Targowica i powolny upadek Polski
Stronnictwo hetmańskie, któremu zabrano najwięcej, bardzo szybko porozumiało się z Rosją, której również przestały podobać się zmiany w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Tekst konfederacji został sporządzony przez Rosjan i ogłoszony w maju 1792 w Targowicy. Jej celem było zniesienie konstytucji i przywrócenie dawnego ustroju. Jako że Rosjanie zostali formalnie poproszeni o pomoc, ich wojska wkroczyły na terytorium Polski i rozpoczęła się wojna. Poniatowski, zdając sobie sprawę, że sytuacja w kraju jest beznadziejna, sam przystąpił do Targowicy.
- Uczyniłem akces do konfederacji targowickiej, abym was i kraj ocalił: bo gdybym się z tym spóźnił, niniejsze onego granice byłyby w niebezpieczeństwie; was, bo los wasz i uciski, których doznaliście, byłyby coraz sroższymi - tłumaczył swój wybór król, zupełnie nie zdając sobie sprawy z późniejszych konsekwencji swojej decyzji.