pedagogika. Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej

Maria Dudzikowa - prof. zw. dr hab., filolog polski i pedagog, emerytowana profesor. Przez 20 lat kierowała Zakładem Pedagogiki Szkolnej na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu. Od 1993 wiceprzewodnicząca KNP PAN i naczelna redaktor „Rocznika Pedagogicznego". Kierownik grantu pt.: Studenci I roku UAM 2005/06-2009/10. Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji a zmiany zasobów jego kapitału społecznego w warunkach szkoły wyższej i redaktor naukowy serii Maturzyści 2005' - Studenci UAM w Poznaniu (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls). Tom I: Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji. Studium teore- tyczno-empiryczne (red. nauk wespół z R. Wawrzyniak-Beszterdą, 2010), tom II: Kapitał szkolny w szkołach różnego szczebla. Diagnoza i uwarunkowania (praca zespołowa, 2011). Autorka wielu prac naukowych, studiów, raportów; współredaktorka (wespół z prof. M. Czerepaniak-Walczak) pięciotomowej Serii: Wychowanie. Pojęcia - Procesy - Konteksty (Gdańsk: GWP 2007-2010, Seria wyróżniona „Nagrodą Edukacja XXI wieku" w kategorii „podręcznik akademicki" na 23 Targach Książki Edukacyjnej). Ostatnio ukazało się studium Interdyscyplinarnie o interdyscyplinarności. Między ideę a praktykę pod redakcją naukową wespół z A. Chmielewskim i A. Groblerem (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2012). Tam esej pod tytułem: Sytuacja problematyczna interdyscyplinarności w naukach społecznych i humanistycznych, z kryzysem w tle. Karina Knasiecka-Falbierska - dr, kulturoznawczyni, adiunkt w Katedrze Pedagogiki Wyższej Szkoły Zawodowej „Kadry dla Europy" w Poznaniu. Autorka książki Codzienność szkolna w doświadczeniu młodych anarchistów. Analiza przypadków (Poznań: UNIDRU 2007). Wykonawca grantu pt.: Studenci I roku UAM 2005/06 - 2009/10. Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji a zmiany zasobów jego kapitału społecznego w warunkach szkoły wyższej. Współautorka książek (i autorka tekstów w nich zamieszczonych) w serii: Maturzyści 2005 - Studenci UAM w Poznaniu, Tom I: Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji. Studium teoretyczno-empiryczne (red. nauk. M. Dudzikowa, R. Wawrzyniak-Beszterda, 2010), tom II: Kapitał szkolny w szkołach różnego szczebla. Diagnoza i uwarunkowania (praca zespołowa, 2011). Zainteresowania naukowe koncentruje wokół dystynkcji młodzieży, codzienności szkolnej, nauczyciela w praktyce. Natalia Bednarska - dr, adiunkt w Katedrze Dydaktyki i Psychologii Wydziału Pedagogicznego Wyższej Szkoły Pedagogicznej Związku Nauczycielstwa Polskiego w Warszawie. Proces nauczania i uczenia się (jego celowość, uwarunkowania, metodyka) to jedno jej z głównych zainteresowań naukowych. Od lat prowadzi zajęcia z aktywnymi zawodowo nauczycielami przedszkoli oraz przygotowuje tych, którzy aspirują do tej funkcji. Dariusz Chętkowski - - mgr, polonista i filozof, pisarz, publicysta i nauczyciel znany z niekonwencjonalnych sposobów nauczania. Publikował m.in. w „Gazecie Wyborczej", „Polonistyce", „Ergo", „Nowych Książkach". Felietonista „Głosu Nauczycielskiego", współpracownik miesięcznika „Perspektywy". Na stronie internetowej „Polityki" prowadzi Belferblog. Za książkę Z budy. Czy spuścić ucznia z łańcucha? (Kraków 2003) otrzymał nagrodę Książka Lata (Poznań 2003) oraz Nagrodę Edukacja XXI (Warszawa 2004). Jest także autorem książek L.d.d.w. Osierocona generacja (Kraków 2004, wyróżniona rok później Nagrodą Edukacja XXI), Ostatni weekend (Łódź 2007, napisana wspólnie z uczniami) i Nauczycielskie perypetie. O wojnie wszystkich ze wszystkimi (Sopot 2010). Mirosława Cylkowska-Nowak - dr, starszy wykładowca na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Interesuje się socjologią edukacji i pedagogiką porównawczą. Prowadzi badania nad społecznymi funkcjami edukacji w ujęciu komparatystycznym oraz badania wybranych zjawisk życia szkolnego takich, jak wagarowanie czy