Książki, które warto przeczytać (nie tylko) w czerwcu

Jaki naprawdę jest Robert Lewandowski? Na czym polega tajemnica jego talentu? Ile szczęścia trzeba mieć w ciągu dwudziestu lat, żeby osiągnąć taki sukces?Ile ciężkiej pracy trzeba wykonać, by móc przejść do historii dzięki 4 bramkom strzelonym w meczu z Realem Madryt? Na te i na wiele innych pytań dotyczących znakomitego polskiego napastnika odpowiada w książce "Lewy. Sylwetka piłkarza" Natalia Doległo.
To zaledwie jedna z wielu książkowych premier czerwca, o których będzie głośno w najbliższych tygodniach. Prezentujemy 20 najciekawszych, najważniejszych i najlepszych tytułów, z którymi warto się zapoznać (nie tylko) w tym miesiącu.Różnorodność autorów, stylów, tematów i gatunków. Każdy znajdzie coś dla siebie.
Na kolejnych stronach znajdziecie m.in. najnowsze powieści Stephena Kinga i Ignacego Karpowicza, książki o polskiej epidemii HIV/AIDS czy o tym, dlaczego jedzenie mięsa jest niemoralne, reportaże poświęcone Grecji i Berlinowi, blog dziewczyny, która myśli tylko o seksie, biografię Brzechwy "tylko dla dorosłych" czy opowieść o życiu Stephena Hawkinga.

Jeden z najpopularniejszych pisarzy wszech czasów powraca! Devin Jones, student college'u, zatrudnia się na okres wakacji w lunaparku, by zapomnieć o dziewczynie, która złamała mu serce. Tam jednak zmuszony jest zmierzyć się z czymś dużo straszniejszym: brutalnym morderstwem sprzed lat, losem umierającego dziecka i mrocznymi prawdami o życiu - i tym, co po nim następuje. Wszystko to sprawi, że jego świat już nigdy nie będzie taki sam...
Pasjonująca opowieść o miłości i stracie, o dorastaniu i starzeniu się - i o tych, którym nie dane jest doświadczyć ani jednego, ani drugiego, bo śmierć zabiera ich przedwcześnie.
"Joyland" to Stephen King w szczytowej pisarskiej formie, równie poruszający jak "Zielona Mila" czy "Skazani na Shawshank". To jednocześnie kryminał, horror i słodko-gorzka powieść o dojrzewaniu, która poruszy serce nawet najbardziej cynicznego czytelnika.

W grudniu 2009 roku Karen Duve pod wpływem impulsu oraz dydaktycznych pogadanek nowej współlokatorki podjęła przedwczesne postanowienie noworoczne. Zdecydowała się przeprowadzić na sobie wyjątkowy eksperyment dietetyczno-etyczny. Przez dziesięć miesięcy miała zamiar sprawdzić, jak na organizm, środowisko i gospodarkę wpływają radykalne zmiany żywieniowe:
Czy to prawda, że mięso truje? Może człowiek nie powinien pić mleka? Czemu kurczak w supermarkecie kosztuje jedno euro, a warzywa są jak z obrazka? Na pierwszy ogień idzie dieta ekologiczna, potem wegetariańska, wegańska, a w końcu frutariańska. Karen Duve musi nauczyć się uważnie czytać etykiety, bierze udział w akcji uwalniania kur z przemysłowej fermy i czyta tony specjalistycznej literatury. Ktoś mógłby pomyśleć, że w ten sposób łatwo popaść w neoficki zapał i szybko zmienić się w "zielonego fanatyka", ale Duve opisuje swoją przygodę z humorem i dystansem. "Jeść przyzwoicie" to książka o ideologii, która kryje się za jedzeniem, ale przede wszystkim o tym, że warto się zmieniać, dbać o środowisko i myśleć krytycznie.

Porwany przez terrorystów samolot Bostan, lot AI-420 z Bombaju do Londynu, zostaje wysadzony w powietrze nad kanałem La Manche, a jedynymi pasażerami, którzy cudem wychodzą z katastrofy cało, są dwaj indyjscy aktorzy. W ten sposób rozpoczyna się jedna z najgłośniejszych i najbardziej kontrowersyjnych powieści XX wieku, książka przez wrogów uważana za bluźnierstwo, przez wielbicieli zaś za arcydzieło współczesnej literatury.
Rushdie po swojemu splata w niej liczne historie, rozsnuwa je między teraźniejszością a przeszłością, światem rzeczywistym i wyśnionym, Zachodem a Wschodem, dobrem a złem, tworząc monumentalny, erudycyjny pean na cześć wielokulturowości, hybrydowości, swobodnego mieszania się ras i idei.
Część książki, zainspirowana historią powstania islamu, studium zjawiska objawienia z punktu widzenia niewiernego, w której fikcyjny Prorok ukazany jest jako człowiek z krwi i kości, wywołała w świecie muzułmańskim falę protestów, a ich kulminacją było ogłoszenie przez ajatollaha Chomejniego fatwy równoznacznej ze skazaniem autora na śmierć. Był luty 1989 roku, dla autora początek batalii o życie i wolność słowa.

