Neil Gaiman

Bestsellerowy pisarz, od dawna należy do grona najwyżej cenionych autorów. Tworzy książki dla czytelników w każdym wieku. Słownik Biografii Literackich wymienia go wśród pierwszej dziesiątki najważniejszych żyjących pisarzy postmodernistów. Jest laureatem ponad 50. międzynarodowych nagród.

Urodzony 10 listopada 1960 r. w Portchester w Anglii, Gaiman pisuje prozę, wiersze, scenariusze filmowe, teksty dziennikarskie, komiksy, teksty piosenek i dramaty. Książki i komiksy Gaimana tłumaczono na dziesiątki języków całego świata na pięciu kontynentach, a łączne nakłady osiągnęły kilkadziesiąt milionów egzemplarzy. Jego teksty dziennikarskie ukazywały się w Wired, Time Out London, The London Sunday Times, Punchu, The Observer Colour Supplement. Gaiman recenzował też książki dla New York Times Book Review i Washington Post Bookworld.

Tori Amos śpiewa o Neilu na swych albumach Little Earthquakes, Under The Pink, Boys For Pele i Scarlet’s Walk. Sam Neil pisywał piosenki dla zespołu z Minneapolis The Flash Girls (odkrycie roku, a może jeszcze coś więcej - Utne Reader), dla Chrisa Ewena (projekt The Hidden Variable) i dla zespołu One Ring Zero.

W sierpniu 1997 The Comic Book Legal Defense Fund, organizacja Pierwszej Poprawki, przyznała Gaimanowi swą nagrodę Obrońcy Wolności. W 2000 roku Gaiman zakończył ostatnią serię odczytów Anioł stróż rozpoczętych dla CBLDF w 1993 i zastąpił odchodzącego Franka Millera w radzie dyrektorów CBLDF. We wrześniu 2005 jako jeden z siedemnastu bestsellerowych autorów wspierających Projekt Pierwszej Poprawki wystawił na aukcję możliwość nazwania bohatera planowanej książki ( Księga Cmentarna).

Jego bestsellerowa powieść dla dorosłych, Amerykańscy bogowie (2001) zdobyła nagrody Hugo, Nebulę, Brama Stokera, magazynu SFX i Locusa, została nominowana do wielu innych, w tym do World Fantasy Award i Minnesota Book Award, i trafiła na wiele list najlepszych książek roku.

Niecierpliwie wyczekiwana nowa powieść Gaimana dla dorosłych, Chłopaki Anansiego, ukazała się 20 września 2005, nakładem wydawnictwa William Morrow, filii HarperCollinsPublishers. Gaiman pisze o niej tak: „To zabawna i straszna historia, nie będąca do końca thrillerem, i nie do końca horrorem, nie pasująca też do szufladki opowieści o duchach (choć występuje w niej co najmniej jeden duch) ani komedii romantycznej (mimo że pojawia się w niej kilka romansów, i z pewnością jest komedią, no, prócz tych strasznych kawałków)”. W Polsce Chłopaki Anansiego ukazały się w 2006 roku (miękka oprawa) i 22 marca 2010 r. (twarda oprawa).

W styczniu 2005 na festiwalu filmowym Sundance odbyła się premiera filmu Mirrormask, produkcji wytwórni Jim Henson Company, wyreżyserowanej przez Dave’a McKeana według scenariusza Neila Gaimana. Film wszedł na ekrany kinowe 30 września 2005. Wydawnictwo William Morrow wypuściło na rynek bogato ilustrowaną Mirrormask, zawierającą pełny scenariusz, czarno-białe storyboardy, kolorowe fotosy z filmu i dodatkowe komentarze twórców. W październiku ukazała się też książka obrazkowa Mirrormask dla młodszych czytelników (również pióra Gaimana), oraz The Alchemy of Mirrormask.

Wraz z Rogerem Avary Neil Gaiman napisał scenariusz do filmu Beowulf. W filmie występują między innymi Anthony Hopkins i Angelina Jolie.

Neil Gaiman i Terry Pratchett napisali wspólnie Dobry omen, bardzo zabawną powieść o końcu świata i śmierci całej ludzkości; powieść ta w 1990 spędziła 17 tygodni na liście bestsellerów londyńskiego Sunday Timesa i stała się międzynarodowym bestsellerem. W marciu 2006 Morrow wyda nową edycję w twardej oprawie, opatrzoną wstępem i innymi materiałami dodatkowymi przez obu autorów.