drugoroczność. Opublikowała 169 prac naukowych - w tym jedną autorską monografię, osiem redakcji i współredakcji oraz 160 artykułów w czasopismach i rozdziałów w pracach zbiorowych. Bernadeta Didkowska - dr, adiunkt w Zakładzie Edukacji Artystycznej w Instytucie Artystycznym Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Jej zainteresowania badawcze związane są z percepcją wzrokową. Koncentrują się wokół wpływu przekazu medialnego na współczesnego odbiorcę, w tym przede wszystkim obrazu proponowanego przez gry komputerowe, filmu animowanego, filmu wykorzystującego zapis cyfrowy na twórczość plastyczną dzieci i młodzieży. Magdalena Grochowalska - dr, pedagog, adiunkt w Instytucie Pedagogiki Przedszkolnej i Szkolnej Uni-wersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Jej zainteresowania koncentrują się wokół pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej, społeczno-kulturowych kontekstów interakcji edukacyjnych, komunikacji, wspierania procesu uczenia sie języka oraz analizy dyskursu edukacyjnego. Autorka m.in. książek: Gestykulacja i mowa. O niewerbalnym komunikowaniu się dzieci w wieku przedszkolnym (Kraków: Wyd. Naukowe AP 2002); Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych dziecka w wieku przedszkolnym (Kraków: Wyd. Naukowe UP 2009). Maria Groenwald - dr hab., prof. UG, adiunkt w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego. Zainteresowania badawcze koncentruje wokół diagnostyki edukacyjnej, pedagogiki szkolnej, etycznych aspektów edukacji. Autorka szeregu opracowań związanych z tą tematyką, m.in. książki: Etyczne aspekty egzaminów szkolnych (Gdańsk Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego 2011). Zofia Agnieszka Kłakówna - dr hab., aktualnie pracuje jako profesor w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, poprzednio na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, na Uniwersytecie im. Martina Lutra w Halle, w szkole w Maroku. Jest polonistką z praktyką nauczycielską we wszystkich typach szkół, przez 20 lat redagowała metodyczne czasopismo, najpierw pod nazwą „Ojczyzna-Polszczyzna", potem „Nowa Polszczyzna". Jest także szefową zespołu, który wypracował jednolitą koncepcję języka polskiego jako przedmiotu edukacji szkolnej od klasy czwartej podstawowej po maturę, współautorką odpowiadających tej koncepcji podręczników uczniowskich i książek nauczyciela, autorką jej teoretycznej wykładni w książce Przymus i wolność. Projektowanie kształcenia kulturowej kompetencji, a także pomysłodawczynią i redaktorką serii 10 książek, które powstały z myślą o odświeżeniu refleksji nad sposobami czytania literatury oraz o nauce czytania tekstów nonfiction w szkole. Piotr Kołodziej - dr, literaturoznawca i dydaktyk, adiunkt w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicz¬nego im. KEN w Krakowie, nauczyciel języka polskiego w VIII Prywatnym Akademickim Liceum Ogólnokształ¬cącym w Krakowie, autor książki Czas na obraz. Dzieło malarskie jako tekst i kontekst w szkolnym kształceniu humanistycznym (Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne 2010), współautor Paktu dla szkoły. Zarys koncepcji kształcenia ogólnego, podręczników do języka polskiego dla ucznia i książek dla nauczyciela, pomocy dydaktycz¬nych oraz wielu artykułów. Główne zainteresowania naukowe: filozofia kształcenia humanistycznego; antropologia sztuki; odbiór dzieła malarskiego; polska mitolo¬gia narodowa; literatura polska XX wieku; edytorstwo podręczników. Iwona Kopaczyńska - dr, adiunkt w Zakładzie Edukacji Wczesnoszkolnej i Historii Wychowania na Uniwersytecie Zielonogórskim. Specjalizuje się w pedagogice wczes-noszkolnej. Napisała książkę Ocenianie szkolne wspierające rozwój ucznia (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2004) oraz wspólnie z Agnieszką Nowak-Łojewską Wymiary edukacji zintegrowanej (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2007). Interesuje się problematyką refleksyjności w teoretycznym i empirycznym wymiarze. Violetta