Kryminał prowincjonalny 2. Pelagia i czarny mnich

Biskup Mitrofaniusz nie może zaznać spokoju. Ledwie zakończyła się afera z białym buldogiem, a już zjawia się posłaniec z nowymi, wielce niepokojącymi wieściami. Oto bowiem w położonym wśród bagien Nowoararackim monasterze, który pod rządami światłego archimandryty stał się cerkiewnym państwem w państwie, pojawiło się siejące niewysłowioną grozę widmo Czarnego Mnicha. Zjawa, wskazując w kierunku Pustelni Wasiliskowej, wypowiada zagadkowe i niepokojące słowa. Czyżby miejsce, w którym święci starcy dożywają swych ziemskich dni, kryło jakąś niechlubną tajemnicę?

Wprawdzie władyka odnosi się do całego zamieszania dość sceptycznie, niemniej jednak wysyła do Nowego Araratu dla zbadania sprawy trzech swoich zaufanych - prześmiewcę, śmiałka i mądralę. Jednak kolejne misje nie przynoszą pożądanych skutków; mało tego - kończą się wręcz tragicznie. Cóż więc pozostaje? Można by tu przytoczyć znane przysłowie: