6. najlepszych książek historycznych 2012 roku

Czytelnicy, miłośnicy tematu oraz jurorzy: historycy i publicyści zdecydowali. Znamy 6. najlepszych książek historycznych 2012 roku, nagrodzonych w plebiscycie „Historia zebrana”, który organizują redakcje serwisów Histmag.org i Granice.pl pod patronatem między innymi Polskiego Towarzystwa Historycznego i „Tygodnika Powszechnego”.

W finałowej rywalizacji wzięło udział 12 książek, które otrzymały nagrody w dwóch półrocznych edycjach plebiscytu. Rywalizowały one w trzech kategoriach, a w plebiscycie oddano kilka tysięcy głosów.

– To bardzo ważne, że w tym roku zarówno czytelnicy, jak i członkowie jury nagradzali przede wszystkim publikacje dotyczące spraw, zjawisk, zagadnień i osób ważnych, lecz mniej znanych, często pomijanych w głównym toku debaty historycznej – podkreśla Michał Świgoń, wydawca serwisu Histmag.org – W ten sposób nasz plebiscyt nie tylko przyczynia się do popularyzacji wiedzy historycznej, ale też zwraca uwagę na tematy, które godne są lepszego zbadania.

„Historia niebanalna”

„Historia niebanalna” to książki ujmujące tematy historyczne w sposób nietuzinkowy, szczególnie interesujący, pozostające na styku literatury, pracy naukowej czy wspomnień, publikacje popularyzujące wiedzę historyczną. W tej kategorii członkowie jury postanowili nagrodzić książkę „Białe złoto”. – Giles Milton odkrywa przed czytelnikami na nowo proceder białego niewolnictwa, który szerokim echem odbijał się trzysta lat temu w Europie. Po zapoznaniu się z tą pozycją aż trudno zrozumieć, iż ten epizod historii europejskiej nie utrwalił się w szerszej świadomości – mówi Michał Przeperski, jeden z jurorów konkursu.

Czytelnicy z kolei postanowili nagrodzić w tej kategorii publikację „Żydzi Wieliczki i Klasna 1872–2012. Teksty i fotografie”. To antologia tekstów, zachowanych przed- i powojennych fotografii, a także kopii dokumentów, rysunków i pamiątek związanych ze społecznością żydowską Wieliczki i okolicznych miejscowości, której przedstawiciele zginęli w zagładzie 27 sierpnia 1942 roku.

„Okiem badacza”

W kategorii „Okiem badacza”, obejmującej książki historyczne wyposażone w aparat naukowy, przeznaczone przede wszystkim dla historyków, zawodowców lub pasjonatów danego tematu, członkowie jury zdecydowali się nagrodzić publikację „Ekspres Berlin-Bagdad” Seana McMeekina. – Większość dostępnych na polskim rynku wydawnictw książkowych dotyczących II Rzeszy i okresu tzw. Kaiserzeit dotyczy spraw wyłącznie europejskich – podkreśla juror konkursu, dr hab. Jarosław Kłaczkow z Polskiego Towarszystwa Historycznego. – O słynnej linii do Bagdadu wspomina się, jednak brak było do tej pory na polskim runku wydawniczym pracy na ten temat. Realizacja tego projektu miała uczynić II Rzeszę głównym mocarstwem w tym regionie. Książka Seana McMeekina jest pracą źródłową, opartą na szerokiej bazie dokumentów archiwalnych (tureckich, niemieckich, rosyjskich, anglosaaskich). Efektem wieloletnich badań jest imponujące dzieło, które przybliży polskiemu czytelnikowi „orientalną” odmianę Weltpolitik Wilhelma II.

Odmiennego wyboru dokonali czytelnicy, którzy za najlepszą uznali publikację „Goralenvolk. Historia zdrady”. To publikacja, która ma za zadanie wypełnić „białą plamę” w historii Polski, podejmując niewygodny temat współpracy narodu góralskiego z niemieckim okupantem podczas II wojny światowej.

„W rolach głównych”

W kategorii „W rolach głównych”,obejmującej publikacje, których głównym bohaterem jest konkretny człowiek lub niewielka grupa niezwykłych ludzi, postaci historycznych, tworzących historię lub doświadczonych nią, obejmującej biografie i wspomnienia, internauci nagrodzili książkę Zbigniewa Błażyńskiego „Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii”. – Książka klasyczna, ogromnie interesująca. Prezentuje w jednym miejscu skomplikowane losy jednostki i tragiczną historię zniewolonego narodu. Ogromny plus za znakomicie dobrane dokumenty zreprodukowane w książce. – mówi Michał Przeperski.

Jury doceniło wspomnienia Carmen Laforet: „Za żelazną kurtyną. Podróż do Polski w 1967 roku”. – Podróż Hiszpanki do Polski roku 1967 sprawia, że razem z nią obserwujemy ówczesne realia z zupełnie innej niż do tej pory perspektywy. Jej spostrzeżenia niejednokrotnie bywają zaskakujące, gdyż autorka dostrzega to, czego my w znanej nam aż zbyt dobrze rzeczywistości już nie potrafimy zauważyć. Niezwykła i warta wyróżnienia jest jednak nie tylko sama książka, ale i pomysł na serię wydawniczą prezentującą obraz Polski w oczach cudzoziemców. Oby udało się go zrealizować! – opowiada Agnieszka Kowalska.

Z najlepszymi publikacjami można zapoznać się na stronie internetowej plebiscytu: http://www.historiazebrana.pl , trwa również zbieranie zgłoszeń do kolejnej jego edycji, podczas której wybrane zostaną najlepsze książki pierwszego półrocza 2013 roku.