Obszary, które nie zostały jeszcze zmienione przez ludzką cywilizację, stanowią szansę na przetrwanie gatunków zagrożonych wyginięciem. Z tego powodu są one oczkiem w głowie działaczy ruchów ekologicznych, a także naukowców prowadzących badania nad zwierzętami czy roślinami w ich naturalnym środowisku. Właśnie taki punkt widzenia reprezentuje główna bohaterka Żarłocznego przypływu - Pijali Roy, przez znajomych nazywana Pija. Ta amerykańska cetolog hinduskiego pochodzenia wyrusza na wyprawę do Sundarbanów, gdzie ma prowadzić obserwacje tamtejszej populacji delfinów. Trzeba przyznać, że Amitav Ghosh w swej powieści nakreślił niezwykle plastyczny i działający na wyobraźnię obraz tej krainy. Sundarbany to archipelag wysp na pograniczu Indii i Bangladeszu, porośniętych największymi na świecie lasami namorzynowymi, gdzie z powodu przypływów nie sposób wyznaczyć granicy między słodką a słoną wodą. Piękno tych dzikich, praktycznie nieskażonych cywilizacją terenów z pewnością może wprawić w zachwyt, ale w
Żarłocznym przypływie znakomicie ukazano, że niebudzący na pierwszy rzut oka żadnego sprzeciwu postulat ochrony tego obszaru, w praktyce może być realizowany w sposób odbiegający od wyobrażeń ekologów. Trudno przecież uznać, że utworzenie parku narodowego w pełni uzasadnia stosowanie krwawych represji wobec „nielegalnych osadników” albo że ochrona tygrysów bengalskich jest ważniejsza od życia ludzi zamieszkujących Sundarbany...
Amitav Ghosh w Żarłocznym przypływie nie koncentruje jedynie przedstawieniu konfliktu interesów między potrzebami mieszkańców wysp a wymogami ochrony środowiska, lecz oferuje czytelnikom interesującą opowieść o skomplikowanych relacjach międzyludzkich. Na losach głównej bohaterki w poważnym stopniu zaważą dwa przypadkowe spotkania. Najpierw w pociągu poznaje Kanaja Dutta, dobrze sytuowanego tłumacza z Delhi, który wyruszył w podróż do Sundarbanów na prośbę swej ciotki, aby zająć się odnalezionymi po latach zapiskami zmarłego wuja. Pija od razu wpadła Kanajowi w oko, więc nie mając na tym odludziu specjalnie nic do roboty, zaoferował jej swoje towarzystwo w wyprawie jako tłumacz z bengalskiego. Kolejną ważną znajomość Pija zawiera w znacznie dramatyczniejszych okolicznościach. Już na samym początku wyprawy musi ona przyjąć „opiekę” ze strony strażnika leśnego, a wkrótce staje się świadkiem wymuszenia przez niego łapówki od rybaka złapanego na zarzucaniu sieci w niedozwolonym miejscu. Dla głównej
bohaterki to spotkanie z kłusownikiem okaże się niezwykle korzystne, gdyż Fokir będzie od tej pory jej przewodnikiem po wodach Sudarbanów i bezcennym źródłem informacji o żyjących tam delfinach. Wspólnie spędzony czas i dramatyczne przeżycia sprawią zaś, że między tą trójką znacznie się różniących bohaterów wytworzą się zarówno mocne więzi emocjonalne, jak i rozmaite napięcia, a ich dalsze życie nie będzie już nigdy takie jak wcześniej. Kolejną warstwę Żarłocznego przypływu stanowi opowieść zawarta w zapiskach wuja Kanaja. Przedstawiona zostaje tutaj zarówno historia osadnictwa na Sundarbanach, jak i rozmaite postawy ludzi próbujących poprawić warunki egzystencji mieszkańców tego obszaru. Z jednej strony mamy wiec szkockiego wizjonera, który poświęcił swój majątek, aby stworzyć nowe miejsce do życia dla biedaków z całych Indii. Z drugiej zaś strony śledzimy działalność ciotki Kanaja, która prowadząc fundację charytatywną małymi kroczkami stara się pomóc tutejszym mieszkańcom, natomiast jej mąż daje się
ponieść swoim oderwanym od rzeczywistości ideałom i znajduje się w samym centrum starć sił rządowych z ludźmi próbującymi na własną rękę zagospodarować jedną z wysp. Zainteresowanie budzą również barwnie przedstawione tutaj miejscowe wierzenia i obyczaje, które pozwalają lepiej zrozumieć mentalność mieszkańców Sundarbanów.
Żarłoczny przypływ powinien więc przypaść do gustu zarówno osobom, które chcą się dowiedzieć czegoś więcej o życiu zwykłych ludzi we współczesnych Indiach, w szczególności zamieszkujących obszary mniej uczęszczane przez przybyszy z zagranicy, jak i tym, którzy po prostu szukają dobrze napisanej powieści z atrakcyjną fabułą i ciekawymi bohaterami.