Pedagogie oporu

Książka jest bardzo zwarta i nie zawiera żadnych zbędnych ozdobników, heurystycznych wycieczek ani erudycyjnych wtrętów. Jest, słowem, tym, co obiecuje – autorską propozycją-manifestem pedagogii oporu, którą można i należy realizować i która jest w istocie realizowana. Rozdział trzeci, „Praktyczne konteksty pedagogii oporu”, czyta się z wypiekami na twarzy. Trzy dekady działalności Dariusza Paczkowskiego zostały rozpisane na kolejne epizody (związane z formami zaangażowania w różne, także instytucjonalne formy działań), a Piotr Zańko dyskretnie, na zasadzie podobieństwa doświadczeń i hermeneutyki rozumiejącej, sytuując się na drugim planie, prowadzi umiejętnie opowieść o tym, co jego zdaniem ilustruje biografię artywistyczną bohatera, ale opisuje także społeczne zjawisko, ważne, bo pokazujące, jak w praktyce realizować to, co Jacques Rancière i inni teoretycy postulują w pismach.
Autorowi udało się spełnić niełatwy postulat Geertzowskiego opisu gęstego poprzez – no właśnie – umiejętne rozpisanie tytułowego zjawiska na epizody, postacie i koncepcje, które wzajemnie się dopełniają i komentują. Empiria służy teorii, a teoria jest rozumiana jako praktykowanie etnopedagogii w terenie.
Z pełną satysfakcją polecam książkę Piotra Zańki Pedagogie oporu jako opracowanie dojrzałe, oryginalne, odważne i bezkompromisowe, ale jednocześnie zdyscyplinowane i „wyrozumowane”. Miło mieć świadomość, że pedagogika może przyjmować także takie intrygujące oblicze.

Z recenzji prof. zw. dr. hab. Wojciecha Józefa Burszty