Frida Kahlo, Joanna d'Arc, Mata Hari, Kleopatra, Maria Skłodowska-Curie, Josephine Baker, Isadora Duncan, Zelda Fitzgerald, Anna Boleyn i dwadzieścia sześć innych - nadawały kierunek historii, tworzyły dobra kultury, nauki i sztuki, naruszały zastaną hierarchię wartości. Elizabeth Mahon przedstawia kobiety odważne i zdecydowane, twórcze i inteligentne, trzeźwo myślące i bezwzględne. Opisuje nie tylko działalność publiczną, ale też osobiste losy bohaterek.
Wszystkie daleko wykraczały poza normy i stereotypy, wszystkie z determinacją broniły własnych przekonań, pragnień, wizji. Nonkonformistki - kiedyś szokowały, z dzisiejszej perspektywy wiemy, że ich poczynania były przejawem walki z traktowaniem płci pięknej jako podpory dla męskiego świata. Postaci te przeważnie budzą nasz podziw, ale nawet jeśli w ich życiorysach pojawia się coś, co wywołuje niesmak, nie przestają nas fascynować. Ponieważ wpłynęły na rzeczywistość, która nie uległaby zmianie, gdyby nie one.

"Potrzebowałam przestrzeni do nieskrępowanego wyrażania myśli, gdzie mogłabym być całkowicie szczera i otwarta, gdzie jako kobieta mogłabym mówić o seksie bez narażania się na osąd ze względu na moją płeć".
Zoe Margolis jest trzydziestoletnią singielką. Mieszka w Londynie, pracuje w branży filmowej, a wieczorami... pod pseudonimem Abby Lee prowadzi seksblog, który ma 7 milionów czytelników i znalazł się na liście 50 najbardziej wpływowych blogów magazynu "The Observer".
Co sprawia, że ten blog czytają miliony kobiet na całym świecie? Abby pisze o seksie i nie ukrywa, że myśli o nim bez przerwy. Swobodnie wyraża siebie i otwarcie komunikuje swoje potrzeby, odzierając tym samym kobiecą seksualność z tabu. Kiedy dociekliwym dziennikarzom udaje się zdemaskować autorkę bloga, życie Zoe wywraca się do góry nogami... Jak sobie poradzić, gdy twoje seksualne upodobania ze szczegółami znają wszyscy - od sklepowej kasjerki, przez rodziców, aż po ukochaną babcię?

Dziecko doprowadza cię do szału? Nie słucha poleceń? Rzuca jedzeniem? Krzyczy i kopie, żeby postawić na swoim? Pamela Druckerman przeżywała to samo i postanowiła temu zaradzić.
Z zazdrością śledziła wzrokiem grzeczne dzieci swoich francuskich sąsiadów, aż w końcu zaczęła podglądać samych sąsiadów, żeby poznać ich sekrety wychowawcze. W tej książce dzieli się pozyskaną wiedzą ze wszystkimi rodzicami:
"Nie przyszło mi wcześniej do głowy, że powinnam podziwiać francuski sposób wychowywania dzieci. Francja nie słynęła z niego w takim stopniu, jak z mody czy serów. Nikt nie odwiedzał Paryża po to, by poznawać tutejsze poglądy na budowanie autorytetu rodziców i radzenie sobie z poczuciem winy" - pisze Pamela Druckerman.
"W Paryżu dzieci nie grymaszą" to poradnik i wciągająca, zabawna powieść obyczajowa w jednym.

Opowieść o kolejach losu i naukowych dociekaniach jednego z najbardziej niezwykłych, najwyżej cenionych i obdarzonych największym hartem ducha ludzi naszych czasów.
Stephen Hawking jest jedną z najwybitniejszych postaci naszych czasów - geniusz z Cambridge, który zyskał międzynarodową sławę jako błyskotliwy fizyk teoretyk oraz stał się inspiracją i objawieniem dla tych, którzy byli świadkami jego triumfu nad niepełnosprawnością.
Oto opowieść o życiu i naukowych dokonaniach Hawkinga spisana przez Kitty Ferguson, autorkę mającą dar objaśniania laikom języka fizyki teoretycznej, której nadzwyczajnej pomocy udzielił sam Hawking i jego bliscy współpracownicy.

