pedagogika. Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum. Program nauczania i propozycje zajęć fakultatywnych. Poradnik metodyczny.

Program wychowania fizycznego • GIMNAZJUM Autor: Urszula Kierczak Zdrowie • Sport • Rekreacja Koncepcja wychowania fizycznego dla wszystkich etapów edukacyjnych Założenia wstępne: 1. Program jest częścią ogólnej koncepcji kształcenia w zakresie wychowania fizycznego dla wszystkich etapów kształcenia. 2. Program stanowi opis sposobu realizacji zadań edukacyjnych ustalonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. 3. W programie zawarte zostały propozycje zadań dodatkowych, w tym propozycje treści fakultatywnych. 4. Program powinien się stać inspiracją dla nauczycieli wychowania fizycznego do samodzielnych poszukiwań zarówno w zakresie sposobów realizacji celów, jak i systematycznego uzupełniania oraz dostosowywania treści do możliwości, potrzeb, inwencji i zainteresowań uczniów. 5. Nauczyciele wychowania fizycznego powinni modyfikować program w zależności od uwarunkowań środowiskowych i posiadanej bazy materialno-dydaktycznej z zachowaniem treści określonych w podstawie programowej. Uwagi wstępne Wychowanie fizyczne, według nowej podstawy programowej, to nie tylko działania zmierzające do poprawy sprawności fizycznej, to przede wszystkim wdrażanie do troski o zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne oraz przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w kulturze fizycznej. Dla wychowania fizycznego podstawą działania jest wiedza naukowa, której źródła stanowią teoria i metodyka kultury fizycznej oraz osiągnięcia nauk przyrodniczych i społecznych. Zmieniające się na przestrzeni lat teoretyczne podejście do wychowania fizycznego obejmowało na początku jedynie kształtowanie ciała (ćwiczenia cielesne), następnie wychowanie przez ćwiczenia ciała, współcześnie zaś mamy do czynienia z koncepcją wychowania w trosce o ciało. Program w swoich założeniach teoretycznych jest zgodny z podstawowymi tendencjami rozwoju szkolnej edukacji fizycznej. Stanowią je przede wszystkim: • Wychowanie zdrowotne – rozumiane jako troska o zdrowie, dbałość i poszanowanie swojego ciała, kształtowanie zdrowego stylu życia. Ukazywanie szkodliwości używek, kształtowanie odpowiedzialności za zdrowie swoje i innych, postaw asertywnych, umiejętności obrony własnego zdania i przeciwstawienia się naciskom. • Wychowanie dla przyszłości, wychowanie do rekreacji – wytworzenie nawyku uprawiania różnych form rekreacji ruchowej i sportu w czasie wolnym. Wykształcenie potrzeby ruchu i czynnego wypoczynku, które niosą przyjemne przeżycia, zadowolenie i radość. Rozwijanie zainteresowań, przekonań i pozytywnych postaw wobec szeroko rozumianego uczestnictwa w kulturze fizycznej. • Autoedukacja – stopniowe zastępowanie kontroli samokontrolą, oceny – samooceną. Poszerzanie udziału ucznia w samodzielnym podejmowaniu działań, uświadamianie współodpowiedzialności za efekty kształcenia i współtworzenie zajęć. Kształcenie umiejętności oceny własnej sprawności fizycznej i przebiegu rozwoju fizycznego. • Indywidualizacja – dostrzeganie indywidualnych i zróżnicowanych potrzeb oraz właściwości psychofizycznych uczniów. Indywidualizacja prowadzonych zajęć, stosowanie metod twórczych, uwzględniających predyspozycje i uzdolnienia wychowanków. • Humanizacja – człowiek jest najwyższym dobrem. Uczeń jest podmiotem, a nie przedmiotem działań, jest osobą, która posiada prawo do wyrażania własnych poglądów. Nauczyciel swoim przykładem, profesjonalizmem w działaniu powinien ukazać uczniom świat wartości kultury fizycznej. Uczeń, identyfikując się z tymi wartościami, powinien chcieć aktywnie i kreatywnie podejmować wysiłek fizyczny. Można wymusić obecność uczniów na zajęciach, ale nie ich zaangażowanie. • Intelektualizacja – uczestnik lekcji powinien posiadać świadomość uczestnictwa, powinien wiedzieć, po co ćwiczy, jakie są korzyści z podejmowanego wysiłku. Wiedza powinna się stać podstawą działania. Wychowanie fizyczne powinno umożliwić uczniowi zrozumienie siebie i swoich potrzeb. • Holizm – jedność procesu edukacyjnego we wszystkich dziedzinach, spójność nauczania i wychowania. Rozwijanie ogólnej kultury człowieka i jego pełnej osobowości. Uczeń w trakcie edukacji fizycznej powinien być wprowadzany w świat kultury fizycznej w obszarach: – kultury współzawodnictwa – zasad czystej i uczciwej rywalizacji, równości szans dla wszystkich; – kultury kibicowania – właściwego zachowania się na trybunach sportowych zarówno w sytuacji zwycięstwa, jak i porażki swoich faworytów; – kultury sędziowania – sprawiedliwej, uczciwej, rzetelnej i obiektywnej oceny wyników. Zajęcia wychowania fizycznego powinny także zawierać założenia edukacji olimpijskiej według pedagogiki sportowej Pierre’a de Coubertina i kształtować takie wartości moralne, jak: uczciwość, odwaga, lojalność, współpraca w zespole, przestrzeganie obowiązujących norm, przepisów i reguł. ……………………………………………………………………………………………………………………… PRZYKŁAD ANKIETY (Celem jest zbadanie klimatu uczenia się i nauczania Ankieta służy określeniu atmosfery panującej na zajęciach, ujawnia problemy i konflikty panujące w zespole klasowym) Ankieta Klasa ......................... Data ......................... Drogi uczniu! Zwracam się do Ciebie z prośbą o szczere odpowiedzi na wszystkie przedstawione poniżej pytania. Ankieta jest anonimowa, a jej wyniki posłużą mi jedynie do lepszego przygotowania i prowadzenia lekcji wychowania fizycznego w przyszłości. Żadne odpowiedzi nie podlegają jakiejkolwiek ocenie i nie będą komentowane. Wypełnij ankietę rzetelnie, odpowiedz szczerze na wszystkie pytania. Tylko wtedy, gdy powiesz, co naprawdę myślisz, można będzie coś poprawić i zmienić. Przeczytaj uważnie pytania i zaznacz wybraną przez Ciebie liczbę punktów – gdy dana sytuacja występuje rzadko 1 punkt, im częściej, tym więcej punktów, aż do 5 punktów, gdy sytuacja występuje bardzo często. Lp. Sytuacja Liczba punktów 1 2 3 4 5 W jaki sposób podejmujemy decyzje? 1. Dużo dyskutujemy i wspólnie podejmujemy decyzje. 2. Nauczyciel za wszystko odpowiada i o wszystkim sam decyduje. 3. Pomysły każdego ucznia brane są pod uwagę. 4. W klasie są przywódcy i to oni zawsze mają ostatnie słowo. 5. Niektórzy starają się na siłę przeforsować swoje zdanie. 6. Liczą się tylko pomysły wybranych osób. 7. Nikt nie słucha, gdy ja chcę przedstawić swoją propozycję. Jaka atmosfera panuje na zajęciach? 1. Atmosfera jest smutna, wszyscy są znudzeni. 2. Jesteśmy dla siebie nieuprzejmi, nie lubimy się w klasie. 3. Dyskusje są nieprzyjemne, wyczuwa się napięte stosunki. przykładowy wzór ankiety już teraz możesz wydrukować tutaj: