Amerykanie chcą nakręcić film o eskadrze kościuszkowskiej

Merian Cooper i inni amerykańscy piloci z Eskadry Myśliwskiej im. Tadeusza Kościuszki, którzy walczyli w wojnie polsko-bolszewickiej, mają się stać bohaterami filmu fabularnego. O planach realizacji powiadomiła Foundation To Illuminate America's Heroes.

* Cooper (1893-1973) był zafascynowany Polską, ponieważ jego prapradziadek brał udział w bitwie pod Savannah u boku Kazimierza Pułaskiego. Służbę w eskadrze traktował jako spłacenie długu wdzięczności wobec Polaków.*

Amerykanin był wszechstronną i barwną postacią - pilotem, dziennikarzem, scenarzystą, producentem filmowym, reżyserem (wraz z Ernestem B. Schoedsackiem) m.in. słynnego "King-Konga"). W 1912 roku Cooper dostał się do Akademii Marynarki Wojennej. Zrezygnował jednak ze studiów i wstąpił do Gwardii Narodowej, a później do Amerykańskiego Korpusu Ekspedycyjnego. Gdy jego samolot został zestrzelony nad Niemcami, trafił do niewoli.

W roku 1919 Cooper znalazł się w Polsce jako uczestnik misji Herberta Hoovera niosącej poprzez Amerykańską Administrację Pomocy (ARA) wsparcie humanitarne dla zniszczonej wojną Europy. Z grupą siedmiu lotników, ochotników z USA, dostał się do eskadry kościuszkowskiej, która przyjęła później nazwę 7. Eskadry Myśliwskiej im. Tadeusza Kościuszki. Brała ona udział w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919-1920.

* W lipcu 1920 Cooper znów został zestrzelony, zdołał jednak zbiec z sowieckiej niewoli. Marszałek Piłsudski uhonorował go orderem Virtuti Militari.*

Inicjatorem założenia fundacji i zrealizowania filmu o Cooperze był zmarły w 2005 roku amerykański dziennikarz, laureat nagrody Pulitzera - Jack Anderson. Założyli ją: pełniący funkcję dyrektora wykonawczego David Jamison oraz zasiadający w Radzie Dyrektorów syn Andersona, Randy, a także William Ciosek. Siedziba fundacji mieści się w McLean w stanie Wirginia.

"Misją fundacji jest pokazanie historii prawdziwych amerykańskich bohaterów, tych dawnych i tych obecnych. (...) Dzieje pierwszego z nich, Meriana C. Coopera, są tak niezwykłe, że chcemy nakręcić o tym film" - wyjaśnił Jamison. Funduszy ma dostarczyć m.in. kampania w internetowych mediach społecznościowych.

"Merian Cooper i jego koledzy, amerykańscy piloci myśliwców z Eskadry Kościuszkowskiej spłacili dosłownie największy dług Ameryki" - powiedział PAP Ciosek, którego rodzice pochodzą z Polski. "Największy dług Ameryka ma wobec takich postaci jak Kościuszko i Pułaski, którzy przybyli tutaj w godzinie potrzeby, zaoferowali ochotniczo pomoc i ryzykowali życiem, aby inni mogli żyć w wolności" - ocenił.

Fundacja jest organizacją niedochodową. Donacje na film, który ma być zatytułowany "Cześć wam", można składać na stronie internetowej www.illuminateamericasheroes.com Przedstawia ona ilustrowaną zdjęciami historię Coopera i jego kolegów-lotników.

Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)