Zeruya Shalev, jedna z najpoczytniejszych współczesnych pisarek izraelskich, powraca w głośnej powieści, która znalazła się na szczycie list bestsellerów już tydzień po publikacji.
W "Co nam zostało" znów po mistrzowsku zagłębia się w pajęczynę ludzkich emocji. Chemdale leżąc w szpitalnym łóżku, dokonuje gorzkiego rozrachunku ze swoim życiem. Dzieciństwo i młodość spędziła w domu, w którym panowały surowe zasady narzucone przez ojca. Owocem pozbawionego miłości małżeństwa z ocalałym z Holokaustu konserwatywnym mężczyzną jest dwójka dzieci.
Awner, którego zawsze kochała za bardzo, wyrósł na rozżalonego, sfrustrowanego człowieka, niepotrafiącego zaznać szczęścia ani w pracy, ani w małżeństwie. Dina, zmuszona przez całe dzieciństwo zmagać się z brakiem matczynej miłości, za wszelką cenę chce dać swojej nastoletniej córce ciepło, którego sama nigdy nie zaznała. Co się stanie, kiedy dziecko ją odrzuci?
Trudne uczucia i skomplikowane relacje rodzinne opisane subtelnym piórem autorki obdarzonej niezwykłą wnikliwością.

Najnowsza powieść Ignacego Karpowicza - laureata Paszportu Polityki - o zagmatwanej naturze relacji międzyludzkich, pełnych gier i sądów. Czasem pół-, a czasem serio. I bardzo dobrze.
Kot Bury zdechł. A to dopiero początek zamieszania. Maja oskarża Szymona o romans. Ninel, która dla swojej matki wciąż jest Kubą, wiąże się z Norbertem, poznanym po konkursie drag queens. Ten jednak od lat kocha się w Krzysiu, którego związek z Andrzejem stanął właśnie pod znakiem zapytania.
Jak zrozumieć człowieka, który wykasował profil na Facebooku? Czy warto słuchać rad zachłannej tchórzofretki? Czy żona może polubić kochankę męża? W końcu - co może łączyć małżeństwo, gejowską parę, mężczyznę zupełnie pozbawionego owłosienia oraz kobietę o niejednoznacznej tożsamości? Wbrew pozorom - bardzo wiele.

"Zjadanie zwierząt" sprawiło, że zmieniłam sposób, w jaki jem. Dałam tę książkę wszystkim, których kocham" - twierdzi Natalie Portman. Słynną książkę rekomenduje także wybitny noblista, J. M. Coetzee: "Jeśli znajdą się osoby, których nie przekona sugestywny sposób, w jaki Foer opisuje okropieństwa przemysłowej hodowli zwierząt, to znaczy, że są nieczułe albo głuche na głos rozsądku. Albo i jedno, i drugie".
Gdy Jonathanowi Safranowi Foerowi urodził się syn, chciał się dowiedzieć, jak powinien go karmić i czym naprawdę jest mięso. Skąd pochodzi? Jak się je produkuje? Jak traktowane są zwierzęta i czy to ważne? Jak zjadanie zwierząt wpływa na gospodarkę, społeczeństwo i środowisko? Wyniki tego śledztwa sprawiły, że stanął twarzą w twarz z rzeczywistością, której jako obywatel nie mógł zignorować, a jako pisarz nie mógł przemilczeć. Książka przetłumaczona na 37 języków!

Pierwsza kompletna, oparta na materiałach źródłowych biografia Jana Brzechwy. Książka "Brzechwa nie dla dzieci" przedstawia postać i dorobek - znanego nam wszystkim od wczesnego dzieciństwa - autora zabawnych wierszyków, bajek i pełnych humoru rymowanek.
Mało kto wie, że był on także wybitnym prawnikiem walczącym o prawa autorskie twórców literackich, jednym z założycieli ZAiKS-u i jego długoletnim prezesem, namiętnym karciarzem, a o jego przygodach miłosnych można by napisać barwną powieść...
Świat kabaretów i teatrzyków rewiowych dwudziestolecia międzywojennego, literaci i ich dzieła w trybach socrealizmu, nierozwiązany problem, czy autor wierszy o Stalinie może być obecnie patronem instytucji kultury. Bogate tło historyczne ukazane w biografii "Brzechwa nie dla dzieci" dopełnia relację o losach i rozwoju osobowości twórczej cieszącego się niesłabnącą popularnością pisarza, uwielbianego przez pokolenia dziadków, rodziców i najmłodszych czytelników książek.