Kopińska - dr, adiunkt w Katedrze Pedagogiki Szkolnej na Wydziale Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, magister prawa, autorka książki Współczesna młodzież wobec problemu wolności. Studium socjologiczno-pedagogiczne oraz wielu publikacji o tematyce prawno-pedagogicznej. Zainteresowania naukowe: młodzieżowe interpretacje rze¬czywistości społeczno-edukacyjnej, prawo oświatowe, edukacja prawna, aktywność społeczna młodzieży, kultura prawna, edukacja obywatelska. Alicja Korzeniecka-Bondar - dr, adiunkt na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku. Interesuje się kategorią czasu oraz budowaniem kapitału ludzkiego i społecznego w środowisku naukowym. Redakcja książki (z Ewą Bochno): O budowaniu kapitału ludzkiego i społecznego w środowisku naukowym. 25-lecie Letniej Szkoły Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN (Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2011) oraz tekstów dotyczących czasu. Hanna Kostyło - prof. UMK, dr hab., pracuje w Pracowni Międzykulturowych Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Zajmuje się socjologią edukacji i pedagogiką porównawczą. Opublikowała kilkadziesiąt artykułów i dwie monografie: Ivan Illich - między romantyzmem a anarchizmem pedagogicznym (Toruń: Wydawnictwo UMK 1996) oraz Rekonstrukcjonistyczne koncepcje zmiany społecznej poprzez edukację. Antropologia pedagogiczna T. Bramelda (Toruń: Wydawnictwo UMK 2005). Marek Mencel - dr, dyplomowany nauczyciel. Uczestnik Samokształceniowego Zespół Doktorów pod patronatem KNP PAN. Publikuje na łamach prasy pedagogicznej (m.in. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze", „Dyrektor Szkoły", „Nowa Szkoła", „Głos Pedagogiczny"). Interesuje się problemami związanymi z demokratyzacją (uspołecznieniem) szkoły, (auto)- biografią nauczyciela, szkolnymi absurdami. Jest autorem książek: Rada szkoły (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2009) oraz Jaka jest szkoła od A do Ż? (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2012). Marek Piotrowski - mgr fizyki, dr pedagogiki, wykładowca w Kolegium Nauczycielskim w Warszawie. Prowadzi zajęcia z zakresu dydaktyki przyrody i technologii informatycznej na studiach podyplomowych Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Jest współautorem ośmiu podręczników internetowych dla gimnazjalnych nauczycieli biologii, chemii fizyki i matematyki z zakresu dydaktyki (technik eksperymentalnych, gier edukacyjnych, wzajemnego nauczania oraz uczniowskich projektów edukacyjnych) wykorzystywanych w ramach Akademii uczniowskiej. Łączy problemy związane z dydaktyką przyrody z koniecznością kształcenia umiejętności heurystycznych. Jest również współautorem badań i raportów dotyczących pomiaru osiągnięć dzieci i młodzieży w zakresie matematyki w Kwidzynie (szkół podstawowych i gimnazjów od 2002 oraz szkół ponadgimnazjalnych od 2010). Aktualnie autor przygotuje opracowanie poświecone uczniowski projektom edukacyjnym. Krzysztof Polak - dr, adiunkt w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Interesuje się problematyką zawodu nauczyciela i pedagogiką szkolną. Autor m.in. książek: Nauczyciel - Twórczość - Promocja. Wybrane uwarunkowania modernizacji oświaty (Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego 1997); Indywidualne teorie nauczycieli. Geneza, badanie, kształtowanie (Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego 1999); Kultura szkoły: od relacji społecznych do języka uczniowskiego (Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego 2007). Urszula Szuścik - prof. nadzw. dr hab., Uniwersytet Śląski, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji, Instytut Nauk o Edukacji w Cieszynie. Zainteresowania naukowe, badawcze i artystyczne: zagadnienia edukacji plastycznej i jej stymulacji, kształcenie nauczycieli, edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna, psychologia twórczości i psychologia sztuki, terapia przez sztukę, grafika artystyczna. Autorka licznych