Dostojewski - z umiarem i inne eseje

Nie tylko, że Tomasz Mann jest tym pisarzem, który wprowadził esej do prozy fabularnej, i to w taki sposób, iż po jego doświadczeniach proza XX wieku nabrała innego kształtu; i nie wystarczy powiedzieć, że esej towarzyszył Mannowi w jego pisarstwie przez całe życie, stanowiąc twórczość równoległą i komplementarną; niezależnie od tego wszystkiego należy również zdać sobie sprawę, że esej Mannowski jest w rodzaju swym równie "nieczysty" co i jego proza: tak jak do toku narracji przedostały się u tego artysty elementy rozumowe, dyskursywne, tak i do eseju przemycił Mann epickość: w jego esejach myśl dzieje się w podobny sposób, jak w powieściach i nowelach "dzieją się" losy ludzkie. W podobny sposób, to znaczy: ironiczny.