Dwa ważne tomy poetyckie Ewy Lipskiej i Urszuli Kozioł

Ukazały się dwa tomy wybitnych polskich poetek: Pogłos Ewy Lipskiej oraz Horrendum Urszuli Kozioł . Obie książki wydało krakowskie Wydawnictwo Literackie.

Poetki, których wcześniejsze tomiki stanowiły pochwałę miłości i życia, jego energii i urody, dają w swoich nowych utworach poetyckie lekcje egzystencjalizmu. I wiersze Ewy Lipskiej w tomie Pogłos , i Urszuli Kozioł w Horrendum tematycznie związane są z fenomenem czasu, przemijaniem, i próbami człowieka, by zachować godność wobec nieuchronnego finału życia.

Osiemnaście wierszy i trzy małe poematy prozą składają się na nowy zbiór Ewy Lipskiej .
- To intensywna poezja, zapraszająca do wielokrotnej lektury - napisał o tych utworach prof. Marian Stala .
Według niego, tytułowy ‘pogłos’ to metafora powracającej uparcie przeszłości, to zachęta do przemyślenia własnego życia, do spojrzenia raz jeszcze na przestrzeń i czas egzystencji, na siebie i na innych.

W Pogłosie nie brak myśli o umieraniu. Zarazem jednak mocno obecna jest miłość.
- Poetka mówi o niej po swojemu oszczędnie i głęboko. Są w tym tomie zdania i obrazy zasługujące na bardzo długie trwanie: o życiu pięknym jak pożar, o śmierci, którą można zostawić jak psa przed sklepem, o miłości, która jest jasnowidzem - zaznacza Stala .

Z kolei tom Horrendum Urszuli Kozioł został uznany przez krytyków za równie ciekawy, jak wydane w 2005 roku Supliki, które były nominowane do Nagrody Nike, czy zbiór Przelotem , uhonorowany Nagrodą „Nowych Książek” w 2008 r.

Podobnie, jak poprzednie liryczne żalniki, najnowsze wiersze Kozioł są formą lirycznego pożegnania ze światem, są powrotami pamięcią do spraw odległych, i wreszcie są próbą oswajania śmierci. Jest to delikatna poezja opisowa, kontemplacja chwili.
- To liryka refleksyjna najwyższej próby - poleca tom wydawca.

Chwila, czas, w którym rozgrywają się wiersze - to zdaniem autorki czas horrendum.

- Zdecydowałam się na tytuł Horrendum - bo najlepiej oddaje wymowę całości, rozpiętej między zdziwieniem (zachwytem?) a przerażeniem - napisała poetka.

„Niezwykły jest dramatyzm tych wierszy - to swoiste tristia z powodu wygnania człowieka z danego mu czasu... przez Czas” - napisano na okładce tomu.

Jak powiedział historyk literatury i krytyk Leszek Szaruga , współczesna poezja polska, na co zwracał uwagę Czesław Miłosz , pełni ogromną rolę, znacznie większą niż francuska czy niemiecka, bo jest świadectwem doświadczeń XX wieku i jednocześnie ma w sobie głębię transcendencji. Według Szarugi, poezja jest najcenniejszym fragmentem literatury polskiej, o czym świadczą też obie ostatnie nasze literackie nagrody Nobla.

Ewa Lipska jedna z najwybitniejszych poetek współczesnych, należąca do generacji Nowej Fali, debiutowała w 1961 r. w „Gazecie Krakowskiej”. Autorka tekstów piosenek, felietonistka. Opublikowała blisko 25 tomów poetyckich. Współzałożycielka, redaktorka kilku pism (m.in. miesięczników „Pismo”, „Kraków”). Przez wiele lat pracownik polskiej dyplomacji w Austrii. Uhonorowana prestiżowymi nagrodami za twórczość literacką. Uczestniczka międzynarodowych festiwali literackich oraz pobytów stypendialnych.

Urszula Kozioł - poetka, autorka powieści i dramatów, redaktorka miesięcznika „Odra”, felietonistka. Debiutowała w 1957 r. tomikiem Gumowe klocki. Opublikowała m.in. tomy wierszy W rytmie korzeni (1963), Lista obecności (1967), W rytmie słońca (1974) i w ostatnich latach: Żalnik (1989), Wielka pauza (1996), W płynnym stanie (1998), Supliki (2005), Przelotem (2007). Zdobyła za swą twórczość wiele nagród, m.in. Kościelskich, PEN Clubu, Głównej Śląskiej Nagrody Kulturalnej Kraju Dolnej Saksonii i w Niemczech nagrody Eichendorffa (2002). W roku 2003 otrzymała doktorat honorowy Uniwersytetu Wrocławskiego.