Bolesław Prus i Nałęczów

Muzeum biograficzno-literackie najwybitniejszego pisarza polskiego pozytywizmu zajmuje sale w Pałacu Małachowskich, w których Bolesław Prus mieszkał niejednokrotnie podczas wakacji. Muzeum gromadzi pamiątki i materiały dokumentujące życie i twórczość pisarza, ze szczególnym uwzględnieniem jego związków z Nałęczowem i rodzinna Ziemią Lubelską.

Na zbiory Muzeum Bolesława Prusa składają się dokumenty osobiste autora ze wzbudzającym powszechne zainteresowanie świadectwem maturalnym i nieliczne zachowane jego zdjęcia, które w formie depozytu przekazało Muzeum Narodowe w Warszawie, podobnie jak adres gratulacyjny z 1897 roku (portret Prusa w pięknej, kutej ręcznie ramie żelaznej) pochodzący z Muzeum Historycznego m.st. Warszawy. Muzeum posiada przeważającą cześć zachowanej korespondencji Prusa , w tym również listów do niego pisanych, rękopisy utworów, pierwodruki, egzemplarze korektowe dzieł oraz liczne ich przekłady na języki obce. Biblioteka dysponuje opracowaniami dotyczącymi zarówno twórczości Prusa jak i epoki, w której żył i tworzył. Cennym obiektem są barwne ilustracje Edwarda Okunia do powieści Faraon czy projekt okładki Stanisława Witkiewicza do pierwszych opowiadań.

W roku 1997 wypożyczono z Muzeum Techniki Not w Warszawie maszynę do pisania Hammond ( Prus był pierwszym pisarzem polskim używającym maszyny do pisania) i aparat fotograficzny Kodak, modele pochodzące z końca XIX w., używane przez pisarza.

Stała wystawa mieści się w pomieszczeniach, w których autor kilkakrotnie zatrzymywał się i pisał fragmenty swych utworów.

Inicjatorem zorganizowania w Nałęczowie Muzeum Bolesława Prusa był prof. dr Feliks Araszkiewicz, polonista z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, wybitny znawca życia i twórczości autora Lalki .

Bolesław Prus zawitał do Nałęczowa w roku 1882 jako kuracjusz, z nadzieją wyleczenia lęku przestrzeni (agorafobii). Leczył się i odpoczywał corocznie w latach 1882-1910 pozostawiając wśród mieszkańców żywe wspomnienia. Do dziś jego imieniem nazywane są miejsca, w których najczęściej go widywano: Góra Prusa , wąwóz czy Domek Prusa .

Muzeum ma również w swej ofercie:
spacery po Nałęczowie „Śladami Bolesława Prusa ”,
sesje popularno-naukowe Nałęczowskie Spotkania Humanistów – wzbogacających wiedzę humanistyczną młodzieży licealnej (współorg. z LO im. S. Żeromskiego w Nałęczowie i Towarzystwo Przyjaciół Nałęczowa,
rajd rowerowy „Śladami Bolesława Prusa ” po Ziemie Lubelskiej (współorg. z PTTK O/Nałęczów),
konkurs plastyczny Nałęczowskie Biennale Sztuki Najmłodszych (współorg. z Towarzystwem Przyjaciół Nałęczowa i Nałęczowskim Ośrodkiem Kultury),
spotkania literackie „Nałęczowskie lektury”,
sesje naukowe organizowane wraz z ośrodkami akademickimi Lublina, Warszawy, Łodzi, Częstochowy,
imprezy plenerowe „Majówka z Panem Prusem w Nałęczowie”.

Muzeum Bolesława Prusa jest czynne od środy do niedzieli, od godziny 9.00 do 15.00.