We wtorek 8 czerwca 2010 roku Christopher Hitchens poczuł straszliwy ból w klatce piersiowej. Jak napisał potem w pierwszym z serii artykułów opublikowanych na łamach "Vanity Fair", nagle został wydalony z krainy zdrowia przez nieprzyjazną granicę, za którą zaczyna się terytorium choroby.
Przez kolejnych osiemnaście miesięcy, aż do 15 grudnia 2011 roku, kiedy zmarł, nieustannie pisał o polityce i kulturze, zdumiewając czytelników swoją błyskotliwością nawet w tak krańcowej sytuacji. Przez cały okres ciężkich zmagań z rakiem przełyku odważnie i stanowczo odrzucał pociechę religii, aby wyjść śmierci naprzeciw z otwartymi oczami.
"Śmiertelność" to opowieść o niezgodzie człowieka na ucieczkę w obliczu nieznanego, a także przenikliwe spojrzenie na istotę człowieczeństwa. Napisany jasnym, barwnym stylem i przesycony wnikliwą inteligencją testament Hitchensa jest śmiałym dziełem literackim oraz afirmacją godności i wartości człowieka.

Zadie Smith twierdzi, że "Resztki" Tom McCarthy'ego to jedna z najwybitniejszych angielskich powieści ostatniej dekady i chociażby już z tego względu warto zwrócić uwagę na tę pozycję. Bohater "Resztek" po wypadku spowodowanym "czymś, co spadło z nieba" wchodzi nagle w posiadanie ośmiu i pół miliona funtów. Pieniądze wykorzystuje, by odtworzyć zdarzenia ze swojej przeszłości.
Zatrudnia ludzi, którzy mają je odgrywać wciąż na nowo, z chorobliwą dokładnością rekonstruuje budynek, w którym mieszkał, formułuje szczegółowe zalecenia dla sąsiadów - stara kobieta ma smażyć wątróbkę, łysiejący pianista celowo popełniać błędy...
Kiedy okazuje się, że nie zaspokaja to jego pragnienia autentyczności, milioner zaczyna odtwarzać coraz bardziej drastyczne wydarzenia. Co się stanie, gdy obsesja wymknie się spod kontroli, a rzeczywistość zaczynie niebezpiecznie mieszać się z fikcją?

W swojej ostatniej pracy słynny brytyjski historyk, Eric Hobsbawm, pokazuje, jak świat zmieniła myśl Marksa, jego uczniów i dyskutujących z nim krytyków. "Jak zmienić świat" to fascynująca intelektualna biografia marksizmu. Książka przedstawia kształtowanie się myśli Marksa i Engelsa oraz jej różnorodną recepcję.
Autor pokazuje, jak myśl tę rozumiano wśród pierwszych rewolucjonistów, w ruchu robotniczym XIX wieku, u bolszewików i w zachodnich socjaldemokracjach. Opisuje, jak Marksa czytali wiktoriańscy ekonomiści w gotyckich gmaszyskach Cambridge i Oksfordu, francuscy pionierzy socjologii z III Republiki, polscy i rosyjscy inteligenci więzieni przez carat w Cytadeli i Szlissenburgu. Przedstawia też sylwetki najważniejszych czytelników autora Kapitału: Róży Luksemburg, Gyorgy'ego Lukacsa, Antonio Gramsciego.
Hobsbawm nie unika trudnych pytań o realny socjalizm. Przeprowadza historię marksizmu przez cały wiek XX, aż do XXI. Bo dziś, zdaniem autora, Marks i jego myśli są żywe i potrzebne jak nigdy wcześniej.

