Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Hitler zgromadził imponujący księgozbiór, złożony z około szesnastu tysięcy tomów.W tej imponującej kolekcji znalazły się nie tylko dzieła historyków i filozofów, ale także poetów, dramaturgów i powieściopisarzy. Jak pisze Ryback: „Czytał dużo, aby rozpraszać wątpliwości intelektualne, podsycać fanatyzm i ambicje”.
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Nakładem Świata Książki ukazała się właśnie „Prywatna biblioteka Hitlera” Timothy’ego W. Rybacka, historyka Holocaustu i wykładowcy Harvard University. Autor analizuje ocalałe tomy, które należały do prywatnej biblioteki dyktatora, ukazuje idee i obsesje, które przykuwały jego uwagę, a także konsekwencje, które z tego wynikły dla świata.
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Powieść Daniela Defoe to autentyczna historia szkockiego marynarza rozbitka, który na początku XVIII wieku spędził kilka lat na bezludnej wyspie, walcząc samotnie z naturą i przeciwnościami. Jego determinacja, zaradność, umiejętność dawania sobie rady w zupełnie nieznanych warunkach, niewiarygodne przygody zostały opisane żywo i plastycznie, z zachowaniem klimatu epoki.
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Ubogi szlachcic Alonzo Quijano z Manczy, bez reszty pochłonięty lekturą romansów rycerskich, popada w obłęd, przybiera imię Don Kichota i w groteskowym przebraniu, na wynędzniałym koniu Rosynancie wyrusza w świat, by wzorem dawnych rycerzy bronić słabych i bezbronnych oraz naprawiać zło. Na swojego giermka wybiera wieśniaka Sanczo Pansę, zaś damą serca czyni wiejską dziewczynę Dulcyneę z Toboso. Don Kichote zupełnie nie liczy się z realiami, żyje marzeniami i ideałami, toczy boje z olbrzymami i czarnoksiężnikami - i jako taki na stałe wpisał się w zbiorową świadomość.
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Ulubionym autorem Führera był Karol May. Jego pierwszą książką, którą przeczytał, było „Przez pustynię”: Byłem zafascynowany. Natychmiast rzuciłem się na inne jego książki, co niezbyt dobrze odbiło się na moich stopniach. Ryback dodaje, że w późniejszych latach Hitler miał szukać w książkach Maya „pocieszenia, jakiego inni szukają w Biblii”.
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
W wywiadzie udzielonym Magdalenie Miecznickiej z „Dziennika” Timothy Ryback opowiadał: W czasie wojny [Hitler] nawet rekomendował go [Karola Maya] swoim generałom, mówiąc, że znajdą tam doskonałe przykłady strategii wojennych.* Hitler wiedzę o taktyce czerpał nie z Clausewitza i von Schlieffena, ale z książek o Indianach*.Nie zmienia to faktu, że również pisma legendarnego pruskiego teoretyka wojny, wspomnianego generała Carla von Clausewitza, stały na półkach biblioteki Hitlera.
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Hitler posiadał także w swojej prywatnej bibliotece dzieła zebrane Williama Szekspira. Brytyjskiego dramatopisarza Hitler cenił*pod każdym względem wyżej niż Goethego i Schillera.* Podczas gdy Szekspir rozpalał jego wyobraźnię, wyrażał bowiem ducha tworzącego się imperium brytyjskiego, ci dwaj niemieccy dramaturdzy i poeci zmarnotrawili swój talent na opowieści o problemach wieku średniego i rywalizacji między rodzeństwem.
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Hitler szczególnie upodobał sobie „Juliusza Cezara” Szekspira. W 1926 naszkicował nawet projekt dekoracji do pierwszego aktu dramatu. Podobno zdarzało mu się grozić przeciwnikom słowami, którymi zjawa ostrzegła Brutusa, jednego z morderców Cezara: „Spotkamy się pod Filippi”. Starał się także nie podejmować ważnych decyzji w idy marcowe.
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Zaskakujący może się wydać fakt, że Adolf Hitler dobrze znał Pismo Święte. W jego bibliotece znajdował się również egzemplarz „Worte Christi” (Słowa Chrystusa). Jeszcze bardziej interesujące są tytuły książkowe, które w bibliotece Hitlera sąsiadowały z „Pismem Świętym”. Przykładem słynna antysemicka rozprawa Henry’ego Forda („The International Jew”) czy książka o gazach trujących z rozdziałem o Cyklonie B.
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Timothy Ryback w wielu tomach z księgozbioru Hitlera odnalazł zapiski na marginesach: "Okazało się, że człowiek, który wydawał się niezdolny wysłuchać kogokolwiek, który nie rozmawiał, tylko wygłaszał niekończące się tyrady i monologi, potrafił uważnie czytać, podkreślał słowa i zdania, zaznaczał całe akapity, stawiał wykrzykniki przy jednych ustępach, a znaki zapytania przy innych i często rysował równoległe linie na marginesie wzdłuż akapitów, które uznał za szczególnie ważne".
Co czytał Hitler? Prywatna biblioteka dyktatora
Na zakończenie zaskakujący, bo dotyczący sztuki czytania, fragment z „Mein Kampf”, słynnej książki Adolfa Hitlera, napisanej podczas jego pobytu w więzieniu na początku lat dwudziestych XX wieku: „Znam ludzi, którzy nieskończenie wiele „czytają”, a mianowicie książkę za książką, litera po literze, a mimo to nie mógłbym och nazwać „oczytanymi”. […] Brakuje im sztuki oddzielenia tego, co wartościowe od tego, co pozbawione wartości, a następnie zachowania tego pierwszego w głowie, a reszty – jeśli to możliwe – wręcz ignorowania, w każdym razie niewleczenia ze sobą jako bezużytecznego balastu”. [GW]