Finał konkursu „Odważmy się być wolnymi”

Celem konkursu organizowanego po raz trzeci przez Muzeum Historii Polski i skierowanego do uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, było odszukanie osób, które działając w lokalnych społecznościach zasłużyły się dla odbudowy niepodległości Polski w okresie II wojny światowej, jak i przetrwania polskiej kultury, języka i tradycji.

- Bohaterami tegorocznej edycji były osoby zasłużone dla niepodległości Polski działające w latach 1939-1945. Uczniowie mieli za zadanie m.in. dotrzeć do wspomnień uczestników wydarzeń, miejsc związanych z bohaterem, relacji świadków i materiałów archiwalnych - powiedział dyrektor MHP Robert Kostro.

Na konkurs wpłynęło 540 prac z całej Polski. Uczestnicy projektu przedstawiali sylwetki m.in. żołnierzy Armii Krajowej, Ludowego Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, więźniów obozów koncentracyjnych, uczestników kampanii wrześniowej, Polaków ratujących Żydów, polskich lotników, a także osób zajmujących się tajnym nauczaniem i harcerzy.

Według Kostro, nadesłane prace zaskakują niebywałym zaangażowaniem uczestników konkursu i ich pragnieniem dotarcia do jak najpełniejszej informacji o wybranych postaciach dokumentując archiwalne zdjęcia, listy, pamiątki rodzinne. Jak dodał, młodzi ludzie zaproponowali różnorodne formy narracji: pamiętniki, albumy ze zdjęciami, publikacje książkowe i filmy video.

W kategorii szkół ponadgimnazjalnych I nagrodę zdobyła Martyna Skurska z IV Liceum Ogólnokształcącego im. Hanki Sawickiej w Kielcach za bardzo dobrze napisaną, poprawną merytorycznie, opartą na ciekawych źródłach pracę o ciekawej postaci - Janie Kruzlu.

W ocenie jury, nagrodzona uczennica w przejmujący sposób opowiedziała o powojennych dziejach żołnierza Armii Krajowej, Janie Kruzlu, który w 1944 r. został skazany przez sąd polowy na karę śmierci, a potem od 1944 r. do 1955 r. przebywał na zesłaniu na terenie ZSRR.

I miejsce w kategorii szkół gimnazjalnych zdobyli uczniowie: Jadwiga Kalinowska, Paulina Woźniak, Paweł Krzyżanowski z Gimnazjum nr 8 w Lublinie za bardzo dobrą merytorycznie, świetnie udokumentowaną, opartą na krytycznej analizie źródeł pracę o Zofii Pelczarskiej.

Zofia Pelczarska ps. Ciotka była pierwszą kobietą i żołnierzem AK, która została skazana przez NKWD i rozstrzelana 18 grudnia 1944 r. na Zamku w Lublinie.
- Z reprezentowanymi przez nią wartościami dzisiejsza Polska byłaby lepsza - napisali w swej pracy uczniowie.

- Mieliśmy duży problem jak wybrać najlepsze prace. Wszystkie zasługują na uznanie, ale staraliśmy się nagrodzić te, w których najmocniej widać, że ich autorzy nie tylko automatycznie zebrali materiał, ale także głęboko go przemyśleli. W niektórych pracach uczniów naprawdę było widać fachową pracę zawodowego historyka np. krzyżowe weryfikowanie materiałów czy korzystanie z archiwów - powiedział przewodniczący jury dr Andrzej Krzysztof Kunert.