Tony Halik

Tony Halik to pochodzący z Torunia podróżnik, dziennikarz, fotograf i operator filmowy. Jedną ze swoich najsłynniejszych podróży do Vilcabamby, stolicy Inków w Peru, odbył z partnerką Ewą Dzikowską. Małżeństwo wspólnie prowadziło telewizyjne programy podróżnicze, a sam Halik zrealizował setki filmów dokumentalnych i napisał trzynaście książek podróżniczych.

Tony Halik – informacje ogólne

Tony Halik urodził się w Toruniu w 1921 roku, w czasie II wojny światowej służył w Luftwaffe, należał też do francuskiego ruchu oporu, a później do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Po wojnie zajął się podróżami, kręceniem filmów i dziennikarstwem. Pierwszą żoną Halika była Pierrette Andrée Courtin, z którą ożenił się w 1946 roku; w latach 70. związał się z Elżbietą Dzikowską. Obie partnerki podróżowały razem z nim po świecie.

Właściwie podróżnik urodził się jako Mieczysław Sędzimir Antoni Halik, jednak gdy pracował dla mediów amerykańskich, przylgnęło do niego imię Tony.

Tony Halik – dziennikarz i podróżnik

Karierę dziennikarską Tony Halik rozpoczął, współpracując z amerykańskim czasopismem "Life", później również "Time and Life" oraz "Sport Magazine". Halik pracował również dla telewizji NBC, od 1960 do 1970 roku był jej korespondentem w Meksyku, przewodniczył tam Związkowi Dziennikarzy Zagranicznych. Pisał też dla polskiego miesięcznika "Kontynenty".

Tony Halik odbył wiele wypraw, o których opowiadał między innymi w prowadzonych wraz z żoną programach emitowanych w Telewizji Polskiej, wśród nich znajdowały się "Tam, gdzie kwitną migdały", "Tam, gdzie pachnie eukaliptus" czy liczący ponad trzysta odcinków Pieprz i wanilia. W programach podróżniczych wykorzystywano nakręcone przez Tony'ego Halika filmy.

Do najbardziej znanych podróży Halika należy wyprawa jeepem, podczas której przemierzył ponad 182 tys. km wraz z ówczesną żoną Pierrette – wyruszyli z Ziemi Ognistej w 1957 roku, a ponad cztery lata później zakończyli ją na Alasce. Inną znaczącą ekspedycją Halika było zbadanie miasta Inków Vilcabamba, gdzie wraz z Elżbietą Dzikowską dotarli jako pierwsi Polacy; co więcej dostarczyli dowód na to, że była to stolica Inków w połowie XVI wieku.

Tony Halik – publikacje

Swoje podróży Tony Halik dokumentował nie tylko w formie filmów i artykułów, ale też książek. Pierwszą z nich było "180 000 km przygody", ta wydana w po raz pierwszy w 1975 roku książka dokumentuje podróż z 1957 roku na Alaskę. Kolejną publikację Halika stanowi "Z kamerą i strzelbą przez Mato Grosso", w której opisał przygody podczas wypraw na terenie brazylijskiego Mato Grosso. W 1988 roku ukazała się "Moja wielka przygoda", której wznowione wydanie " Jeep. Moja wielka przygoda" trafiło na sklepowe półki w 2008 roku. Tony Halik wydał też zbiór reportaży Urodzony dla przygody (1991) oraz książkę podróżniczą dla dzieci "Wielkie przygody małej Patrycji" (1991).

Tony Halik – miejsce w kulturze

Tony Halik dzięki swojej bogatej działalności zdobył kilka wyróżnień – otrzymał tytuł zasłużonego dla miasta Torunia i wyróżniony przez Telewizję Polską za program "Pieprz i wanilia". Wspólnie z Elżbietą Dzikowską otrzymał Złoty Ekran (1985) przyznawany przez tygodnik filmowo-telewizyjny "Ekran" oraz Wiktora (1986).

W 2003 roku w Toruniu powstało Muzeum Podróżników im. Tony'ego Halika, w którym można znaleźć liczne przedmioty z jego podróży. Organizowane są też regaty imienia Halika w Pucku i Chałupach. W czasach PRL-u funkcjonowało popularne hasło graffiti pojawiające się w wielu miejscach, brzmiało ono "Tu byłem. Tony Halik" i inspirowane jest jego licznymi podróżami, a także znaną w czasie II wojny światowej inskrypcją amerykańską "Kilroy was here".