Historia Zebrana: Znamy najlepsze książki historyczne II półrocza 2012

Internauci i jurorzy zadecydowali! Wśród nagrodzonych książek znalazły się: „Janusz Korczak. Fotobiografia” (Iskry), „Żydzi Wieliczki i Klasna 1872–2012. Teksty i fotografie” (Żyznowski), „Ekspres Berlin-Bagdad” (Wydawnictwo UJ), „Goralenvolk. Historia zdrady” (Kanon), „Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii” (LTW), „Za żelazną kurtyną. Podróż do Polski w 1967 roku” (Iskry).

W głosowaniu wzięły udział ponad 4 tysiące internautów. Najlepsze książki wyłoniło również jury, w składzie: dr hab. Jarosław Kłaczkow (Polskie Towarzystwo Historyczne), Sławomir Krempa (Granice.pl), Agnieszka Kowalska, Michał Przeperski, Roman Sidorski, Michał Świgoń (Histmag.org). Inicjatywę współorganizują redakcje serwisów internetowych: portalu historycznego Histmag.org i wortalu literackiego Granice.pl. – Chcemy pokazywać i promować wartościową literaturę historyczną, zachęcać do czytania – przybliża cel „Historii Zebranej” Sławomir Krempa. Zwycięskie pozycje wybrano w trzech kategoriach.

W kategorii „Okiem badacza” (Książki historyczne, wyposażone w aparat naukowy, przeznaczone przede wszystkim dla historyków - zawodowców lub pasjonatów danego tematu) jury wybrało publikację „Ekspres Berlin-Bagdad” Seana McMeekina. – Większość dostępnych na polskim rynku wydawnictw książkowych dotyczących II Rzeszy i okresu tzw. Kaiserzeit dotyczy spraw wyłącznie europejskich. O słynnej linii do Bagdadu wspomina się, jednak brak było do tej pory na polskim runku wydawniczym pracy na ten temat. Realizacja tego projektu miała uczynić II Rzeszę głównym mocarstwem w tym regionie. Książka Seana McMeekina jest pracą źródłową, opartą na szerokiej bazie dokumentów archiwalnych (tureckich, niemieckich, rosyjskich, anglosaaskich). Efektem wieloletnich badań jest imponujące dzieło, które przybliży polskiemu czytelnikowi „orientalną” odmianę Weltpolitik Wilhelma II. – opowiada Jarosław Kłaczkow.

Z kolei wybór internautów w tej kategorii padł na książkę „Goralenvolk. Historia zdrady” Wojciecha Szatkowskiego. – Goralenvolk, a więc problem kolaboracji z Niemcami w czasie drugiej wojny światowej, to na Podhalu temat ogromnie wrażliwy. Wciąż niewiele o nim wiemy - książka Wojciecha Szatkowskiego zmienia ten stan rzeczy – wyjaśnia Michał Przeperski.

W kategorii „W rolach głównych” (Publikacje, których głównym bohaterem jest konkretny człowiek lub niewielka grupa niezwykłych ludzi, postaci historycznych, tworzących historię lub doświadczonych nią. Biografie i wspomnienia) jury doceniło wspomnienia Carmen Laforet: „Za żelazną kurtyną. Podróż do Polski w 1967 roku”. – Podróż Hiszpanki do Polski roku 1967 sprawia, że razem z nią obserwujemy ówczesne realia z zupełnie innej niż do tej pory perspektywy. Jej spostrzeżenia niejednokrotnie bywają zaskakujące, gdyż autorka dostrzega to, czego my w znanej nam aż zbyt dobrze rzeczywistości już nie potrafimy zauważyć. Niezwykła i warta wyróżnienia jest jednak nie tylko sama książka, ale i pomysł na serię wydawniczą prezentującą obraz Polski w oczach cudzoziemców. Oby udało się go zrealizować! – opowiada Agnieszka Kowalska.

Internauci z kolei wyróżnili książkę Zbigniewa Błażyńskiego „Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii”. – Książka klasyczna, ogromnie interesująca. Prezentuje w jednym miejscu skomplikowane losy jednostki i tragiczną historię zniewolonego narodu. Ogromny plus za znakomicie dobrane dokumenty, zreprodukowane w książce. – mówi Michał Przeperski.

„Historia niebanalna” to książki ujmujące tematy historyczne w sposób nietuzinkowy, szczególnie interesujący, pozostające na styku literatury, publikacji naukowej czy wspomnień, publikacje popularyzujące wiedzę historyczną, książki, które nie mieszczą się w powyższych kategoriach.

Jury postanowiło wyróżnić tu książkę Macieja Sadowskiego „Janusz Korczak. Fotobiografia”. – To bardzo udana próba wykorzystania fotografii jako głównego źródła historycznego i jednocześnie materiału do budowy narracji o życiu człowieka. – uzasadnia wybór jury Roman Sidorski.

Internauci wybrali zaś album opracowany przez U. Żyznowską i A. Krzeczkowską: „Żydzi Wieliczki i Klasna 1872–2012. Teksty i fotografie”.

– To książka, która najpierw przykuwa uwagę swoim wydaniem, potem zaś pozwala nam odkrywać kolejne warstwy swej niezwykłej treści. Trudno zadecydować, co jest tu najbardziej warte wyróżnienia: czy nieprawdopodobna ilość zebranych fotografii i wspomnień, czy rzetelne opracowanie – nie tylko z obszernym wstępem i przypisami, ale nawet z wydanymi na końcu kilkunastoma nagrobkami z cmentarza żydowskiego – czy może całościowe ujęcie historii Żydów w Wieliczce i Klaśnie, unikające ograniczania się wyłącznie do czasów wojny. Myślę, że najważniejsze jest tu jednak podejście Autorek – ich zaangażowanie, nie stojące jednocześnie w sprzeczności z profesjonalizmem, ogromna empatia i dążenie do zachowania pamięci o wyjątkowej historii pewnej społeczności. – opowiada o zwycięskiej publikacji Agnieszka Kowalska.

To jeszcze nie koniec zmagań. – 10 grudnia wystartuje głosowanie finałowe, w którym internauci oraz jurorzy wybiorą spośród laureatów edycji półrocznych najlepsze książki 2012 roku. Najlepsze książki poznamy 17 stycznia 2013 roku. – wyjaśnia Michał Świgoń.

Z najlepszymi publikacjami można zapoznać się na stronie plebiscytu: www.historiazebrana.pl