Gaiman stworzył postać Sandmana i przez wiele lat pisał serię comiesięcznych kultowych komiksów. Seria została nagrodzona dziewięcioma Nagrodami Przemysłu Komiksowego Willa Eisnera, w tym czterokrotnie nagrodą dla najlepszego autora, oraz trzema nagrodami Harveya. W 1991 Sandman 19 zdobył World Fantasy Award dla najlepszego opowiadania, tym samym stając się pierwszym komiksem uhonorowanym nagrodą literacką. Norman Mailer powiedział o Sandmanie: „Poza wszystkim innym Sandman to komiks dla intelektualistów i według mnie najwyższy czas, by powstało coś takiego.”

Sześcioodcinkowy fantastyczny serial telewizyjny dla BBC Nigdziebądź został wyemitowany w 1996. Powieść Gaimana, również zatytułowana Nigdziebądź i dziejąca się w tym samym, niezwykłym podziemnym świecie ukazała się w 1997 i weszła na liczne listy bestsellerów, w tym Los Angeles Timesa, San Francisco Chronicle i Locusa. Wytwórnia Jim Hanson Productions zakupiła prawa filmowe do Nigdziebądź; sam Gaiman napisał wstępny szkic scenariusza. W Polsce Nigdziebądź ukazała się w 2001 r.

Pierwsza książka Gaimana, przeznaczona dla dzieci, Dzień, w którym wymieniłem mojego tatę na dwie złote rybki (ilustrowana przez Dave’a McKaena) ukazała się w maju 1997. Newsweek uznał ją za jedną z najlepszych dziecięcych książek roku, a jej wznowienie w 2003 zostało ciepło przyjęte przez krytykę.

Gwiezdny pył, czteroczęściowa powieść z obrazkami, zaczął ukazywać się nakładem DC Comics w październiku 1997. To ilustrowana przez Charlesa Vessa baśń dla dorosłych. Zbiorcze wydanie DC opublikowano w 1998. W styczniu 1999 Morrow/Avon wydał sam tekst Gwiezdnego pyłu. Książka miała wspaniałe recenzje w Booklist, Kirkus i Publishers Weekly, weszła na liczne amerykańskie listy bestsellerów, została uznana przez Publishers Weekly za jedną z najlepszych książek roku i w sierpniu 1999 zdobyła prestiżową Mythopoeic Award dla najlepszej powieści dla dorosłych. Gwiezdny pył został przeniesiony na duży ekran, występują w nim m.in. Michelle Pfeiffer i Robertem De Niro . Gwiezdny Pył doczekał się 3 wydań w Polsce.

Najnowszy zbiór opowiadań Gaimana Dym i Lustra: opowiadania i złudzenia ukazał się w 1998. W Wielkiej Brytanii został nominowany do nagrody Srebrnego Pióra MacMillana dla najlepszego zbioru opowiadań roku. Dym i lustra miał w Polsce dwa wydania.

W 1999 Gaiman powrócił do Sandmana, publikując tekst literacki The Dream Hunters, ilustrowany przez Yoshitakę Amano. Książka zdobyła przyznawaną przez Stowarzyszenie Autorów Grozy nagrodę Brama Stokera dla najlepszej pozycji ilustrowanej i została nominowana do nagrody Hugo.

Two Plays For Voices (2002), dźwiękowa adaptacja dwóch opowiadań Gaimana czytanych przez Briana Dennehy i Bebe Neuwirth, zdobyły nagrodę Audie przyznawaną przez Stowarzyszenie Wydawców Audio w 2002. Pod koniec 2002 Gaiman napisał i wyreżyserował swój pierwszy film, dla wytwórni Ska Films: krótkie, mroczne, zabawne dzieło zatytułowane A Short Film About John Bolton, dostępne na DVD. W 2006 wyreżyseruje pierwszy film pełnometrażowy na podstawie własnej powieści graficznej Death: The High Cost of Living dla New Line Films.

