Wychowanie uczniów klas początkowych dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Teoria i praktyka
Forma wydania | Książka |
Rok wydania | 2009 |
Autorzy | |
Wydawnictwo |
Adresatem oddziaływania wychowawczego jest przede wszystkim młody człowiek. Z formalnego punktu widzenia ma on bowiem prawo, od siódmego roku życia, do samodzielnego korzystania z dróg publicznych w charakterze pieszego czy pasażera. Jak dalece jest on w stanie sprostać temu zadaniu, pozostaje troską rodziców i wychowawców?Wiek wczesnoszkolny rodzi nowe wyzwania dla dziecka, a zarazem oczekiwania ze strony dorosłych. Pomimo ograniczeń rozwojowych sprzyja kształtowaniu właściwych nawyków niepodejmowania zachowań ryzykownych, wyzwala zdolność podporządkowania się regułom (np. szkolnym) narzucanym przez dorosłych. Wszystko to czyni tę grupę dzieci interesującą z punktu widzenia oceny ich dojrzałości – gotowości do przestrzegania zasad w ruchu drogowym. Od uczestnika ruchu drogowego wymaga się postępowania zgodnego z normą, podobnie jak od ucznia uczestniczącego w życiu szkolnym wymaga się odpowiedzialnego postępowania. Dlatego w tej pracy starano się przedstawić znaczenie kształcenia postaw moralnych w wychowaniu komunikacyjnym. Dużo miejsca w niniejszej publikacji zajmuje prezentacja badań, szczególnie prowadzonych za granicą, mających na celu przedstawienie zachowania dzieci z perspektywy uczestników ruchu drogowego. Informacje na ten temat pochodzą przede wszystkim z materiałów źródłowych. W polskiej literaturze fachowej jest niewiele pozycji na temat funkcjonowania dzieci w ruchu drogowym.Przedstawiona została również strategia szkoły wobec zadań wychowania komunikacyjnego w ujęciu historycznym, od okresu międzywojennego poczynając. W rozdziale trzecim zawarte są także propozycje celów i treści wychowania komunikacyjnego, charakterystyka wybranych programów nauczania z tej dziedziny. Poza tym została omówiona rola rodziny, szkoły i nauczycieli w procesie oddziaływania wychowawczego oraz podzielono się spostrzeżeniami z badań własnych. Druga część pracy ma praktyczny wymiar. Przedstawiono w niej zapisy dotyczące zagadnienia bezpieczeństwa, w tym ruchu drogowego, w nowym Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół i propozycję materiałów wspomagających warsztat pracy nauczyciela w odniesieniu do: diagnozowania zagrożeń z udziałem najmłodszych użytkowników dróg, doskonalenia form współpracy z rodzicami (seminaria, spotkania z ekspertem, wywiadówki), aranżowania w przestrzeni sali klasowej miejsca na tematykę bezpieczeństwa w ruchu drogowym, a także przygotowano propozycję scenariusza zajęć z tej tematyki. Dodatkowo do publikacji dołączono płytę CD z potrzebnymi formularzami dla prowadzenia diagnozy i obserwacji oraz informacjami dotyczącymi zasad przechodzenia przez jezdnię. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat wielu autorów rozważało, jakie elementy nauki o bezpieczeństwie w zakresie ruchu drogowego należy włączyć do programu szkolnego, a także w jaki sposób powinno się rozmawiać o tym z uczniami. Jednak w polskiej literaturze fachowej, w charakterystyce zachowania się dziecka w ruchu drogowym, rzadko kto powołuje się na badania, które dają podstawę do formułowania takich czy innych wniosków. Z perspektywy postępu motoryzacyjnego charakterystycznego dla naszej cywilizacji potrzebna jest wiedza kompleksowa, żeby można było podejmować bardziej skuteczne działania, rzutujące bezpośrednio na poziom bezpieczeństwa na drogach. Książka dostępna w wersji elektronicznej w witrynie
