Skarbiec nauczyciela-terapeuty (na bazie własnych doświadczeń z pracy terapeutycznej). czyli od programu do realizacji – propozycje rozwiązań pracy terapeutycznej prowadzonej z dziećmi w wieku przedszkolnym o specyficznych i specjalnych potrzebach edukacyjnych

Część I

DIAGNOZA
Integralną częścią pracy terapeutycznej, a w zasadzie jej punktem wyjścia, jest postawienie diagnozy, która stanowi bazę danych, czyli zbiór informacji

o tym, co dziecko lubi robić, jakie czynności sprawiają mu radość, przyjemność, co potrafi, a co może sprawiać mu trudność. Takie obranie kierunku działalności diagnostycznej, czyli praca na punktach pozytywnych dziecka, pozwoli ukierunkować pracę nauczyciela.

Diagnozowanie umiejętności i możliwości dziecka odbywa się przede wszystkim poprzez zabawę. Zabawa jest przyjemnością, która pomaga dziecku ra­dzić sobie z wszystkimi trudnymi emocjami. Jest radosnym działaniem, pod­czas którego dziecko uczy się w sposób twórczy przezwyciężać przeszkody, jakie stawia przed nim życie. Jest także naturalnym sposobem nawiązywania kontaktów zarówno między dziećmi, jak i między dzieckiem a dorosłym.

Według Lisy Miller, Deborah Steiner i Susan Reid „umiejętność bawienia się wywiera bardzo duży wpływ na przyszły rozwój dziecka. A ten, kto w dzieciństwie zachęcany [...] może bawić się swobodnie i na różne sposoby, buduje sobie podwaliny pod przyszłe twórcze pokonywanie przeszkód, a nawet czerpanie z tych wyzwań życiowych przyjemności”1.

To właśnie dzięki różnym formom i rodzajom zabaw mamy możliwość zbliżenia się do dziecka, stworzenia mu poczucia bezpieczeństwa, pozyskania jego zaufania, ale również dostrzeżenia jego tzw. punktów pozytywnych. Możemy poznać najskrytsze tajniki dziecięcej psychiki – ukryte lęki, trudności, budzące się zdolności, zainteresowania, wszelkie jego możliwości.

Niezależnie od wieku dziecka, najlepszym inicjatorem zabaw jest ono samo. To dziecko wie, czym i w jaki sposób chce teraz się bawić. A naszą rolą, jako bacznego obserwatora, a zarazem współuczestnika zabawy, jest takie pokierowanie zabawą, by dziecko czerpało z niej przyjemność, a my – przyjemność i wiedzę diagnostyczną.

Uzupełnieniem prowadzonej przez nauczyciela-terapeutę diagnozy mogą być karty pracy. Przygotowane w ten sposób narzędzie musi być dostosowane do aktualnych możliwości i umiejętności dziecka. […]