Dzieje człowieka

Sahelanthropus tchadensis żył 6,5-4,4 miliona lat temu w Afryce na dzisiejszych obszarach Czadu. Jest to jeden z najwcześniejszych hominidów. Miał niewielką mózgoczaszkę, podobną do małp człekokształtnych.

Ardipithecus, tak jak Sahelanthropus, żył 6,5-4,4 miliona lat temu w Afryce. Ten człowiekowaty mieszkał w Etiopii. Na podstawie znalezionych skamieniałości, można przypuszczać, że chodził już na dwóch nogach.

Orrorin tugenensis to trzeci gatunek hominida żyjącego 6,5-4,4 miliona lat temu na terenie dzisiejszej Kenii. Jego pozostałości znaleziono w 2000 roku w basenie jeziora Baringo. Kości nóg wykazały cechy postawy wyprostowanej.

Australopithecus anamensisżył 4,2 miliona lat temu w Kenii. To najwcześniejszy gatunek dwunożnych hominidów.

Australopithecus afarensisżył 3,8-3 miliony lat temu na terenach Etiopii i Tanzanii. Szkieletowi tego gatunku sprzed 3,18 miliona lat i nadano imię Lucy. W ciągu życia Lucy mierzyła ok. 1,1 m i ważyła ok. 30 kilogramów i była dwunożna.

*Paranthropus *żył 2,5 miliona lat temu na obszarze Kenii i Etiopii. To pierwszy australopitek "masywny". Cechą wspólną wszystkich australopiteków były duże zęby trzonowe, ale u form masywnych były one większe.

Homo habilisżył 1,9-1,8 miliona lat temu na terenie dzisiejszej Tanzanii. Ten gatunek wytwarzał proste narzędzia kamienne, dlatego nazwany został człowiekiem zręcznym.

Homo ergaster żył 1,9-1,8 miliona lat temu na obszarze dzisiejszej Kenii. Ten hominid był pierszwym, który przypomina współczesnego człowieka. Najlepiej zachowanym szkieletem tego gatunku pochodzi z północnej Kenni i nazywany jest "chłopcem znad jeziora Turkana". Widać po nim znaczne podobieństwo do człowieka, przynajmniej od szyi w dół.

Homo heidelbergensis pojawia się 600 tysięcy lat temu w Bodo w Etiopii, a 500 tysięcy lat temu w Europie. Być może ten gatunek polował już na duże ssaki.

Homo erectusżył 400 tysięcy lat temu w Chinach, Afryce i Europie. Nazywany był "człowiekiem pekińskim". Umiał posługiwać się ogniem. Prawdopodobnie musiał zbudować tratwę, aby dostać się z Europy do Afryki.

Homo neanderthalensispojawił się 200 tysięcy lat temu w Europie. Jest najlepiej udokumentowanym gatunkiem spośród wszystkich wymarłych hominidów. Wszyscy neandertalczycy mieli duże mózgi. Zaczęli grzebać zwłoki swoich zmarłych. Wyginęli 27 tysięcy lat temu.

Homo sapiensprawdopodnobnie żyli już 160 tysięcy lat temu w Etiopii. Mieli oni współczesną budowę anatomiczną. 40 tysięcy lat temu pojawili się w Europie. 6 tysięcy lat później powstają pierwsze malowidła jaskoniowe, instrumenty muzyczne, figurki ceramiczne, znaki umowne, sieci, naczynia ceramiczne itd.

Jest wiele książek dotyczących ewolucji człowieka. Odsyłamy do lektury najnowszego dzieła poświęconego pochodzeniu ludzi pt. Dzieje człowieka od jego początków do IV tysiąclecia p.n.e. autorstwa Iana Tattersalla. Autor odnosi się do szerokiego obszaru zagadnień, w tym najwcześniejszych znanych dokonań artystycznych, starożytnych rytuałów grzebania zwłok, początków języka, prawdopodobnych przyczyn wyginięcia neandertalczyków, związku między rolnictwem a chrześcijaństwem oraz wciąż niewyjaśnionych tajemnic ludzkiej świadomości.