Kiedy zwiedzamy z przewodnikiem jakichś zamek, to zazwyczaj możemy liczyć na wysłuchanie związanej z nim legendy - na przykład o pojawiającym się w jego murach duchu albo o ukrytym skarbie. Bartłomiej Grzegorz Sala zebrał w swojej książce aż sześćdziesiąt pięć rozmaitych podań związanych z zamkami polskich Karpat. Oczywiście dobór zarówno obiektów, jak i zebranych opowieści jest efektem świadomej decyzji autora, więc nie ma najmniejszego sensu czynić mu zarzutów z pominięcia jakiegoś według nas wyjątkowo urokliwego zamku - szczególnie że Bartłomiej Sala przyjęte przez siebie kryteria przedstawia wyczerpująco we wstępie.
Nie da się ukryć, że przy tak dużej liczbie legend, które zostały dobrane według klucza geograficznego, nie wszystkie są równie interesujące. Nawet niewątpliwy talent autora do snucia zajmujących opowieści nie na wiele się przydaje w przypadku podań o zwyczajnie ubogiej fabule, które znalazły się w zbiorze jedynie z tego powodu, że dany zamek nie miał szczęścia obrosnąć ciekawszymi baśniowymi historiami. Z drugiej jednak strony różnorodność tematyczna „Legend zamków karpackich” sprawia, że znajdą tutaj coś interesującego dla siebie zarówno wielbiciele historii o zbójnikach (na przykład „O skoku Janosika przez Dunajec” i „O ucieczce Gałajdy"), opowieści o siłach nieczystych („O Diabelskim Moście” czy „O diable z zamkowych podziemi”), świętych („O świętej Kindze i Tatarach") czy zjawach pojawiających się w zamkach („O Białej Damie” - związane z różnymi obiektami), jak i też osoby poszukujące tekstów o naprawdę zdumiewających motywach, które na pierwszy rzut oka zupełnie nie kojarzą się z Karpatami („O
dziedzictwie Inków, duchu Uminy i Jakubie Białym”).
Legendy zamków karpackich zasługują na uwagę nie tylko ze względu na zgromadzone w książce podania, ale również z powodu kompleksowego i przemyślanego podejścia autora do tematu. Legendy nie tylko zostały pogrupowane według obiektów, z którymi są związane, lecz każdy rozdział zawiera także na początku krótki, ale zarazem całkiem wyczerpujący zarys dziejów danego zamku. Ponadto dzięki komentarzom do legend możemy dużo lepiej umiejscowić je w kontekście historycznym i kulturowym. Oczywiście lektura tych fragmentów nie jest obowiązkowa, bo niewątpliwie mają one już charakter popularnonaukowy a nie jedynie literacki, więc szczególnie młodsi czytelnicy powinni po prostu delektować się samymi baśniowymi opowieściami. Natomiast nie tylko dzieci będą miały poczucie niedosytu z tego powodu, że tak mało znajdziemy tutaj zachwycających ilustracji Pawła Zycha, bo wiele legend aż prosiłoby się o takie wyraziste, podkreślające klimat opowieści rysunki. Z pewnością jednak warto sięgnąć po książkę Bartłomieja Sali
zarówno jeśli jest się wielbicielem polskich podań, jak i w przypadku planowanej wyprawy w Karpaty.