Starożytna rzymska zasada skutecznego powiększania imperium i zarządzania nim brzmiała: „divide et impera” – „dziel i rządź”. Innymi słowy, należy wciąż utrzymywać w stanie permanentnego skłócenia podbijanych czy podbitych nieprzyjaciół, by wykorzystywać ich „podzielnie” dla własnych celów. Zasadę tę doskonale stosuje złowrogie Imperium Os, panoszące się w świecie wykreowanym przez Adriana Tchaikovsky’ego w cyklu fantasy Cienie Pojętnych. Drugi tom tego cyklu opisuje inwazję osowców na krainę Nizin, zamieszkiwaną przez rywalizujące ze sobą nacje. Państwa-miasta mrówców, żukowców i much, Ziemie Pająków, Wspólnota Ważek i krainy innych ras pozostawały do tej pory w chwiejnej równowadze. Teraz albo ulegają bezpośredniemu najazdowi Imperium, albo atakowi ze strony sąsiadów podpuszczonych przez agentów osowców. W tym trudnym okresie grupa bohaterów, wywodząca się z będącego sercem Nizin miasta Kolegium i skupiona wokół Stenwolda Makera, staje przed coraz trudniejszymi wyzwaniami. Do tej pory jej członkowie
wykonywali zadania szpiegowskie i dywersyjne. Teraz muszą brać udział w regularnych działaniach wojennych, prowadzonych na różnych frontach. Spośród licznych wątków powieści szczególnie poruszające są te, w których bohaterowie zmuszeni są do podejmowania niełatwych wyborów moralnych i stawiania kolejnych kroków na trudnej i pełnej przeszkód drodze ku dojrzałości.
Sam Stenwold znalazł w końcu posłuchanie wśród swoich ziomków, którym od lat wieszczył wojnę z osami. Czy nie jest jednak za późno na uratowanie Kolegium i próbę zjednoczenia Nizin, aby wspólnie przeciwstawiły się osowcom? Bohaterowi może się tak wydawać, kiedy patrzy na machiny oblężnicze mrówców z sąsiedniego Veku, sunące ku murom Kolegium. Do tych zmartwień dochodzą jeszcze kłopoty natury osobistej. Będący w sile wieku Stenwold zaangażował się bowiem w romans ze studentką z rasy pająków Adrianną. Co zmieni w ich relacjach wiedza o prawdziwych motywacjach i intencjach dziewczyny? Salma – arystokrata z rasy ważek, i Totho – młody żukowiec o zacięciu technicznym, uczestniczą w obronie oblężonego przez osy Tarku. Choć miasto to zamieszkane jest przez obeznane z wojaczką mrówce, szybko ulega technicznej i taktycznej przewadze wojsk Imperium. Poprawę tragicznej sytuacji obrońców może przynieść zniszczenie floty powietrznej wroga. Obaj przyjaciele biorą udział w brawurowej akcji, w wyniku której lądują w
niewoli. Niebawem okazuje się, że ceną za wolność Salmy ma być zaprzedanie się Totha armii osowców i praca dla niej nad udoskonalaniem machin wojennych. Jakiego wyboru dokona młodzieniec i jakie on i Salma poniosą tego konsekwencje?
Tchaikovsky konsekwentnie rozwija mnogość wątków, zawiązanych w pierwszym tomie cyklu – Imperium Czerni i Złota. Dodaje też wątki kolejne, które wzbogacają panoramę świata przedstawionego i nadają nowe rysy komplikującej się fabule. Śledzenie losów gromady bohaterów wymaga skupienia podczas lektury, ale owocuje dostrzeganiem licznych niuansów, pozwalających lepiej zrozumieć charakter poszczególnych postaci i pobudki, które nimi kierują. Rysując profil psychologiczny swoich bohaterów, pisarz w ciekawy sposób łączy ich przymioty indywidualne z cechami przynależącymi do rasy, z której pochodzą. Z kolei zawarte w powieści przesłanie pozostaje aktualne oczywiście nie tylko w świecie zamieszkiwanym przez ludzi podobnych owadom, ale także w każdym innym miejscu i w każdym czasie. Bo o ile skłócenie skutkuje słabością „podzielonych” i niemożnością przeciwstawienia się najeźdźcy, o tyle dzięki zjednoczeniu zyskują oni siłę do odparcia ataku. Budowanie każdej wspólnoty wymaga jednak pójścia na pewien kompromis
przez wszystkie strony. I to zarówno wtedy, gdy wspólnotą tą jest rodzina, jak i gdy jest nią Unia Europejska.