Rzecz o wychowaniu w wychowaniu fizycznym

Zamiar napisania o najważniejszej w edukacji fizycznej sprawie, czyli o wychowywaniu młodego pokolenia do całożyciowej dbałości o zdrowe, sprawne i wydolne ciało, dojrzewał długo. Wcześniej powstawały różne publikacje traktujące o uwarunkowaniach związanych z procesem wychowania fizycznego, o powinnościach nauczyciela tego przedmiotu, wreszcie – o znaczeniu kultury fizycznej dla człowieka we współczesnym świecie. Były udziały w wielu konferencjach, seminariach, debatach, szkoleniach i naradach, a także współautorstwo podręczników z metodyki wychowania fizycznego. Słowem – zwyczajna działalność wpisana w nauczycielski zawód.

Publikacja nie aspiruje do miana podręcznika, chociaż pokusa przypisania jej takiej roli była spora, dlatego że jest w niej dużo treści, które były przedmiotem wspólnych rozważań, dyskusji, a nawet sporów wiedzionych przez wiele lat ze studentami na zajęciach z teorii wychowania fizycznego i metodyki tego przedmiotu. Ich przekaz wzbudzał zainteresowanie kandydatów do zawodu nauczyciela wychowania fizycznego, a dla prowadzącego stawał się inspiracją do pogłębionych przemyśleń i poszukiwań. Te właśnie myśli, jak również niektóre teksty zawarte we wcześniejszych moich publikacjach zostały tu zamieszczone.

Przed informacją, co zawiera książka, należy wyjaśnić, dlaczego jej tytuł jest z pogranicza tautologii. Taką grę słów zastosowano z rozmysłem, by podkreślić, że w tym przedmiocie szkolnym, także dziedzinie (lub, jak kto woli, dziale wychowania), powinno być szczególne miejsce dla wychowania do dbałości o ciało, a nie tylko jego „technologiczna obróbka”, która przeważa, mimo że nawet nazwa tego przedmiotu wyznacza działania wychowujące. Wybrano więc kilka okoliczności istniejących w procesie edukacji fizycznej, które, jak się wydaje, stanowią fundament wychowawczych poczynań. I tak: rozdział pierwszy wprowadza Czytelnika w świat aksjologii ciała i cielesności na tle powinności, jakie ma do spełnienia wobec nich kultura fizyczna. W rozdziale drugim, w subiektywnym rozstrzygnięciu, przedstawiono najważniejsze obszary tworzące zręby procesu fizycznego wychowania, w trzecim zaś skupiono się na najistotniejszych czynnościach nauczycielskich związanych z oddziaływaniami wychowawczymi na podmiot. Całość zamykają refleksje autora jako „myśli nieuczesane” (zapożyczone od Stanisława Jerzego Leca), zorientowane retrospektywnie i nie tylko.