Numer ISBN | 978-83-7587-193-7 |
Wymiary | 176x250 |
Liczba stron | 160 |
Język | polski |
Fragment | Sytuacja na drogach sprawia, że społeczeństwo nieustannie jest informowane o zagrożeniach w ruchu drogowym. Apeluje się o rozwagę i ostrożność, wskazując na konsekwencje ryzykownych zachowań na drogach, przestrzegając przed narażaniem się na utratę życia i zdrowia. Mimo to większość ludzi nie wiąże własnych zachowań z tym problemem, wysoko ocenia swoje umiejętności i nie widzi się w roli sprawcy wypadku, wyraża natomiast swój brak zaufania w stosunku do innych uczestników ruchu drogowego, z ich strony obawia się zagrożenia, od nich żąda zmiany podejścia do obowiązujących zasad ruchu. Czy można wymagać zmiany postawy przede wszystkim od innych? Czy nie należałoby zacząć wymagać od siebie? Odpowiedzi na te pytania są oczywiste. Lekceważenie przepisów prawa jest powszechne. W dalekiej perspektywie dostrzega się nieuchronność kary za popełnione wykroczenie. Winą obarcza się zawsze innych, a nie siebie. Proces prowadzący do zmiany postawy przeciętnego Polaka wobec problemu bezpieczeństwa w ruchu drogowym jest trudny i złożony. Aby zmiana postawy mogła przynosić widoczne efekty, nie może być powierzchowna, narzucona wyłącznie przez sankcje zewnętrzne, ale powinna stanowić rezultat wewnętrznych przekonań, że tak właśnie, a nie inaczej, należy postępować w stosunku do drugiego człowieka – uczestnika ruchu drogowego, za którego – zgodnie z prawem – uważa się każdego pieszego, kierującego, a także każdą osobę przebywającą w pojeździe znajdującym się na drodze. W strategii przyjętej w celu rozwiązania problemu zagrożeń w ruchu drogowym wychowanie społeczeństwa zajmuje szczególne miejsce. Oddziaływanie na zmiany mentalne (świadomościowe) to swoiste wyzwanie, które prowadzi do przeobrażenia społeczeństwa w różnych dziedzinach życia. W tym stanie rzeczy szczególną rolę odgrywa wychowanie dzieci, które zaczynają poznawać otaczającą je rzeczywistość. Z jednej strony uczy się je, jak postępować, stawiając im ograniczenia w formie zakazów i nakazów, co wiąże się zazwyczaj ze stosowaniem określonych sankcji, a z drugiej strony –sami dorośli dostarczają dzieciom negatywnych wzorów do naśladowania. W rozumowaniu moralnym dzieci dalsze spustoszenie czynią opiekunowie koncentrujący się w zasadzie na skutku zdarzenia, a rzadko na intencjach sprawcy. W ten sposób minimalizuje się wrażliwość dzieci na potrzeby drugiego człowieka. Z tego względu konieczne stają się działania na rzecz bezpieczeństwa w ruchu drogowym w wymiarze wychowawczym, żeby nie wyrządzać szkody sobie i innym, żeby uwzględniać przede wszystkim potrzeby drugiego człowieka. Wychowanie komunikacyjne, podyktowane troską o bezpieczeństwo użytkowników dróg, ma służyć modelowaniu postawy gotowości do współuczestniczenia w przedsięwzięciach mających na celu przeciwdziałanie zagrożeniom w ruchu drogowym. Termin „wychowanie komunikacyjne” pojawił się w latach 80. ubiegłego stulecia. Upowszechnił się w połowie lat 90. Obecnie rozumiany jest jako jedna z dziedzin wychowania, odnosząca się do kształtowania postaw prospołecznych wyłącznie w obszarze komunikacji drogowej związanej z przemieszczaniem się osób z miejsca na miejsce oraz ich przewożeniem (rozważania na temat istoty tego pojęcia znajdują się w dalszej części tej pracy)... |
Podziel się opinią
Komentarze