Aleksander Sołżenicyn i seriale

Rosyjski noblista Aleksander Sołżenicyn po latach milczenia napisał scenariusz do 10-odcinkowej ekranizacji swojej powieści Krąg pierwszy i własnym głosem opowiada zza kadru o stalinizmie.

Serial według Kręgu pierwszego, którego emisję zakończyła niedawno rosyjska telewizyjna Dwójka, okrzyknięto wydarzeniem sezonu. Ekranizacja jest skrupulatnie wierna książce. Proza Sołżenicyna znakomicie wytrzymała próbę 50 lat. Film można oglądać jak kryminał, ale także wstrząsający dokument o końcówce rządów Stalina i zarazem traktat moralny o tym, jak nawet w najtrudniejszych warunkach człowiek może zachować godność.

Szkic maszynopisu Kręgu pierwszego powstał w 1955 r., trzy lata po wyjściu Sołżenicyna z łagru. Autor jeszcze kipiał po prawie dziesięcioletnim pobycie w więzieniu. Jego emocjonalna powieść jest wielowymiarową, bardzo plastyczną próbą rozliczenia z doświadczeniem obozowym. Oprócz wątku sensacyjnego Sołżenicyn pieczołowicie opisuje świat Łubianki przełomu lat 40. i 50.

Krąg pierwszy jest jednym z wcześniejszych dzieł Sołżenicyna , pisanym do szuflady. Ostateczny kształt powieść zyskała w 1968 r., ale sławę zdobyła dopiero w latach 70., gdy wydano ją za granicą i w samizdacie. Właśnie wtedy książkę przeczytał Panfiłow, wówczas debiutujący reżyser.
– Za samo znalezienie u mnie tej książki mogli mnie wywalić z pracy. Ale nie mogłem oderwać się od lektury, od samego początku powieść zachwyciła mnie jako materiał na film, choć myślałem, że będzie można go nakręcić najwcześniej za 300 lat – mówi Panfiłow.

Generalny producent kanału Rossija, rosyjskiej telewizyjnej Dwójki, Anton Złatopolski uznał realizację Kręgu pierwszego za projekt sezonu.
– To jest film, który powinien obejrzeć każdy Rosjanin – mówił przed premierą.
Serial zebrał znakomite recenzje.

W zeszłym roku także w Rossii widzowie mogli obejrzeć oprócz Kręgu pierwszego serialową ekranizację Mistrza i Małgorzaty w reżyserii Władimira Bortko, który w 1988 r. zrealizował Psie serce według Bułhakowa . Oba seriale miały po 30 proc. oglądalności w najlepszym czasie emisyjnym. W zeszłym roku rosyjska Jedynka pokazała serialową ekranizację Dzieci Arbatu Anatolija Rybakowa, a także nakręconą z rozmachem Moskiewską sagę według powieści Wasilija Aksionowa .