„Czy poeta może być filozofem?” - w przypadku Zbigniewa Herberta na pewno - odpowiedzieli uczestnicy drugiej z cyklu dziesięciu Debat Herbertowskich. Dyskusja z udziałem literaturoznawców, krytyków i filozofów odbyła się w Warszawie.
Twórczość Zbigniewa Herberta zalicza się do nurtu etycznego polskiej poezji współczesnej, ponieważ skupia się ona na poszukiwaniu uniwersalnego systemu wartości. Profesor Instytutu Filologii Polskiej UKSW Krzysztof Dybciak podkreślił, że Herbert nie oddzielał kategorii estetycznych od etycznych. On dokonuje uwartościowania estetycznego cierpienia. To jest poeta współczucia, solidarności z jednostkami i narodami, które przegrywają i tych przegrywających, cierpiących w słusznej sprawie pokazuje estetycznie pięknie - dowodził Dybciak podając za przykład wiersz i Marsjasz.
Poezja Herberta dąży do zrozumienia istoty zjawisk i rzeczy, pragnie przeniknąć sens egzystencji zarówno człowieka, jak i przedmiotu, pełna jest przy tym dystansu i współczucia. Krytyk literacki Zofia Król określiła poezję Herberta jako afirmującą to, co obecne, chwalącą realność świata. Tylko pełna akceptacja zmysłowego świata może doprowadzić do poznania istoty - przypomniała Zofia Król słowa poety z jednego z listów.
Wiadomo, że Zbigniew Herbert znakomicie znał się na filozofii. Często odwoływał się do niej w swej twórczości. Naukę tę traktował jako nauczycielkę życia. Doktor filozofii UJ Adam Workowski zwrócił uwagę, że poeta toczył swoisty dialog z filozofami. Poeta staje wobec klasyków filozofii i pojęć, i pyta z perspektywy swojego wewnętrznego doświadczenia i doświadczenia historycznego, które przeżył. Prowadzi z nimi poważny dyskurs i w tym dyskursie pozostaje poetą - mówił Workowski.
Debaty Herbertowskie to jeden z głównych projektów Roku Zbigniewa Herberta , którego koordynatorem jest Biblioteka Narodowa. Spotkania poświęcone są różnym aspektom życia i twórczości poety. Dotyczą zarówno twórczości, jak też duchowości Herberta, jego podróży, spojrzenia na rolę literatury, a także zapatrywania poety na sprawy społeczne i polityczne. Następne debaty odbędą się 9 kwietnia, 14 maja, 11 czerwca, 2 lipca, 10 września, 8 października, 12 listopada i 3 grudnia, również w Pałacu Rzeczypospolitej w Warszawie. Debaty mają charakter otwarty.