Seweryn Goszczyński

Poeta, prozaik, publicysta.

Po przerwaniu nauki w szkole w Humaniu wyruszył w 1820 roku do Warszawy, gdzie wstšpił do tajnego Zwišzku Wolnych Braci Polaków. Tak rozpoczšł się konspiracyjny okres w jego życiu, trwajšcy aż do roku 1838.

Po wybuchu walk o niepodległoœć powstania w Grecji, w sierpniu 1821 wyruszył pieszo w drogę, aby przyłšczyć się do powstania. Z braku funduszów pozostał jednak na Ukrainie, pędzšc żywot patrioty-konspiratora, nieustannie ukrywajšcego się przed policjš.

W tych latach stworzył liczne wiersze patriotyczne, wzywajšce do bezpardonowej walki o niepodległoœć kraju.

W czerwcu 1830 roku przybył ponownie do Warszawy i wstšpił do sprzysiężenia Piotra Wysockiego. Brał udział w powstaniu listopadowym (uczestniczył w ataku na Belweder), służšc w korpusie generała Józefa Dwernickiego.

Po upadku powstania, nie zarzucajšc twórczoœci literackiej, rozpoczšł na nowo działalnoœć konspiracyjnš, tym razem przede wszystkim w Galicji i Małopolsce.

W 1832 roku założył we Lwowie Zwišzek Dwudziestu Jeden, a około 1835 w Krakowie Stowarzyszenie Ludu Polskiego. Był również współtwórcš almanachu „Ziewonia”. Z częstych pobytów na Podhalu wyrosło jego zainteresowanie kulturš tego regionu. Pokłosiem tego zainteresowania jest Dziennik podróży do Tatrów, wprowadzajšcy Tatry dla literatury polskiej. Œcigany przez policję austriackš, w 1838 roku zdecydował się na emigrację do Francji.

W Strasburgu współtworzył satyryczne pismo „Pszonka”, zwišzane ideowo z Towarzystwem Demokratycznym Polskim. Po przystšpieniu w roku 1842 do Koła Sprawy Bożej, zerwał zdecydowanie dawne kontakty, zarzucił działalnoœć politycznš i literackš, poœwięcajšc się całkowicie życiu duchowemu w ramach wspólnoty kierowanej przez Andrzeja Towiańskiego i Adama Mickiewicza.

Wœród towiańczyków pełnił wiele ważnych funkcji, był przewodniczšcym jednej z „siódemek” oraz oficjalnym kronikarzem Koła. Kontakty z towiańczykami zerwał dopiero około 1860 roku w wyniku nieporozumień wewnštrz wspólnoty.

Do końca życia jednak pozostał wierny nauce Mistrza Andrzeja. Stopniowo też powracał do twórczoœci literackiej i pracujšc nad szeregiem dzieł, w większoœci nigdy niedokończonych. Przez niemal cały pobyt we Francji żył w bardzo ciężkich warunkach finansowych, nierzadko w skrajnej nędzy, przymierajšc głodem.

W roku 1872, dzięki pomocy przyjaciół, wrócił do kraju, entuzjastycznie witany przez rodaków. Ostatnie lata życia spędził we Lwowie. Pochowany został na lwowskim cmentarzu Łyczakowskim.