Gdy piękny umysł staje się przekleństwem

Ostatnia z pozycji wydanych w tym roku w serii Szerokie horyzonty dość wyraźnie odstaje od pozostałych zarówno rodzajem tematu, jak i szczegółowością jego ujęcia. O ile Psychologia , * Socjologia* czy Psychiatria to rzeczywiście „bardzo krótkie wprowadzenie” w daną dziedzinę, zorientowane raczej na laików, co najwyżej z grubsza wiedzących, czym się ona zajmuje, a Mózg i Inteligencja dostarczają wiadomości mniej więcej na tym samym poziomie, co artykuły w ambitniejszych czasopismach popularnonaukowych typu „Wiedza i Życie”, o tyle Schizofrenia prezentuje wiedzę już dość specjalistyczną, i to – przynajmniej w niektórych
rozdziałach - w zakresie wcale nie skromniejszym, niż niejeden podręcznik medyczny.

Para brytyjskich naukowców – neuropsycholog Chris Frith i psychiatra Eve Johnstone – wprowadza czytelnika w tajniki jednej z najbardziej zagadkowych chorób, nękającej ludzkość najprawdopodobniej od zarania cywilizacji, a mimo to do dziś jeszcze nie do końca rozszyfrowanej, wokół której narosło mnóstwo mitów i uprzedzeń. Schizofrenia najczęściej pojawia się znienacka (choć czasem jej pierwszy atak poprzedzają jakieś subtelne sygnały, przeważnie brane za zwykłe dziwactwa i kaprysy) i potrafi w ciągu kilku miesięcy czy lat położyć kres karierze naukowej czy artystycznej, zrujnować życie rodzinne i towarzyskie, a – rzadko, bo rzadko, ale za to spektakularnie – popchnąć do zbrodni. Może pod wpływem leków cofnąć się i nie wrócić przez wiele lat, lecz niestety może też trwać mimo leczenia, zmieniając człowieka w otępiałego abnegata. Autorzy zapoznają czytelnika z historią badań nad tą chorobą, opowiadają o zasadach jej rozpoznawania i klasyfikacji, omawiają wpływ czynników dziedzicznych i środowiskowych na jej
występowanie, przedstawiają różne scenariusze kliniczne, odpowiadają na dziesiątki pytań, jakie może zadać osoba głębiej zainteresowana problemem.

Podany przez nich zasób informacji powinien zupełnie wystarczyć czytelnikowi poszukującemu wiadomości o schizofrenii w zakresie nieprofesjonalnym – pod warunkiem, że jest już trochę oczytany w tematyce medyczno-biologicznej, gdyż w przeciwnym razie może się poczuć nieco przytłoczony specjalistycznym słownictwem - a także np. studentowi medycyny, psychologii, pedagogiki specjalnej czy pielęgniarstwa. Część przekazanej tu wiedzy może się przydać także osobom mającym stały kontakt z chorym na schizofrenię– członkom rodziny, kolegom, pracodawcom – ułatwiając im zrozumienie istoty choroby i rozwiewając przynajmniej część wątpliwości (choć praktyczne informacje dotyczące postępowania z chorym znajdą raczej w specjalnie w tym celu opracowanych poradnikach). Tak jak w pozostałych pozycjach z tej serii, autorzy proponują bogatą literaturę uzupełniającą – niestety w języku polskim dostępne są tylko pojedyncze tytuły; trochę szkoda, że zespół redakcyjny nie wpadł na pomysł uzupełnienia książki wykazem osiągalnego u
nas piśmiennictwa. Ale i tak lektura satysfakcjonuje.