historia. Metodyka harców. w przykładach

Seria wydawnicza „Przywrócić Pamięć” ma przybliżyć współczesnemu społeczeństwu publikacje założycieli ruchu skautowego, twórców rozwoju idei i metodyki harcerskiej z lat 1911–1939. Reprint wydania z 1935 r.: METODYKA HARCÓW UWAGI WSTĘPNE. Gry i ćwiczenia harcowe) znalazły już nietylko zrozumienie i uznanie w sferach pedagogicznych, ale i oficjalne miejsce w programach szkolnych. W ten sposób uczyniliśmy w Polsce duży krok naprzód w realizowaniu „korzyści z genjalnych pomysłów Baden Powella, które winien odnieść każdy wychowanek dobrze prowadzonej szkoły, bez względu na przynależność do zrzeszenia harcer­skiego“). I w niczem to nie uchybia Harcerstwu, że jeszcze jedna z dziedzin przez nie wprowadzonych i rozwiniętych, zaczyna stawać się własnością całego społeczeństwa, zaczyna służyć szerokim sferom młodzieży także nieharcerskiej i dorosłych, podobnie jak to już stało się z obozownictwem i wędrownictwem, a staje się współcześnie z kajakarstwem i żeglarstwem, w których Harcerstwo także odegrało rolę pionierską. W oparciu o literaturę polską i zagraniczną, z uwzględnieniem doświadczeń harcerskich nie publikowanych, podejmuję tu próbę zestawienia ogólnych wytycznych metodyki harców i zastosowania ich przykładowego w niektórych działach techniki harcowej, jak tropienie, podchodzenie, węzły, rozpalanie i utrzymywanie ognisk, służba samarytańska, i t. d. Poświęcę też nieco miejsca biegowi z przeszkodami harcerskiemi, jako interesującemu, a mało znanemu szerszym sferom, zastosowaniu różnych dziedzin techniki w jednem większem ćwiczeniu — zawodach. Ogólne wskazówki. Do zrozumienia istoty metodyki ćwiczeń harcowych niezbędne jest wczucie się w ducha metodyki skautowej wogóle). „Kluczem do osiągnięcia pomyślnych wyników w wychowaniu jest nie tyle uczenie wychowanka, ile skłonienie go, by się sam uczył, dla siebie. Przedmiot, który chce się wpoić, musi być uczyniony interesującym, a wabić musicie swą rybę soczystym robakiem, nie zaś kawałkiem twardego, suchego biszkopta... Gdy próbujecie pociągnąć chłopców pod dobry wpływ, mam ochotę porównać was do rybaka, pragnącego złowić rybę. Jeżeli na haczyk nałożycie jakiś rodzaj pożywienia, które sami lubicie, napewno nie wiele ryb złowicie — z pewnością zaś nie złowicie płochliwej, swawolnej ryby. Dlatego też używacie jako przynęty tego, co ryba lubi“. „Tak i z chłopcami; jeżeli próbujecie prawić im kazania na tematy, które uważacie za podnoszące ducha, nie złowicie ich. Jawne „umoralnianie“ wystraszy właśnie bardziej uduchowionych chłopców, a to są właśnie ci, na których pozyskaniu winno wam zależeć. Jedyny sposób jest pokazać im coś takiego, co ich rzeczywiście pociąga i interesuje“. „Pobudzamy w chłopcu jego osobistą odpowiedzialność za własny rozwój fizyczny i zdrowie: polegamy na jego honorze i oczekujemy odeń, że codzień wyświadczy komuś przyjacielską usługę... Szczegóły naszej metody kształcenia ujęto dobrze w pięć następujących punktów: Przygotowanie — należy mieć w pogotowiu program i sprzęt Demonstracja — pokazanie jakiejś czynności i jej wyników. Tłumaczenie — wyjaśnienie szczegółowe przebiegu czynności. Naśladowanie — uczeń wykonuje sam daną czynność. Zadawanie pytań — instruktor pyta chłopca lub odwrotnie). Z wyżej cytowanych słów twórcy skautingu widać jasno, jak wielką rolę przypisuje Baden-Powell „schwytaniu“ chłopców, inaczej mówiąc zainteresowaniu ich. Zainteresowanie jest nietylko punktem wyjścia zabiegów wychowawczych, ale powinno — według metodyki skautowej — towarzyszyć całej pracy wychowawczej. Tak np. tłumaczenie, wyjaśnianie odbywa się w skautingu w formie interesujących gawęd, możliwie związanych z ćwiczeniami i nawiązujących do nich i do własnych doświadczeń chłopców, lub w formie krótkich objaśnień przy okazji ćwiczeń, a nie w formie wykładów. Amerykańscy instruktorzy, rozwijający w sposób systematyczny myśli Baden-Powella, tak porządkują wytyczne metodyki przedmiotów skautowych): Zasady kształcenia. Trzy rzeczy są potrzebne przy kształceniu: zainteresowanie, własna czynność kształcącego się, zastosowanie czyli użycie nabytych umiejętności lub wiadomości. Należy pobudzić wyobraźnię i energję skauta i zogniskować je na przedmiocie, którego ma się nauczyć. Chłopiec musi osobiście uczestniczyć w dyskusjach, zawodach i ćwiczeniach. Musi używać swych wiadomości i stosować je w praktyce.... PO WIĘCEJ ZAPRASZAMY DO KSIĄŻKI