Orina Krajewska: jej książka to przełomowe spojrzenie na choroby onkologiczne

Autorką książki jest Orina Krajewska - aktorka, instruktor teatralny, współzałożycielka i prezes Fundacji Małgosi Braunek “Bądź”, działającej na rzecz promocji medycyny integralnej i holistycznej opieki. Córka Małgorzaty Braunek.

Fundacja Małgosi Braunek Bądź wyraża społeczną potrzebę głębokiej reformy medycyny onkologicznej w Polsce, promuje i wspiera zintegrowane podejście zarówno do zdrowia, jaki do choroby, zainspirowane filozofią życia Małgosi Braunek i jej osobistym doświadczeniem choroby nowotworowej.

Książka Oriny jest zbiorem kilkunastu rozmów - wywiadów przeprowadzonych przez autorkę z wysokiej klasy specjalistami reprezentującymi różne metody leczenia i terapii związanych ze zdrowiem, od medycyny konwencjonalnej, holistycznej, do psychologii i duchowości.

Książka jest swojego rodzaju definicją medycyny integralnej, przedstawia jej założenia i jest rozważaniem na temat zdrowia i choroby. Każdy rozdział przybliża inną metodę leczenia, w holistycznym duchu mind-body-spirit.

W każdym z wywiadów wypowiadają się światowej sławy specjaliści (Genetyk prof. Jan Lubiński, psycholog Wojtek Eichelberger, psycholog Levana Marshall, prof. Tanaka - aktywność fizyczna czy prof. Medycyny chińskiej Li Jie).

Nadrzędnym celem książki jest przybliżenie metod i terapii medycyny holistycznej, tak aby czytelnik mógł się z nimi rzeczowo zapoznać. Po przeczytaniu książki będzie mógł stworzyć sobie swoją mapę korzystania z metod, które go zainspirowały.

Oprócz wywiadów w książce znajdują się dane statystyczne dotyczące metod, definicje, opisane ćwiczenia do stosowania w domu, przepisy dietetyczne. Dzięki temu książka spełnia rolę nie tylko “małej encyklopedii”, ale jest też praktycznym poradnikiem. Zachęca do dalszego zadawania pytań na temat istoty zdrowia na każdym poziomie funkcjonowania. Motywuje i umożliwia stosowanie niektórych z opisanych metod od razu w domu.

Książka oswaja temat zdrowia i choroby. Podnosi na duchu i napawa nadzieją. Kierowana jest do wszystkich ludzi zainteresowanych zdrowiem, zdrowym trybem życia, całościowym podejściem do niego i holistycznym leczeniem w chorobie onkologicznej, czy innych chorobach przewlekłych. Język i sposób prowadzenia rozmów ze specjalistami jest czytelny i przystępny. Dzięki uprzejmości wydawnictwa Sensus publikujemy fragment książki - wywiad z dr Elżbietą Dudzińską.

Holizm zakłada, że świat stanowi całość niedającą się sprowadzić do sumy części. Medycyna holistyczna opiera się na założeniu, że stan umysłu, ducha i ciała wzajemnie wpływa na siebie i że należy leczyć cały organizm, a nie tylko jego chorą część.

Orina Krajewska: Na czym polega integralne podejście do zdrowia?

Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto zatrzymać się na chwilę nad denicją zdrowia. Proszę się zastanowić, jak każdy z nas rozumie i deniuje sam dla siebie słowo „zdrowie”. Zdrowie to osobista sprawa. Każdy z nas rozumie je na swój sposób. WHO (World Health Organization) określa zdrowie jako „stan kompletnego, zycznego, mentalnego i socjalnego dobrostanu, a nie tylko brak choroby czy ułomności”. Wśród wielu denicji zdrowia właśnie ta, zaproponowana w 1948 roku przez WHO, cieszy się coraz większym uznaniem.

