Powia艂o groz膮 w艣r贸d wydawc贸w podr臋cznik贸w. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu postanowi艂o zreformowa膰 system kwalifikacji podr臋cznik贸w. Do tej pory ksi膮偶ka otrzymywa艂a status podr臋cznika po otrzymaniu czterech pozytywnych recenzji naukowych - dw贸ch merytorycznych, j臋zykowej i dydaktycznej. Za recenzje te p艂aci艂 wydawca.
Projekt zmian w prawie o艣wiatowym, przes艂any przez Ministerstwo do Sejmu, m贸wi m.in. o tym, 偶e ksi膮偶ki, ubiegaj膮ce si臋 o status podr臋cznika, b臋d膮 musia艂y otrzyma膰 pozytywn膮 ocen臋 specjalisty wyznaczonego przez ministerstwo. By艂aby to tak zwana super-recenzja.
Niestety, nie wiadomo, w czym opinia ministerialnego eksperta przewy偶sza艂aby cztery do tej pory wymagane recenzje. Przecie偶 specjali艣ci, kt贸rzy obecnie wydaj膮 opinie o ksi膮偶kach r贸wnie偶 wybierani s膮 w wi臋kszo艣ci z ministerialnej listy. Nie jest te偶 do ko艅ca jasne, czym skutkowa艂aby owa super-recenzja.
Minister 艁ybacka m贸wi艂a o edukacyjnych Oskarach - specjalnych wyr贸偶nieniach przyznawanych podr臋cznikom, kt贸re uzyska艂yby najwy偶sze noty. By膰 mo偶e jednak ksi膮偶ki, kt贸re nie wypad艂yby pozytywnie w ocenie ministerstwa, pomimo czterech pozytywnych recenzji, nie by艂yby dopuszczane do u偶ytku szkolnego.
Ministerstwo zaproponowa艂o, by w ocenie podr臋cznik贸w kierowa膰 si臋 kryteriami takimi jak: walory merytoryczne, metodyczne oraz powszechnej dost臋pno艣ci. To ostatnie kryterium mia艂o dotyczy膰 ceny ksi膮偶ki i wysoko艣膰 jej nak艂adu. Mia艂o, gdy偶 - jak okaza艂o si臋 na pocz膮tku lutego - minister 艁ybacka z kryterium powszechnej dost臋pno艣ci zrezygnowa艂a.
Pomys艂y MENiS spotka艂y si臋 z ostr膮 krytyk膮 wydawc贸w edukacyjnych. W reformie upatruj膮 oni zamachu na wolnorynkow膮 sprzeda偶 podr臋cznik贸w. Piotr Marciszuk, Przewodnicz膮cy Sekcji Wydawc贸w Edukacyjnych PIK, wystosowa艂 list do Przewodnicz膮cego Komisji Edukacji, Nauki i M艂odzie偶y w Sejmie, Franciszka Potulskiego, z wnioskiem o skre艣lenie z projektu ustawy ust臋pu o trzech wspominanych wy偶ej kryteriach. Najwi臋cej kontrowersji wzbudzi艂o oczywi艣cie kryterium powszechnej dost臋pno艣ci, nazwane przez Piotra Marciszuka szczeg贸lnie niebezpiecznym. Oceni艂 on proponowane zmiany w prawie o艣wiatowym jako pr贸b臋 ustawowego wprowadzenia nier贸wno艣ci podmiot贸w gospodarczych.
Nie wszystkich jednak wydawc贸w projekty ministerstwa przera偶aj膮. Prezes Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych, Jan Rura艅ski, powiedzia艂 Notesowi Wydawniczemu: "Minister ma prawo przeprowadza膰 wszelkie reformy tak d艂ugo, jak d艂ugo szkolnictwo w Polsce jest pa艅stwowe. W projektowanym zapisie nie widz臋 偶adnego zamachu na wolny rynek podr臋cznik贸w. Zar贸wno duzi, jak mniejsi wydawcy wydaj膮 ksi膮偶ki w r贸偶nych nak艂adach - maj膮 r贸wne seanse w ocenie ministerstwa".
Czy rzeczywi艣cie? Wiemy ju偶, 偶e kryterium dost臋pno艣ci nie b臋dzie brane pod uwag臋. Czy edukacyjne Oskary sprawi膮, 偶e na rynku pozostan膮 wy艂膮cznie ksi膮偶ki warto艣ciowe, przydatne nauczycielom i uczniom?
A mo偶e b臋d膮 oznacza膰 koniec mniejszych wydawc贸w warto艣ciowych ksi膮偶ek? A mo偶e znajdzie si臋 w niej zapis postulowany zar贸wno przez Sekcj臋 Wydawc贸w Edukacyjnych jak i ekspert贸w Instytutu Spraw Publicznych - o tym, 偶e recenzje powinny by膰 op艂acane nie przez wydawc贸w a przez ministerstwo.
Ale o tym jakie zmiany na rynku podr臋cznik贸w wywo艂a nowa ustawa (je艣li oczywi艣cie zostanie przyj臋ta) przekonamy si臋 dopiero za par臋 miesi臋cy.