Jan Mosdorf

Jan Mosdorf był na studiach przewodniczącym Młodzieży Wszechpolskiej, głoszącym hasła dyskryminujące Żydów, redaktorem ”Akademika Polskiego”, należał również do stowarzyszenia ”Bratnia pomoc”. Jako Oenerowiec pragnął szybko oddać władzę w ręce narodowców. Wyróżniał się charyzmą, również jako działacz podziemia w obozie, gdzie pracował w kancelarii oraz w szpitalu. Symboliczny grób rozstrzelanego Jana Mosdorfa znajduje się na warszawskich Powązkach.

Jan Mosdorf – życiorys

Jan Mosdorf przyszedł na świat w Warszawie 17. maja 1904 roku. Po rozwodzie rodziców to ojczym wpajał przybranemu synowi idee narodowe oraz patriotyczne. Już w renomowanym Mosdorf należał do organizacji narodowych, ale dogadywał się z osobami o różnych poglądach i przyjaźnił z zagorzałym komunistą. Współpracował ze Związkiem Młodzieży Demokratyczno-Narodowej, zdał maturę i poszedł na prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Po roku zmienił kierunek studiów i uczył się filozofii, pisał także do licznych wydawnictw młodzieżowych, a po obronie pracy magisterskiej Jan Mosdorf przeniósł się na Sorbonę w Paryżu i w 1934 został doktorem. Jego patronem był Władysław Tatarkiewicz.

Jan Mosdorf i Obóz Narodowo-Radykalny

Młody Jan Mosdorf był mniej radykalny niż chociażby w latach 30. Przestał wierzyć w demokrację, porzucił Stronnictwo Narodowe, został przywódcą Obozu Narodowo-Radykalnego, którego czasopismo ”Sztafeta” redagował. Głosił, że żaden Żyd nie może być obywatelem Państwa Polskiego. Po zamachu na jednego z ministrów członków ONR aresztowano, a Jan Mosdorf ukrył się i stracił szacunek organizacji. Była w nim wola działanie i niechęć do ustąpienia przed politycznym terrorem. Jako polityczny outsider powrócił do filozofii, a po wybuchu drugiej wojny światowej do szeregów Stronnictwa Narodowego. Mosdorf współtworzył m.in. Narodową Organizację Wojskową i w podziemiu wydawał ”Walkę”.

Dalsze losy Jana Mosdorfa

Gestapo aresztowało Jana Mosdorfa w 1940 roku, po przeszło pół roku wylądował w obozie w Oświęcimiu. Po antysemickim narodowcu z antylewicowymi poglądami nie został ślad, głównym wrogiem stał się naród niemiecki. Mosdorfa charakteryzował humanitaryzm, cały czas, ryzykując własne życie, pomagał Żydom, ostrzegał ich, dzielił się z nimi racjami żywnościowymi. Dawał wykłady z historii, współpracował z komunistami i aktywnie działał w konspiracji za drutami kolczastymi. Jeden ze współwięźniów (najprawdopodobniej Polak) doniósł na Jana Mosdorfa, co zakończyło się dla twórcy Obozu Narodowo-Radykalnego wyrokiem skazującym go na śmierć podczas zbiorowej egzekucji w obozie jesienią 1943 roku.

Jan Mosdorf – książka

W 1938 Jan Mosdorf opublikował dwutomowe studium ”Wczoraj i jutro”. To właśnie słynny testament Obozu Narodowo-Radykalnego dał mu prawdziwą popularność. Z książką Jana Mosdorfa możemy się zapoznać na naszym rynku literackim dzięki nakładowi Wydawnictwa Arte. O jego głośnych wystąpieniach na zebraniach czy wiecach studenckich pisał w swojej książce chociażby Jerzy Ptakowski. Jana Mosdorfa lubiano i chętnie słuchano.