To pokazuje, jak bardzo zmieniła się globalna percepcja zdrowia, która wyewoluowała z rozumienia zdrowia jako "braku choroby” do znacznie szerszej koncepcji zapobiegania chorobom i utrzymania dobrostanu. Organizm człowieka to niezwykle złożony system zbudowany z bardzo wielu układów. Są one wzajemnie połączone, współzależą od siebie i komunikują się ze sobą. Na przykład układ nerwowy jest połączony z jelitami, układem immunologicznym, endokrynnym i limfatycznym, a układ pokarmowy zawiera więcej neurotransmiterów niż cały system nerwowy. Oprócz tych wzajemnych współzależności mamy do czynienia z genetycznym polimorzmem i epigenetycznymi wyzwaniami, czyli zmianami generowanymi w naszym genomie między innymi przez takie czynniki jak toksyny, infekcje czy własny mikrobiom. Indywidualna dieta i biochemia są różne, a umysł, ciało, emocje i duchowość wzajemnie na siebie wpływają. W obliczu tych faktów zintegrowane podejście do zdrowia ma głęboki sens, ponieważ pozwala na jak najszersze spojrzenie na zdrowie jednostki.

Na podstawie integralnego podejścia do zdrowia wykształcił się nurt tzw. medcyny integralnej. Jakie są jej założenia?

Określenia "medycyna integralna” i "integralne zdrowie” mogą mieć swoiste znaczenie dla różnych osób. Medycyna integralna to kompleksowe podejście mające na celu utrzymanie zdrowia w jak najlepszym stanie. To zarazem partnerska współpraca z pacjentem w przypadku choroby poprzez połączenie optymalnych, naukowych metod leczenia i zapobiegania z pełną koncentracją na potrzebach jednostki. Przy takim podejściu pacjent powinien czuć się bardziej efektywnym "menedżerem” własnego zdrowia, dobrostanu, a także procesu leczenia. Centrum Medycyny Integralnej Uniwersytetu Arizona deniuje ją jako medycynę, która generuje i wspiera proces zdrowienia, biorąc pod uwagę całą osobę i wszystkie aspekty stylu życia. Szczególny nacisk kładzie na relację pomiędzy lekarzem a pacjentem.

Przewiduje wykorzystanie wszystkich optymalnych terapii naukowych, przyznając pierwszeństwo metodom naturalnym i mniej inwazyjnym — oczywiście, jeśli to możliwe i słuszne w danym przypadku. Oto pięć kluczowych wymiarów medycyny integralnej:

1. Szeroka denicja zdrowia — obejmuje czynniki zyczne, mentalne, emocjonalne i duchowe pozwalające na zrozumienie, co czyni daną osobę zdrową.
2. Szeroki zakres interwencji — od prolaktyki, poprzez leczenie, do rehabilitacji i zdrowienia.
3. Koordynacja procesu leczenia — nacisk na współpracę między lekarzami, zespołami i instytucjami.
4. Pacjent w centrum uwagi — indywidualizacja podejścia, pacjent i lekarz są partnerami w procesie leczenia.
5. Szeroki zakres metod leczenia — tradycyjne i niekonwencjonalne metody leczenia, które pomagają pacjentowi utrzymywać i odzyskiwać zdrowie.

Często słyszy się wymiennie stosowane nazewnictwo" medycyna integralna, alternatywna i komplementarna. czym dokładnie różnią się między sobą?

Aby w tym semantycznym gąszczu odróżnić medycynę integralną od komplementarnej i alternatywnej, pozwolę sobie zacytować denicje sformułowane przez NCCAM (National Center for Complementary and Alternative Medicine) dotyczące tych ostatnich: Medycyna komplementarna — odnosi się do wykorzystywania metod medycyny niekonwencjonalnej razem z metodami medycyny konwencjonalnej. Medycyna alternatywna — odnosi się do korzystania z metod terapii niekonwencjonalnych zamiast terapii konwencjonalnych. W integralnym podejściu deniujemy potrzeby pacjenta w szerokim zakresie aspektów wpływających na zdrowie i przebieg choroby. Bierzemy pod uwagę:

•relację umysł – ciało, nazywaną "medycyną umysł – ciało”, czyli spektrum psychiki pacjenta, stres, jakiego doświadcza, i umiejętności radzenia sobie z nim
• sposób odżywiania vs stan zdrowia i aktualne potrzeby
• aktywność zyczną
• jakość, ilość i zaburzenia snu
• styl życia i wpływ środowiska

Zacznijmy od pierwszego filaru, co właściwie oznacza określenie "medycyna-umysł-ciało"?

