30. rocznica śmierci J.R.R. Tolkiena

30 lat temu, 2 września 1973 roku zmarł John Ronald Reuel Tolkien - angielski pisarz, wybitny mediewista, filolog, profesor Oxfordu i Cambridge, którego twórczość wpłynęła nie tylko na losy światowej literatury, ale i filmu. Jego największe dzieło to trylogia Władca pierścieni.

Tolkien przyszedł na świat 3 stycznia 1892 roku. Stworzył Hobbita, trylogię Władca Pierścieni oraz Silmarillion. Zyskał ogromną popularność i miłość fanów na całym świecie.

Urodzony w Afryce, wychowywany w Anglii, przyszły autor Władcy Pierścieni był od dzieciństwa namiętnym czytelnikiem bajek. Jego osobowość przypominała stworzonych przez niego hobbitów - był przyjacielski, nieco mrukliwy, zawsze z fajką w zębach, lubił biesiadować w miłym towarzystwie.

Trudno znaleźć pisarza, który prowadziłby bardziej spokojny i bogobojny tryb życia - ożenił się z miłości, miał dwóch synów, pracował jako wykładowca uniwersytecki. Znał biegle 26 języków, w tym polski. Pozostawił po sobie 37 książek, 63 artykuły, 121 tłumaczeń i przekładów - większość z nich to publikacje naukowe.

Na początku napisał Hobbita, czyli tam i z powrotem - opowieść o tym, jak poczciwy, lubiący spokój Bilbo Baggins wyruszył ze swej zacisznej norki na wielką wyprawę.

Książka odniosła sukces. Jej wydawca zażądał od Tolkiena dalszego ciągu. Przyszło mu na to czekać kilkanaście lat. Otrzymał nie kontynuację powieści dla dzieci, ale epopeję dla dorosłych.

Pisząc Władcę pierścieni Tolkien zadbał o każdy detal powieści - w trakcie pisania sporządzał mapy, opisy klimatu i miar czasu, obliczał fazy księżyca.

Fabuła powieści komplikowała się - zaczęła do niej przenikać tworzona przez Tolkiena przez całe życie baśniowa mitologia, wzorowana na mitach celtyckich i germańskich. Wielki kontynent z początków istnienia świata - Śródziemie - Tolkien zaludnił plemionami elfów, krasnoludów i hobbitów. Stworzył im nawet dwa języki: quenia i sindarin.

Pożywki dla wyobraźni fanów Tolkiena dostarczyło opracowane przez syna pisarza, Christophera, 12 tomów Historii Śródziemia - pisanych przez Tolkiena szkiców i notatek, z których wyłania się konsekwentna, doskonale skończona wizja fantastycznego świata.

Powieść wprawiła w zakłopotanie krytyków, ale nie Czytelników. Po pierwszych przekładach na holenderski (1957), szwedzki (1960) i polski (1963), poszły następne. Niektórzy twierdzą, że żadna książka na świecie nie zyskała w tak szybkim czasie takich rzesz miłośników. W latach 60. w Ameryce pojawiły się przypinane do ubrania znaczki z napisami: Frodo żyje i Gandalf na prezydenta.

Obecnie na świecie działają tysiące klubów i stowarzyszeń miłośników Tolkiena, powstają niezliczone wersje gier komputerowych na temat losów mieszkańców Śródziemia.

W Internecie pokaźna liczba stron jest poświęcona temu tematowi. Wiele emocji wzbudziła też ekranizacja powieści. Po jej pierwszych dwóch częściach, w styczniu przyszłego roku można się spodziewać w polskich kinach trzeciej i ostatniej - Powrót króla. Twórcą filmowej trylogii jest Peter Jackson.