Kancjonał rękopiśmienny jako przekaz tradycji śpiewów kościelnych na Górnym Śląsku w XIX wieku. Studium źródłoznawcze na podstawie trzech zbiorów: Kancjonał z Leśnicy Opolskiej (1810 – 1848), Kancjonał Ellgotcki (1832), Kancjonał ze Śląska Pruskiego (2 poł. XIX w.)

Bezcennym bogactwem kulturowym, na nowo dziś odkrywanym, stają się źródłowe przekazy pieśni sakralnych. Określa się je zwykle terminem „śpiewnik”, z dodatkiem „kościelny”, przy czym pojęcie to, dość jednoznacznie charakteryzujące konkretny zbiór i wskazujące na jego cel użytkowy, spopularyzowało się dopiero w XVIII w., a na gruncie polskim jeszcze później. Pierwotnie, na oznaczenie takiego zbioru, używano słowa „kancjonał” (łac. Cantu, cantio – śpiew, pieśń), które zostało zapożyczone z tradycji Kościoła protestanckiego i w tamtym rozumieniu oznaczało zwykle zestaw psalmów, hymnów, litanii i pieśni mających zastosowanie liturgiczne. Niniejsza publikacja ma przybliżyć badaczom pieśni i miłośnikom śpiewów kościelnych trzy kancjonały rękopiśmienne – dwa ze zbiorów Biblioteki Śląskiej i jeden z Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach – pod względem muzycznym prawie nieznane, a jak się okazuje, o cennej zawartości badawczej. Co szczególnie ważne, każdy z tych zbiorów wyróżnia się inną proweniencją i cechuje go odrębne przeznaczenie, ale wspólnie reprezentują tradycję śląską i stanowią cenne ogniwo w przekazie repertuaru pieśniowego w Kościele katolickim na Górnym Śląsku w XIX wieku.