Pokrzywione drzewo człowieczeństwa

Niniejszy tom esejów Berlina zawiera osiem tekstów, z których jeden („Joseph de Maistre i korzenie faszyzmu”, 1960) publikowany jest po raz pierwszy. Z tego samego okresu (1959) pochodzi tekst wygłoszonego w Wiedniu wykładu „Jedność europejska i zmienne koleje jej losu” - dziś, w dobie jednoczącej się Europy, szczególnie wart przypomnienia. Pozostałe stanowią dorobek ostatnich dziesięciu lat życia Autora; na baczniejszą uwagę zasługuje zwłaszcza esej „O dążeniu do ideału” (1988), zawierający niezwykle cenne przemyślenia na temat organizacji państwa i sposobów sprawowania władzy „w interesie społeczeństwa i dla dobra ogólnego”. Autor zdaje się i tu nawiązywać do Kanta, a konkretnie jego tezy, iż „Zadaniem największym, które stoi przed rodem ludzkim i do rozwiązania którego zmusza go przyroda, jest zrealizowanie społeczeństwa obywatelskiego powszechnie rządzącego się prawem”.