Jego powieść dla dzieci Koralina, wydana w 2002, stała się międzynarodowym bestsellerem i odniosła ogromny sukces krytyczny. Zdobyła nagrody Elizabeth Burr/Worzalla, BSFA, Hugo, Nebula i Brama Stokera. Publishers Weekly Best Book (WINNER) , Book Sense 76 Pick (WINNER), Child Magazine Best Book of the Year (WINNER) , New York Public Library's "One Hundred Titles for Reading and Sharing" (WINNER) , Amazon.com Editors’ Choice (WINNER) , ALA Notable Children’s Book (WINNER) , ALA Best Book for Young Adults (WINNER) , New York Public Library Books for the Teen Age (WINNER) , IRA/CBC Children's Choice (WINNER) , Dorothy Canfield Fisher Children’s Book Award Masterlist (Vermont) (WINNER) , Bram Stoker Award for Best Work for Young Readers (WINNER) , Hugo Award for Best Novella (WINNER) , School Library Journal Best Book (WINNER) a w Polsce Mały Dong Dziecięcy Bestseller 2003 Fundacja Świat Dziecka. W Polsce Koralina ukazała się nakładem Wydawnictwa Mag w 2003 r.

Reżyser Henry Selik nakręcił obecnie adaptację filmową Koraliny z muzyką zespołu They Might Be Giants. Koralina została nominowana do Złotych Globów oraz do Oscara 2010 w kategorii długometrażowy film animowany.

W 2003 w księgarniach pojawiły się Wilki w ścianach, ilustrowane przez wieloletniego współpracownika Gaimana Dave’a McKeana. New York Times uznał je za jedną z najlepszych ilustrowanych książek roku. Obecnie w Scottish National Theatre trwają prace nad operową adaptacją Wilków. W 2003 wyszedł także pierwszy po siedmiu latach przerwy komiks o Sandmanie, Noce nieskończone, i jako pierwsza powieść graficzna w historii trafił na listę bestsellerów New York Timesa. W Polsce Wilki w ścianach ukazały się nakładem Wydawnictwa MAG w 2004 roku.

W 2004 Gaiman wydał pierwszą część serii komiksów dla wydawnictwa Marvel 1602. 1602 stało się komiksowym bestsellerem roku, obecnie jest finalistą nagrody Quills w kategorii powieści graficznej.

W 2006 roku ukazał się nowy zbiór opowiadań Rzeczy ulotne. W marcu 2007 miała w Polsce światową premierę kolejna książka Neila Gaimana – zbiór opowiadań nie tylko dla dorosłych M jak magia wydaną nakładem Wydawnictwa Mag.

W 2008 r. ukazała się powieść dla młodzieży Księga cmentarna, w Polsce w tym samym roku została wydana nakładem Wydawnictwa Mag. Księga cmentarna pozostawała ponad 12 miesięcy na liście bestsellerów New York Times, zdobyła wiele wyróżnień i nagród m.in. wygrała nagrodę HUGO w 2009, Newbery Award, Locus Award dla najlepszej powieści dla młodych czytelników (Young Adults). Była finalistką World Fantasy i Locus Award for Best Science Fiction Novel. Księga cmentarna otrzymała w Polsce wyróżnienie IBBY A audiobook w jego własnej interpretacji i wykonaniu otrzymał tytuł Audiobook Roku - najważniejszą nagrodę przemysłu audiobooków w USA, organizowaną i sponsorowaną przez the Audio Pulishers Organization (APA).

Na edycji 2009 r. Polskiego Konkursu Reklamy KTR w kategorii Ilustracja nagrodę Brąz otrzymał Irek Konior za ilustrację do książki Księga Cmentarna.

W 2010 roku Wydawnictwo Mag wydało nową edycję w twardych oprawach Chłopaków Anansiego oraz najnowszą powieść dla młodych czytelników Odd i lodowi olbrzymi, opartą o mity i legendy norweskie.

Urodzony i wychowany w Anglii, Neil Gaiman obecnie mieszka w pobliżu Minneapolis w stanie Minnesota. Jakimś cudem zdołał już przekroczyć czterdziestkę, zwykle jednak nadal wygląda, jakby przydałaby mu się wizyta u fryzjera.

Wyłącznym wydawcą książek Neila Gaimana w Polsce jest Wydawnictwo Mag, a wyłącznym wydawcą komiksów Wydawnictwo Egmont.