Wśród ludzi na scenach i na ekranie tom 1 i 2

Wśród ludzi na scenach i na ekranie 1 – kolejny tom Pism Tadeusza Peipera – obejmuje jego szkice teatralne i filmowe z lat 1942-1961, zarówno ogłoszone drukiem przez Autora, jak pozostawione w spuściźnie rękopiśmiennej. Pomysł książki zrodził się w 1949 roku; Autor przygotował wtedy konspekt tomu Wśród ludzi na scenach. Nie zrealizowany wówczas projekt stał się podstawą obecnej publikacji, poszerzonej o wiele innych artykułów o teatrze i o filmie, rozproszonych w czasopismach, a w znacznej części odczytanych z autorskich rękopisów i maszynopisów. Zgodnie z zasadami niniejszej edycji, teksty opatrzono komentarzem edytorskim. Część druga Wśród ludzi na scenach i na ekranie obejmuje szkice poświęcone europejskiej klasyce dramatycznej od Orestei Ajschylosa, przez dramaty Szekspira i Lopego de Vegi, Cyda Corneille’a, komedie Moliera, Wesele Figara Beaumarchais’ego aż do Rewizora Gogola oraz teksty o polskim i światowym kinie od jego początków do końca pierwszej połowy XX wieku. Inscenizacje dramatów interesują Peipera jako przejaw kształtowania się nowoczesnej estetyki teatralnej. Jego analizy łączą filologiczną wnikliwość ze śmiałością wizjonera poszukującego w dawnych postaciach obrazu człowieka współczesnego. Dostrzega też Peiper uniwersalne cechy teatru jako dziedziny ponadczasowej i autonomicznej. Szkice filmowe przypominają, że Autor Tędy interesował się techniką i jej rolą w dziejach nowoczesnej sztuki. W swoich artykułach i recenzjach zajmuje się narodzinami i ekspansją kina dźwiękowego, powstaniem i rozwojem kinematografii barwnej oraz specyfiką filmowego aktorstwa. Publikacja tego tomu przypomina niezwykłą myśl i intrygującą osobę Tadeusza Peipera. Nade wszystko jednak stanowi fascynujący obraz kształtowania się nowych pomysłów estetycznych - zarys pojawiającej się w latach czterdziestych możliwości przejścia od idei awangardowych ku innej koncepcji sztuki, które w ówczesnej sytuacji okazało się jednak niemożliwe.