Każda rodzina ma swój sekret. Przeczytaj wywiad z Agnieszką Janiszewską

Agnieszka Groza: Czy każda rodzina ma swoją tajemnicę?

Agnieszka Janiszewska: Tajemnica to często zbyt duże słowo, bardziej odpowiedni byłby sekret. Myślę, że w każdej rodzinie są sprawy, o których się nie mówi i które nigdy nie zostają ujawnione. I czasem tak jest lepiej. Ale zdarza się też, nawet przez przypadek, że sekrety wychodzą na jaw i wtedy albo zostawi się je w spokoju, albo zacznie drążyć.

Izabela, jedna z bohaterek pani najnowszej książki, zaczyna drążyć.

”Pamiętam” to opowieść o dramacie rodzinnym związanym z pewnym sekretem sprzed lat. Akcja toczy się w kilku planach czasowych. Zasadnicza jej część rozgrywa się 20 lat po II wojnie światowej, kiedy to Izabela dowiaduje się, że jej pochodząca z Polski matka w dość niejasnych okolicznościach wyjechała do Francji. Córka próbuje po latach dowiedzieć się czegoś więcej o konflikcie, który spowodował zerwanie więzów rodzinnych. Przy okazji poznaje także rodzinę swojej zmarłej matki oraz kraj, z którego pochodziła.

Mam wrażenie, że to jest książka o kobietach, które choć chwilami słabe, ostatecznie znajdują w sobie siłę, by zmierzyć się z losem.

W życiu każdego z nas zdarzają się sytuacje, wobec których jesteśmy bezradni. Nie oznacza to jednak, że te momenty definiują nas jako osoby słabe. Bo nagle dzieje się coś, że odkrywamy w sobie siły, z istnienia których nie zdawaliśmy sobie sprawy. Czasem jest to jakiś impuls, czasem gest naszego otoczenia, kiedy ktoś daje nam do zrozumienia, że potrafimy sobie w danej sytuacji poradzić.

Pracuje pani jako nauczycielka historii w liceum. Czy wykształcenie historyczne pomaga pani w pisaniu?

Jak najbardziej. Przy czym nie chodzi nawet o faktografię, bo do niej dotrzeć może każdy autor. Studia historyczne wiązały się jednak także z wypracowaniem umiejętności analizy materiału źródłowego, w tym również z zapoznaniem się z tekstami umożliwiającymi poznanie obyczajów czy sposobu myślenia ludzi danej epoki. Nie chcę się wymądrzać, każdy z czytelników może ocenić, na ile udało mi się to oddać w najnowszej książce, jak i w poprzednich powieściach, ale tak, wykształcenie historyczne bez wątpienia pomaga.

A jak pani łączy pracę zawodową z pisaniem?

Praca w szkole wymusza na mnie dobrą organizację. Mnie po prostu czas, jak to się mówi, nie przecieka przez palce. Wiem, że jeśli mam termin, muszę go dotrzymać, choćbym miała stanąć na głowie albo nie spać całą noc. Wiem także, że muszę tak się zgrać z ewentualnymi pracami dotyczącymi korekty tekstu powieści, żeby w tym czasie mieć wolną głowę od sprawdzania klasówek czy wypracowań, choć oczywiście nie ma mowy o zaniedbywaniu moich obowiązków w szkole. No i oczywiście intensywnie wykorzystuję ferie i wakacje. Wtedy staram się pisać jak najwięcej, choć paradoksalnie im więcej mam zajęć w szkole, tym więcej pojawia mi się pomysłów na akcję w książce. Kiedy pisałam pierwszą powieść, ”Szepty i tajemnice”, jako wychowawczyni klasy maturalnej miałam akurat bardzo intensywny czas w szkole, a jednocześnie w głowie dosłownie tysiące pomysłów na tę książkę. Siedziałam nad nią do godziny trzeciej nad ranem, ale w ogóle nie czułam zmęczenia. Wręcz przeciwnie, byłam szczęśliwa, bo pisanie pozwalało mi się oderwać od spraw codziennych - szkolnych i domowych.

Uzależniała pani dalsze pisanie od recenzji po debiucie?

W ogóle nie miałam pojęcia o rynku wydawniczym. Z nadzieją, ale bez wielkiego przekonania wysłałam książkę do kilku wydawnictw. Udało się, byłam szczęśliwa. Potem przypadkowo trafiłam na jedną ze stron w Internecie i zobaczyłam recenzje ”Szeptów i tajemnic”.

Bardzo dobre recenzje.

Dla mnie, debiutantki, to było niesłychane. Przypuszczam, że dla każdego by było. Czy chciałam wtedy dalej pisać? Chciałam, czułam jednak, że muszę dać sobie trochę czasu, bo kiedy próbowałam usiąść nad kolejną książką, cały czas odzywali się we mnie bohaterowie ”Szeptów i tajemnic”. Poza tym to, co zaczęłam pisać, długo mi się nie podobało. Po dobrych recenzjach debiutu bałam się, że drugą książką kogoś rozczaruję, że ona nie będzie już tak dobra. Ale pozytywne opinie, które do mnie docierały, spowodowały ostatecznie, że usiadłam, usunęłam sporą część tego, co dotychczas stworzyłam i od początku zaczęłam pisać ”Aleję starych topoli”.

_”Pamiętam”, Agnieszka Janiszewska, Wydawnictwo Novae Res. _