Rodzina, nauka, wojna
Józef Mackiewicz urodził się 1 kwietnia 1902 roku w Petersburgu. Ojciec Antoni był dyrektorem i współwłaścicielem firmy importującej wina "Fochts i Społka", matka Maria z Pietraszkiewiczów pochodziła z Krakowa. Józef miał brata i siostrę. Stanisław Cat-Mackiewicz został sławnym publicystą politycznym i opublikował wiele książek. Synem Seweryny, siostry Mackiewicza, jest pisarz Kazimierz Orłoś.
W 1907 rodzina Mackiewiczów opuszcza Petersburg i przeprowadza się do Wilna. Trzy lata później Józef rozpoczyna naukę w gimnazjum. W szóstej klasie, w wieku 17 lat, bierze udział jako ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej. Po wojnie, choć bez matury, rozpoczyna studia przyrodnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Nie ukończył nauki z powodów finansowych, ale najprawdopodobniej otrzymał absolutorium.