Najnowsza historia Grecji jest tak mało znana, że łatwiej wyobrazić sobie starożytnych filozofów, pierwszych dramatopisarzy i mitologicznych herosów niż współczesnych mieszkańców Aten czy Krety. Tymczasem niedawno temat Grecji pojawił się w mediach w nieoczekiwanym świetle: szokował obrazami protestujących tłumów i walk wywołanych zapaścią finansową kraju borykającego się z potężnym kryzysem, zagrażającym stabilności całej Unii Europejskiej. Doniesienia z nierozpoznanego terenu szybko obrosły w fałszywe i krzywdzące mity.
Dionisios Sturis, dziennikarz radia TOK FM, relacjonował dla polskich mediów wydarzenia polityczne, zamieszki z pogrążonego w kryzysie kraju oraz protesty imigrantów. W tym samym jednak czasie szukał swoich korzeni, próbował zrozumieć kraj przodków, z którego wyjechał w wieku dwóch lat i wraz z matką i rodzeństwem zamieszkał w Polsce. Po latach postanowił oswoić zapomniany język i rzeczywistość, w której żyją jego greccy krewni. Powoli odkrywał, jak bardzo na losy jego rodziny wpłynęła wojenna zawierucha w Grecji i wymuszone migracje.
"Gorzkie pomarańcze" to efekt doświadczeń zgromadzonych podczas pracy dla radia i osobistych poszukiwań. Autor rozprawia się ze stereotypami Greków jako narodu leni i oszustów oraz samej Grecji, którą znamy z turystycznych folderów. Biele i błękity zastępuje wieloma odcieniami szarości. Jego książka to przewodnik po bardziej prawdziwej Grecji.

Grek kierujący mafią taksówkową w śląskim miasteczku. Greczynka haftująca kaszubskie rękodzieło. Papuga, która myślała, że jest cykadą. Pisarz, który w ogóle nie wiedział, kim jest.
"Grecy umierają w domu" to nostalgiczna opowieść o bolesnych prawdach i trudnych miłościach. O tęsknocie za ojcem, którego nigdy nie było. O zderzeniu kultur i konflikcie historii. Śledząc losy greckich repatriantów, Klimko-Dobrzaniecki snuje opowieść o wygnaniu z raju.
Gdzie leży raj? Dokąd uciec, by nie czuć się obcym? Jak opanować sprzeczne emocje? Czy kiedykolwiek można być gotowym na odkrycie prawdy o sobie i swoich bliskich?

"Mamy sukces - mówi Ministerstwo Zdrowia, gdy przychodzi do rozmowy o polskiej epidemii HIV/AIDS. - Stworzyliśmy skuteczne instytucje, dobre systemowe rozwiązania, gęstą sieć organizacji pozarządowych. Radzimy sobie" - dodaje i idzie spać.
Książka Jakuba Janiszewskiego jest próbą interpretacji tego sennego marzenia. Bo to nie jest zwykły sen. To sen kogoś, kto łamie prawa reprodukcyjne, lekceważy mniejszości seksualne, ściga użytkowników narkotyków, nie prowadzi sensownej edukacji seksualnej, zapomniał o działaniach prewencyjnych, ma słaby trzeci sektor i mało przyjazną służbę zdrowia. A jednak śpi, jakby problem nie był jego. A jeśli nie jego - to czyj? Kto w Polsce ma HIV?

Budził się o trzeciej nad ranem. Czytał do szóstej. Jadł śniadanie. Spacerował. Pisał do południa. To były "święte" godziny. Potem miał czas na resztę życia. Czesław Miłosz w ciągu dziewięćdziesięciu trzech lat wiele przeżył, wiele widział, wiele przeczytał, wiele napisał... Spotykał ludzi i jego spotykano.
"Swojego" Miłosza wspominają m.in.: syn Antoni Miłosz, wnuczka Erin Gilbert, bratowa Grażyna Strumiłło-Miłoszowa, sekretarka Agnieszka Kosińska, Wisława Szymborska, Adam Zagajewski, ks. Adam Boniecki, Renata Gorczyńska, Katarzyna Herbert, Barbara Toruńczyk, Wojciech Karpiński, Andrzej Zawada, Marta Wyka, Adam Michnik, Maria Iwaszkiewicz, Aleksander Fiut, Ryszard Krynicki, Marek Skwarnicki, Teresa Walas, Jarosław Mikołajewski, Jerzy Illg, Jerzy Jarzębski, Krzysztof Zanussi.

Kiedy na olimpiadzie w Pekinie wybucha afera dopingowa, kariera Ayanleha Makedy kończy się równie niespodziewanie, jak się zaczęła. Z podium i salonów śmietanki towarzyskiej trafia wprost do okopów w ogarniętej wojną ojczyźnie. Rozpoznaje go zafascynowany sportem francuski dziennikarz i na własną rękę próbuje zgłębić okoliczności skandalu, który zakończył karierę Ayanleha.
Długie rozmowy Frederica z bliskimi i współpracownikami wybitnego maratończyka rzucają światło nie tylko na tajemniczą sprawę, ale są także źródłem wiedzy o stereotypach i uprzedzeniach, z którymi stykają się na co dzień i biali, i czarni.
Wybór i opracowanie: Grzegorz Wysocki, WP.PL