Książki papierowe czy e-booki – co jest bardziej eko?
Czytelnictwo w Polsce nie stoi na wysokim poziomie, ale specjaliści mówią o powstrzymaniu trendu spadkowego. 38 proc. respondentów w badaniu Biblioteki Narodowej przeprowadzonym w Polsce odpowiedziało, że w 2021/2022 roku przeczytało choć jedną książkę. Biblioteka wskazuje również, że w Polsce e-booki nie cieszą się wysokim zainteresowaniem, a szkoda, bo mogą być ekologicznym zamiennikiem papierowej książki.
Materiał powstał w ramach ekologicznej akcji WP naturalnie.
E-book czy książka papierowa – co o tym myślą Polacy?
Czy Polacy z entuzjazmem podchodzą do stopniowego zastępowania książek tradycyjnych e-bookami? Na to pytanie odpowiadają wnioski z badania "Zwyczaje Polaków związane z użytkowaniem e-booków i audiobooków", które zostało zrealizowane przez Instytut badawczy ARC Rynek i Opinia na zlecenie firmy Virtualo Sp. z o.o.
Polacy dostrzegają wiele korzyści korzystania z e-booków, przede wszystkim to, że nie muszą nosić przy sobie ciężkich książek na co dzień. Przydaje się to w szczególności podczas wyjazdów turystycznych. 32 proc. respondentów wskazało, że dzięki e-bookom można mieć dostęp do wszystkich książek ze swojej biblioteczki w każdej sytuacji. Są wygodne w korzystaniu. Nie bez znaczenia jest też niższa cena niż książek papierowych.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
"Halo Polacy". Polka o tym, co najlepsze w USA. "Tą opowieścią zachwycił się cały świat"
Powodem, dla którego po raz pierwszy respondenci w niniejszym badaniu zaczęli korzystać z e-booków, była zachęta znajomych (36 proc. odpowiedzi), atrakcyjne ceny e-booków (30 proc.) oraz wyjazd na wakacje czy dłuższa podróż (29 proc.).
Z drugiej strony aż 59 proc. pytanych odpowiedziało, że główną obiekcją korzystania z e-booków jest brak kontaktu z papierem. Co drugi respondent wskazał na brak zapachu książki drukowanej. Polacy sceptycznie wypowiadają się na temat e-booków i możliwości zastąpienia nimi książek drukowanych a szkoda, ponieważ ich upowszechnianie jest krokiem w dobrą stronę, jeśli chodzi o ochronę środowiska.
Ekologiczny charakter książek elektronicznych
Jako twór niematerialny, e-booki są książką ekologiczną, ponieważ do ich produkcji nie zużywa się papieru. Tymczasem z jednego drzewa można wyprodukować średnio sto 500-stronicowych książek. Z drugiej strony jedno drzewo produkuje dziennie 2,5 litra tlenu. Dlatego książki naturalne w wymiarze globalnym oddziałują negatywnie na środowisko.
Raport amerykańskiej firmy badawczej Cleantech Group nie pozostawia wątpliwości. Rozwój rynku e-booków i czytników do nich powinien przyczynić się do radykalnej poprawy stanu środowiska. Dzięki temu globalna emisja dwutlenku węgla może zmniejszyć się o 10,9 mln ton w ciągu najbliższych 4 lat.
Badacze w oparciu o dane z rynku amerykańskiego wykazali, że dwutlenek węgla wyprodukowany przez cały okres użytkowania popularnego czytnika e-booków Kindle jest w pełni utylizowany średnio już po pierwszym roku działania urządzenia. Kolejne lata pracy oznaczają już wypracowanie oszczędności – to około 168 kg CO2 rocznie mniej dla środowiska. To ilość dwutlenku węgla konieczna dla produkcji i rozprowadzenia 22,5 książki.
Przemysł wydawniczy może ograniczać negatywny wpływ na środowisko naturalne dzięki utrzymaniu i dalszemu zwiększaniu sprzedaży e-czytników i e-booków.
Jak komentuje Łukasz Gołębiewski z Biblioteki Analiz: "E-booki są eko, gdyż zarówno, żeby je wyprodukować, jak i żeby się ich pozbyć, nie wydatkujemy żadnej dodatkowej energii. Nie ma problemu z utylizacją czy z emisją CO2. Pozbawione bytu, bity są doskonale sterylne, niematerialne, jedyne, co w sobie mają, to utrwaloną myśl ludzką".
Czy książki papierowe zawsze są mało ekologiczne?
Nie można całkowicie demonizować książek tradycyjnych i umieszczać ich w kategorii produktów nieekologicznych. Wszystko zależy od polityki prowadzonej przez podmioty zarządzające zasobami leśnymi. W Polsce prowadzona jest polityka zrównoważonego rozwoju. Na miejsce każdego ściętego drzewa z lasów gospodarczych sadzone są cztery. Młode drzewa cechują się większą zdolnością przy pochłanianiu dwutlenku węgla w porównaniu ze starymi, co pozytywnie wpływa na zmiany klimatyczne.