Pomiędzy końcem i apokalipsą. O wyobraźni poetyckiej Zbigniewa Herberta

Bohaterem książki jest Herbert metafizyczny, wygnany Arkadyjczyk biorący odpowiedzialność za rzeczywistość, w której rozegrał się i trwa nadal metafizyczny dramat. Autorka skupia się na mechanizmach wyobraźni, głównie na implikacjach paradoksu jako zasady organizującej świat poetycki Herberta w aspekcie religijnym i kulturowym. Osadzając twórczość poety w bogatej tradycji filozoficzno-literackiej, zarysowuje horyzont tej twórczości jako pejzaż kultury, w którym metafizycznie przemawia głosami wielkich twórców: Rilkego, Eliota, Hölderlina. W tej perspektywie ważna jest również tradycja polska: dziedzictwo żagarystów oraz poetów okresu wojny i okupacji.

Zawarta w książce refleksja łączy tradycyjną historię literatury z dociekaniami natury hermeneutycznej. W centrum literaturoznawczego dyskursu pozostaje jednak interpretacja tekstu oraz podmiot mówiący - wyraźnie nietożsamy z autorem, będący tyleż przedstawicielem ery postnietzscheańskiej, co człowiekiem w ogóle. Istotne okazuje się przy tym napięcie między osobowością lepszą, ideałem osobistym a pełną pęknięć egzystencją - napięcie, które szczególnie silnie ujawnia się w konfrontacji poety z dziedzictwem kultury.

Badaczka odwołuje się do bogatej literatury przedmiotu - czerpie z niej, ale i polemicznie przewartościowuje kanoniczne odczytania. Jej interpretacjom przyświeca pragnienie rekonstrukcji projektu całości wpisanego w twórczość Herberta oraz przeświadczenie, że metafizyczny reflektor pozwoli oświetlić to, co skrywa się poza ciśnieniem historii. Zdążanie śladem Herberta metafizycznego staje się tym samym poszukiwaniem najbardziej trwałych rysów poetyckiego wizerunku.