Tradycja Kartezjańska po zwrocie afektywnym. Mieke Bal: Reasonable Doubt

Publikacja jest znacząca z trzech powodów. Po pierwsze, pokazuje, w jaki sposób teoria i filozofia stają się praktyką nie tylko poznawczą, ale i doświadczeniową, emocjonalną i cielesną. W tym kontekście należy rozpatrywać także napięcie między fałszywymi mitami epistemologicznymi i genderowymi (Kartezjusz jako bezcielesny rozum i twórca pojęć, Królowa Krystyna jako symbol ucieleśnionego myślenia, opierającego się na intuicji). Po drugie, książka stanowi wejrzenie w najrozmaitsze praktyki krytyczne związane z praxis współczesnej sztuki (tu najistotniejsze okazuje się samo pojęcie wystawiania, ekspozycji, ale także jego pochodnych: ramowania, regulowania odbioru, dystrybucji wizualności). Po trzecie, dotyka niezwykle palącej kwestii myślenia za pomocą anachronizmu, tyleż w oczywistym wymiarze historycznym, co obiektowym (tu bodaj najważniejszą kwestią jest znakomicie opracowana strategia montażu). Na koniec, aby nie było żadnych wątpliwości: książka Tradycja Kartezjańska po zwrocie afektywnym to znakomita pozycja – odważna, bezkompromisowa, poznawczo intensywna, świetnie skomponowana i napisana, a także – co chciałbym szczególnie podkreślić – formacyjna.
Dr hab. Jakub Momro, Uniwersytet Jagielloński