Helena Modrzejewska

Helena Modrzejewska, najpiękniejsza kobieta epoki (naprawdę nazywała się Jadwiga Helena Misel, a po zamążpójsciu Chłapowska), to wielka polska aktorka, znana i podziwiana przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych i w Europie. Specjalizowała się w rolach szekspirowskich i tragicznych. W trakcie zaborów była niezłomną propagatorką teatru i dramatu polskiego. Modrzejewska już za życia uważana była za legendarną artystkę, a jej pogrzeb w Krakowie, na którym zmarłą wspominał Henryk Sienkiewicz, przemienił się w patriotyczną manifestację.

Helena Modrzejewska – biografia

Helena Modrzejewska urodziła się 12 października 1840 roku w Krakowie, a zmarła 8 kwietnia 1909 roku w Newport Beach (Kalifornia, USA). Modrzejewska jest matką sławnego inżyniera i budowniczego mostów Rudolfa Modrzejewskiego (na świecie znany jako Ralph Modjeski). Co więcej, Helena Modrzejewska była matką chrzestną Stanisława Ignacego Witkiewicza i aktorki Ethel Barrymore.

Pierwsze kroki w karierze Modrzejewskiej pomógł postawić Gustaw Zimajer. I tak z jego pomocą miał miejsce debiut Heleny Modrzejewskiej w 1861 roku w Bochni. Następnie, można było ją zobaczyć na deskach teatralnych w Nowym Sączu, Rzeszowie, Brzeżanach, Przemyślu.

W roku 1862 aktorka pierwszy raz pokazała się publiczności we Lwowie i została zaangażowana do teatru lwowskiego. Właśnie we Lwowie Modrzejewska pierwszy raz grała w sztuce Juliusza Słowackiego, pod tytułem "Balladyna" (zagrała Skierkę). Pomimo nieziemskiej urody i wielkiego talentu, młoda i niedoświadczona aktorka nie miała szans na poważną rolę z klasycznego repertuaru.

Helena Modrzejewska – kariera aktorska

W 1865 roku Modrzejewska pierwszy raz występuje w krakowskim teatrze, którym zarządza Stanisław Koźmian. W repertuar teatru wchodziła klasyka obca i polska, a także współczesny dramat ambitny. Modrzejewska występowała w Krakowie wśród innych znamienitych sław polskiego teatru, m.in. obok: Wincenta Rapackiego i Antoniny Hoffmann.

W 1868 roku Modrzejewska wyszła za Karola Chłapowskiego (ziemianin) i zaraz po zaślubinach razem wyjechali do Stanów Zjednoczonych. Wraz z przybyciem do USA, Modrzejewska zmieniła swój pseudonim artystyczny na Modjeska. Szybko nauczywszy się języka angielskiego, Modjeska zadebiutowała w San Francisco, w California Theatre, wcielając się w tytułową rolę w sztuce Adriannie Lecouvreur. Przedstawienie odniosło spektakularny sukces, a amerykanie pokochali naszą rodaczkę.

Przez pewien czas Modrzejewska występowała gościnnie w Anglii, gdzie niezwykle miło i otwarcie została przyjęta (była już wtedy sławną amerykańską aktorką). Potem jednak, Helena wróciła do USA i tam brylowała na scenie do 1907 roku, następnie Modrzejewska ogłosiła koniec swojej kariery aktorskiej.

Helena Modrzejewska – książki

Po legendarnej polskiej aktorce zostały również pamiątki literackie, wśród nich znajdziemy listy oraz pamiętniki Modrzejewskiej. Pamiętniki zostały wydane w 1910 roku, w Ameryce, pod nazwą "Memories and impressions of Helena Modjeska" (pol. "Wspomnienia i wrażenia Heleny Modrzejewskiej"). Pomimo, że książkę wydano w USA, polski czytelnik mógł przeczytać fragmenty pamiętnika, dostępne w polskich czasopismach. W Polsce, pamiętnik legendarnej aktorki światło dzienne ujrzał dopiero w 1957 roku (Wydawnictwo Literackie).

Oryginalnym, literackim skarbem po Modrzejewskiej jest jej książeczka pod tytułem "Titi, Nunu i Klembolo" (baśnie dla dzieci). Aktorka własnoręcznie stworzyła tę książkę dla wnuka Feliksa (wówczas miał 9 lat). Helena sama wymyśliła fabułę i napisała historię oraz samodzielnie zilustrowała książeczkę. Co więcej, aktorka kunsztownie zszyła wolumin oraz ślicznie oprawiła wyjątkową książkę, a gdy zbliżał się wigilijny wieczór, położyła dzieło pod choinkę, dedykując prezent ukochanemu wnuczkowi.