Medycyna umysł – ciało ma bardzo bogatą historię i była przez wieki w różnych formach częścią praktyk medycznych. Należy wręcz podkreślić, że jeszcze do około trzystu lat wstecz medycyna i lozoa traktowały ciało i umysł jako spójną całość. Konsekwencją pojawienia się w siedemnastym wieku kartezjańskiego modelu dualizmu umysłu i ciała był postępujący rozwój podejścia redukcjonistycznego. Teoria oddzielenia umysłu od ciała stopniowo osiągnęła pozycję dominującą. Także obecnie, mimo naukowych dowodów i badań, znacząco wpływa na aktualny model biomedyczny.

Terapie umysł – ciało w bezpieczny i efektywny kosztowo sposób katalizują proces zdrowienia i pomagają między innymi w chorobach naczyniowo-sercowych, autoimmunologicznych, neurologicznych, w stanach zapalnych, po zabiegach chirurgicznych, a także w stresie i przy objawach bólowych. Innym dobrodziejstwem terapii umysł – ciało jest budowanie u pacjenta poczucia samoskuteczności i zdolności do samokontroli. To niezwykle ważne nie tylko w samym procesie zdrowienia, ale również w budowaniu pozytywnych relacji ze sobą i z otoczeniem. Bardzo ważną i ciekawą obserwacją jest to, że terapie umysł – ciało wyzwalają w organizmie odpowiedź relaksacyjną, czyli korzystne zmiany zjologiczne, takie jak spadek zużycia tlenu, głębsze oddychanie
i spowolnienie akcji serca, wzrost odporności skóry oraz zwiększenie w mózgu aktywności fal typu alfa.

Badanie z Public Library of Science wykazało, że interwencje umysł – ciało wpływają na ekspresję genów i przebieg choroby poprzez poprawę odpowiedzi na stres oksydacyjny. W konsekwencji przynosi to zahamowanie procesu zapalnego i uszkadzania komórek. Do terapii umysł – ciało, które przeszły największą liczbę badań, zaliczamy między innymi medytację, jogę, trening autogeniczny, biofeedback, kliniczną hipnozę, mindfulness, sterowaną wyobraźnię (wizualizację), tai chi, progresywną relaksację mięśniową i muzykoterapię.

Więcej przeczytasz w książce: Sensus

Orina Krajewska:
Aktorka, instruktor teatralny, współzałożycielka i prezes Fundacji Małgosi Braunek “Bądź”, córka Małgorzaty Braunek.
Ukończyła aktorstwo w London International School of Performing Arts (LISPA).
Po szkole, w 2010 roku wróciła do Polski. Znana widzom m.in. z serialu “Nad Rozlewiskiem”. Od 2014 roku prowadzi cykliczne zajęcia teatralne, szkolenia i warsztaty. Reżyseruje autorskie spektakle młodzieżowe.

Po doświadczeniach związanych z chorobą mamy zdecydowała się wraz z rodziną założyć Fundację Małgosi Braunek “Bądź”, promującą integralne podejście do zdrowia zarówno
w profilaktyce jak i w leczeniu, szczególnie onkologicznym.

Nominowana do tytułu Superbohaterki Wysokich Obcasów 2015 i do nagrody Jaskółka Nadziei w 2018 roku w kategorii lider organizacji pozarządowych, od 2017 roku pełni rolę Prezesa Fundacji.