Samotnia, t. I

Tajemnice w półmrokach londyńskiej mgły

„Dym z kominów opada jak drobna, czarna mżawka przemieszana z kłakami sadzy nie mniejszymi niż dorodne płatki śniegu w żałobie — można by sobie wyobrazić — po zgonie słońca. Nie widać wśród błota psów, a konie, opryskane aż po oku¬lary, przedstawiają się niewiele lepiej. Pośród ogólnej epidemii złe¬go humoru i drażliwości przechodnie zderzają się parasolami i tracą równowagę u skrzyżowań ulic, gdzie od brzasku dnia (jeżeli takie dni brzask miewają) dziesiątki tysięcy innych przechodniów ślizgały się i potykały, a placki błota, co w takich miejscach uparcie trzyma się bruku i narasta niczym odsetki składane, kładły się warstwa po warstwie”.

Ten ponury, mroczny i wilgotny Londyn czasów wiktoriańskich staje się tłem satyry na brytyjski system sądowniczy a zarazem krytyki społecznych niesprawiedliwości.

Esther Summerson, skromna sierota o nieznanym pochodzeniu, oraz strzegąca swoich mrocznych sekretów Lady Dedlock, spotykają się w procesie spadkowym Jarndyce przeciw Jarndyce, który niesie utrapienie wszystkim związanym z nim osobom. W wyniku działania niedorzecznie zawiłej sądowej biurokracji ani prawnicy, ani klienci nie mają pojęcia, której rodzinie przypadnie wielki majątek. Ostatecznie nie tylko finansowe, ale i prywatne sprawy bohaterów przyjmują najbardziej nieoczekiwany obrót.

Dzięki nowatorskiej podwójnej narracji oraz historii opartej na prawdziwych doświadczeniach autora z czasów kariery prawniczej Samotnia to najbardziej wyjątkowa i porywająca powieść Charlesa Dickensa.

Wielu – wśród nich Vladimir Nabokov i G.K. Chesterton – określa Samotnię najlepszą i najbardziej dojrzałą powieścią Charlesa Dickensa, a Stephen King zalicza ją do swoich dziesięciu ulubionych książek.

Przede wszystkim jest to oparta na prawdziwych sądowniczych przypadkach historia o bezwzględnym działaniu absurdalnego brytyjskiego prawa, na pierwszy plan wysuwają się w niej jednak kobiece losy. Wprowadzenie rozdziałów pisanych z perspektywy Esther Summerson, sieroty z nizin społecznych, jest niezwykle nowatorskim chwytem w wiktoriańskiej prozie.

Zarówno wyjątkowa konstrukcja jak i społeczno-prawnicza tematyka czynią tę powieść zaskakująco współczesną. Doczekała się wielu adaptacji scenicznych, radiowych oraz telewizyjnych, i wciąż zyskuje uznanie czytelników.