artykułów i roz¬działów w monografiach. Ważniejsze publikacje: Znak werbalny a znak plastyczny w twórczości plastycznej dziecka, Kształtowanie percepcji wzrokowej jako stymulator działań plastycznych dzieci, Program autorski z zakresu kształcenia plastycznego dziecka w wieku wczesnoszkolnym. Bogusław Śliwerski - profesor pedagogiki w Katedrze Podstaw Pedagogiki Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie i profesor zwyczajny na Wydziale Pedagogicznym Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Obecnie jest przewodniczącym Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, przewodniczącym Zespołu Teorii Wychowania pod patronatem KNP PAN, ekspertem Państwowej Komisji Akredytacyjnej, ekspertem Narodowego Centrum Nauki, zastępcą przewodniczącego Sekcji Nauk Humanistycznych i Społecznych Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów. Autor wielu książek, w tym podręczników akademickich. Zainteresowania naukowe: pedagogika ogólna, filozoficzne i teoretyczne podstawy wychowania, pedagogika porównawcza, andragogika i pedagogika (wczesno) szkolna. Beata Zięba-Kołodziej - dr, starszy wykładowca w Instytucie Pedagogiki Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. prof. Stanisława Tarnowskiego w Tarnobrzegu. Obszary zainteresowań autorki to: instytucje opieki i wychowania, problemy współczesnej rodziny i osób starszych, profilaktyka zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży. W swoich badawczych poszukiwaniach skłania się ku łączeniu metod jakościowych i ilościowych. Autorka publikacji Internat i bursa. Historia i współczesność (Tarnobrzeg: WZSP 2011) i współautorka: „...żeby świetlica nie była przechowalnię. Wskazówki organizacyjno- -metodyczne" oraz 11 artykułów dotyczących problematyki internatów i burs.

Książka […] jest kierowana do krytycznego nauczyciela oraz do pedagogów zajmujących się teorią nauczania, społecznym funkcjonowaniem szkoły oraz zasadami przebudowy środowiska szkolnego, jego reformowaniem i doskonaleniem […] także do intelektualnych elit humanistycznych, realizujących politykę społeczną w państwie. Nawet ta ostatnia kategoria odbiorców książki jest szczególnie ważną grupą adresatów, bo głównym jej przesłaniem jest sztuka budowania i doskonalenia systemu szkolnego, budowania kapitału społecznego jako najważniejszego składnika rozwoju społecznego. […] Profesor Maria Dudzikowa jest ogromnie doświadczoną znawczynią problemów szkoły, klasy, dziecka i wie, co trzeba zrobić, aby szkoła nie funkcjonowała w świecie pozorów. Redaktorka pracy przy wsparciu swej młodszej koleżanki jest swoistą gwarancją jakości merytorycznej publikacji. Trudno o bardziej kompetentną osobę w zakresie organizacji i funkcjonowania szkoły, idei jej nauczania i wychowania niż profesor Maria Dudzikowa. Prof. dr hab. Tadeusz Pilch Publikacja inspiruje do krytycznego oglądu rzeczywistości edukacyjnej poprzez pryzmat składanych deklaracji i demaskowanych działań pozornych, obecnych na różnych piętrach funkcjonowania edukacji jako zarządzanego przez liczne agendy systemu. Chodzi o sprzyjanie czujnej, wnikliwej i wrażliwej na przejawy pozoru krytycznej obserwacji. Mamy więc tu do czynienia z pracą, która podejmuje problematykę ważną nie tylko ze względu na walory poznawcze, ale również ze względu na walory społeczne i praktyczne. Jej znaczenia można też upatrywać w inspirowaniu do badawczego penetrowania fenomenu deklaratywności i związanego z nią pozoru w edukacji. Należy też zwrócić uwagę na to, że publikacja, przyjmując za punkt wyjścia filozoficzne, socjologiczne i psychologiczne ujęcia problemu, włącza pedagogikę w szeroki nurt dyskursu nad edukacją wraz z obecnymi w naszym życiu działaniami pozornymi. Ze względu na problematykę i sposób jej ujęcia, a także cele wpisuje się ona w rozwijane z dobrym skutkiem w pedagogice polskiej i zagranicznej krytyczne, emancypacyjne podejście do edukacji, zorientowane na zrozumienie niejawnych manipulacji. Prof. dr hab. Stefan Mieszalski