Kobiety protestują! 3 mocne książki europejskich pisarek, które musisz znać

Na ulicach polskich miast kobiety walczą o swoje prawa. Czynnikiem zapalnym jest próba zaostrzenia ustawy antyaborcyjnej przez rząd, ale w historii już bywało, że główny postulat był tylko pretekstem do wyrażenia złości. Wszak paryska rewolucja 68' zaczęła się od demonstracji w obronie koedukacyjnych akademików, a protesty antykomunistyczne w Polsce często były reakcją na podwyżki cen w sklepach.

*Błyskawiczna ewolucja *
Sufrażystki osiągnęły wiele sukcesów, jednak w sferze możliwości rozwoju kariery ciągle dominują mężczyźni. Nie inaczej jest, a w każdym razie do niedawna było, w literaturze. Szczególnie w wymiarze wyrazów oficjalnego uznania. W całej historii literackiej nagrody Nobla mamy jedynie 14 laureatek, z czego pięć w ciągu ostatnich 14 lat (w stosunku do 9 mężczyzn). To oznacza, że jest coraz lepiej. Wcześniej, w ciągu 103 lat mieliśmy tylko dziewięć noblistek. Nie znaczy to z pewnością, że z nastaniem XXI w. zmieniła się natura kobiet. Nie stały się też nagle bardziej utalentowane, po prostu zmienia się podejście do ich twórczości.

Oto trzy książki, które zostały obsypane prestiżowymi nagrodami. Łączy je kilka rzeczy. Wszystkie trzy zostały napisane przez Francuzki, które szerzej nie są znane w Polsce, chociaż zostały bardzo mocno docenione przez tamtejszych czytelników i krytyków. Wszystkie trzy poruszają ważne kwestie społeczne Oraz co najważniejsze, każda z tych książek zadaje kłam tezie, że "literatura kobieca” oznacza pretensjonalne romansidła.

Przeciwieństwo "Buntownika z wyboru”
Joy Sorman, autorka "Jak zwierzę”, jest córką słynnego eseisty Guya Sormana i poszła w jego ślady, zmieniając jedynie środek wyrazu na literaturę (pomimo że jest profesorem filozofii). Opis książki jest mylący, wątek naszego stosunku do zwierząt jest poboczny i służy jedynie do ukazania głównego problemu. Kto oglądał "Buntownika z wyboru”, będzie wiedział, o co chodzi. Główny bohater książki jest jego przeciwieństwem. To osoba, która całe swoje życie poświęciła na osiągnięcie sukcesu zawodowego. Pim nie spotyka się z przyjaciółmi, raczej nie interesuje dziewczynami, rzadko chodzi na imprezy, nie ma hobby, słowem nie żyje jak typowy młody człowiek. Ma jedynie ambicje być najlepszym rzeźnikiem. To ważna książka, szczególnie w Polsce, gdzie po nastaniu kapitalizmu nieustannie wmawiane było nam, że taka postawa jest godna naśladowania. Że imprezy, spotkania z przyjaciółmi, poświęcanie się pasjom są stratą czasu. Autorka pokazuje, jak niszczący jest taki styl życia, że to właśnie pogoń za sukcesem to marnowanie życia. Nie jest to jednak książka antykapitalistyczna, ale ma charakter odtrutki, może szczególnie dla Polaków, gdzie pokolenie wychowane po upadku komunizmu, w latach dziewięćdziesiątych, było atakowane kultem sukcesu i pieniądza z każdej strony. Każdy przejaw myślenia o wartościach innych niż sukces zawodowy i pieniądze, często traktowano jako relikt PRL-u, niedostosowanie do nowych czasów. Wpajano te zasady z gorliwością propagandzistów z czasów wczesnego PRL-u.

Psychologiczna, ale nie nudna
Kolejną pozycja, to książka Delphine de Vigan "Nic się nie oprze nocy”. Niedługo do naszych kin wejdzie ekranizacja jej kolejne powieści zatytułowanej "Prawdziwa historia”. Film będzie miał wiele wspólnego z powieścią "Nic się nie oprze nocy”, bo dotyczy tego, co się stało po jej wydaniu. Książka porusza tematykę trudnych relacji rodzinnych. Autorka opowiada o swojej matce, która przez całe życie borykała się z chorobą psychiczną. Opisuje jej życie: zamieszkanie w komunie hippisowskiej, kłopoty ze związkami z kolejnymi partnerami, trudne leczenie, które nie daje w pełni satysfakcjonujących rezultatów. W tym wszystkim brak miejsca na jej dzieci, wobec jednej z córek dopuszcza się nawet agresji w napadzie szału. De Vigan opisuje to jednak na spokojnie, już po jej śmierci, nie żywi do niej urazy, co pozwala na chłodny dystans, tak potrzebny przy pracy twórczej. Nie obywa się jednak bez emocji, nie jest to chłodna, psychoanalityczna relacja, lecz żywy opis. Czytając tę książkę, żaden wrażliwy czytelnik nie będzie miał problemu z wczuciem się w sytuację autorki i uświadomieniem sobie, jak ważne są relacje rodzinne i jak obciążające potrafią one być.

Uczennica Orwella
Ostatnią powieścią, również dotyczącą relacji matki z córką (ale nie tylko), jest książka Blandine Le Callet pt. "Ballada Lili K”. O ile w "Nic się nie oprze nocy” autorka skupiła się na matce, tutaj mamy do czynienia z opisem córki, pokazane są efekty trudnego dzieciństwa. Oprócz tego autorka pokazuje też, co nam grozi, jeżeli w postępie społecznym zapomnimy o wolności jednostki. Akcja dzieje się w niedalekiej przyszłości, w świecie, gdzie jednostka jest całkowicie zdominowana i kontrolowana przez system. Trochę jak z rokiem 1984 r., jest to przestroga. O ile jednak Orwell ostrzegał nas przed totalitaryzmem komunistycznym (takim jak np. w ZSRR czy Korei Północnej), to Le Callet bierze na warsztat liberalizm zachodniej Europy, który paradoksalnie stawiając wolność i wyzwolenie jednostki na pierwszym miejscu, może tym wartościom zaprzeczyć, gdy państwo będzie kontrolowało, czy naprawdę jednostka jest "wolna i wyzwolona”. Najdobitniejszym tego przykładem jest przymus masturbacji (kontrolowany przez kamery), no bo przecież człowiek musi zaspokoić swoje potrzeby seksualne. Niby tak, ale coś tu jednak nie gra. Bohaterkę poznajemy, gdy zabrana od skrajnie dysfunkcyjnej matki, przebywa w tajemniczym "Centrum”, miejscu, gdzie chce się z niej zrobić wolnego, niezależnego człowieka. Problem w tym, że robi się to poprzez zniewalanie i uzależnianie. Całą nadzieją dla wybitnie uzdolnionej i wrażliwej Lili jest wizja spotkania z matką. Lili nie żywi do niej urazy, choć to za jej sprawą przeżywa niewiarygodną traumę. Być może jednak to trudne dzieciństwo pozwoliło bohaterce na bunt wobec złego, totalnie dominującego jednostkę świata.