…zbiera burzę. Drobny cwaniaczek z południowej Europy, któremu wydawało się, że jest na najlepszej drodze do zostania big bossem półświatka, w różowym garniturze i grubym złotym łańcuchu na szyi właśnie relaksował się w swoim stylu na parkowej ławce w sztokholmskim Skansenie, gdy coś wytrąciło go z błogostanu i pognało wprost do piekła. Nazajutrz policyjni technicy nie znaleźli zbyt wiele materiału na wybiegu dla rosomaków…Zabójstwo sutenera i zniknięcie ośmiu jego podopiecznych z ośrodka dla uchodźców dały się powiązać dość łatwo, ale pewne tropy prowadzą dalej: do śmierci starego profesora, powieszonego za nogi na żydowskim cmentarzu zdewastowanym przez neonazistów, do brutalnego zabójstwa młodego Araba kradnącego telefony komórkowe na stacjach metra, do niezidentyfikowanych zwłok sprzed dwudziestu lat…
To bodaj najlepsza z czterech dotychczas wydanych w Polsce książek o drużynie A. Po wyraźnej zniżce formy w powieści * Na szczyt góry, w której aż roiło się od napędzających akcję zbiegów okoliczności, Arne Dahl skonstruował finezyjną zagadkę, w której, co prawda, jeden efektowny zbieg okoliczności rzeczywiście się zdarzył, ale pasuje on do przyjętej konwencji, bo *Europa blues nie jest zwyczajnym, policyjnym kryminałem w scenerii Sztokholmu, ale z rozmachem nakreślonym thrillerem w stylu wczesnego Ludluma , wprost proszącym się o kamerę, która podążałaby za Asami przez całą Europę.
Dahl nie byłby jednak Dahlem, gdyby chodziło tylko o czystą sensację i mordercę-psychopatę nie uwikłanego w mroczne sprawy współczesnego świata. Skandynawscy autorzy kryminałów z pasją demaskują ciemne głębie, kryjące się pod demokratyczną, higieniczną, opiekuńczą fasadą nowoczesnych społeczeństw. Ksenofobia - no cóż, pewnie sam autor nie jest od niej całkiem wolny, bo imigranci w Europa blues to prostytutki, alfonsi i drobni złodzieje, wciągający co słabszych moralnie Szwedów w swoje brudne szwindelki. Jedyna porządnie wykształcona Rosjanka, wykładowczyni slawistyki, przede wszystkim desperacko, choć dość skutecznie, łowi szwedzkiego kandydata na męża. Z „ciemnych głębi” najważniejszy w tej książce, obok handlu kobietami, jest wątek nazizmu, ukazany w szczególny sposób. Do tej pory, przynajmniej przed masakrą Breivika, temat był w Skandynawii raczej zagłaskiwany – ot, dzisiejsi starsi panowie w młodości chadzali na niewłaściwe zebrania i śpiewali niewłaściwe pieśni, a teraz przepraszają i bardzo im
przykro… Z książki Dahla dowiedzieć się można, że hitlerowcy podchwycili i twórczo rozwinęli teorie, które na początku stulecia zakiełkowały w skandynawskiej nauce: czystości rasy, eugeniki, sterylizacji gorszych jakościowo egzemplarzy ludzkiego gatunku… Nie mówiło się też głośno, że neutralna Szwecja i mała, dzielna Finlandia zasilały swoimi obywatelami szeregi hitlerowskich wojsk, w tym także formacji SS…
W Europa blues Asy umacniają przyjaźń, jak zwykle umiejętnie ogrywają swoje mocne strony – błyskotliwi, odważni, skuteczni. Skomplikowana zagadka zostanie rozwiązana, co jednak wcale nie oznacza prostego i jednoznacznego zakończenia. Ciąg dalszy na pewno nastąpi.