Tomasz z Akwinu

Tomasz z Akwinu jest świętym Kościoła Katolickiego, jednym z najważniejszych teologów, którego pisma do czasów współczesnych są szeroko omawiane.

Tomasz z Akwinu – życiorys

Dokładna data urodzin Tomasza z Akwinu nie jest dokładnie znana. W różnych podaniach można znaleźć rok 1223, 1224 lub 1225. Wiadomo natomiast, że święty Tomasz pochodzi z Rocca Secca, miejscowości położonej niedaleko Montecassino. Jego ojcem był rycerz, Landulf z Aquino — z tego względu Tomasz nazywany jest również Akwinatą.

Kiedy Tomasz miał pięć lat, został oblatem w klasztorze prowadzonym przez benedyktynów. Po jego rozwiązaniu przez cesarza Fryderyka II Tomasz podjął studia w Neapolu, na których były szeroko omawiane nauki Arystotelesa. Pomimo dużego wpływwu benedyktynów, Akwinata postanowił wstąpić do klasztoru dominikańskiego w 1244 r., ponieważ zafascynował się życiem braci po powrocie ze studiów do domu.

Jednak rodzice św. Tomasza mieli wobec niego inne plany, dlatego opat dominikanów postanowił zabrać go ze sobą do Bolonii, a następnie wysłać na uniwersytet w Paryżu. Św. Tomasz w czasie podróży został porwany przez benedyktynów i więziony przez rok w celi. Po tym okresie, pomimo problemów, Tomasz wyjechał do Francji, gdzie poznał św. Alberta – miał wielki wpływ na rozwój intelektualny Akwinaty.

Tomasz z Akwinu został profesorem dominikańskim w latach 1254-1256. Dzięki temu mógł nauczać o teologii, głównie o Piśmie Świętym, m.in. na dworze papieskim.

W 1274 roku Tomasz został wezwany przez papieża Grzegorza X, aby wziąć udział w Soborze. W drodze do Lyonu Akwinata zaczął źle się czuć – zmarł 7 marca 1274 roku.

Kanonizacji Tomasza z Akwinu dokonał papież Jan XXII w 1323 roku. Następnie został uznany za Doktora Kościoła w 1567 r., a w 1879 r. pisma Tomasza z Akwinu włączono do oficjalnej nauki Kościoła Katolickiego.

Dzień wspomnienia św. Tomasza z Akwinu w Kościele Katolickim przypada 28 stycznia.

Tomasz z Akwinu – filozofia

Filozofia Tomasza z Akwinu ma znamiona myśli arystotelesowskiej, którą święty łączył z chrześcijańską wizją świata. Dzięki niemu do nauki głoszonej przez Kościół zostały wprowadzone takie pojęcia jak akt, możność, forma, materia, poznanie oraz dowód.

Istnienie Boga u Tomasza z Akwinu można udowodnić za pomocą pięciu argumentów (dróg). Sam Stwórca jest w jego pismach określany jako Absolut.

Według Akwinaty istnieją dwie drogi poznania, wiara oraz rozum. Na podstawie tej koncepcji Tomasz rozdzielił filozofię od teologii, które przez scholastyków były uznawane za pokrewne dziedziny.

Tomasz z Akwinu – o kobietach

Według Tomasza z Akwinu kobiety "są pomocą w płodzeniu", jednak w małżeństwie są partnerkami mężów, ponieważ związek dwojga ludzi powinien być oparty na przyjaźni. Pomimo tego, Akwinata uznawał kobietę za istotę niższą kierującą się uczuciami, które pchają ją w kierunku zła. Natomiast mężczyzna według Tomasza z Akwinu kieruje się rozumem.

Tomasz z Akwinu – książki

Pisma św. Tomasza nadal są badane pod względem autentyczności. Jednym z najważniejszych jego dzieł jest Suma teologiczna (łac. Summa theologiae). W skład sumy wchodzą cztery części, w których św. Tomasz przedstawia Boga, człowieka i jego dążeniu do szczęścia, cnoty Ducha Świętego oraz Chrystusa. Suma teologiczna Tomasza z Akwinu była na tyle ważna, że na Soborze trydenckim (1545-1563) została umieszczona na ołtarzu obok Pisma Świętego.

Wśród pozostałych dzieł możemy wymienić: Traktat o prawie, Traktat o ludzkim działaniu, Traktat o sprawiedliwości, Traktat o roztropności, O mocy Boga, O dobru, O ideach, O uczuciach.

Warto sięgnąć po Dzieła wybrane, w których czytelnik znajdzie najważniejsze teksty przetłumaczone na język polski, a także po wydania krytyczne.

Jedną z wielu rozpraw dotyczących filozofii Tomasza z Akwinu napisała Edyta Stein, którą Kościół Katolicki kanonizował w 1998 roku.