Cogito ergo sum

Natura ludzkiego umysłu intrygowała myślicieli i badaczy od niepamiętnych czasów, a zainteresowanie tą tematyką jest wciąż ogromne - o czym świadczą choćby rzesze kandydatów na studia psychologiczne w naszym kraju. Z kolei na księgarskich półkach można znaleźć naprawdę sporo pozycji poruszających rozmaite zagadnienia z zakresu psychologii, a część z nich znalazła się nawet na listach bestsellerów. Mimo tej licznej konkurencji Rusz głową może liczyć na życzliwe przyjęcie. Książka Daniela i Jasona Freemanów to bowiem znakomita propozycja przede wszystkim dla osób zaczynających swoją przygodę z psychologią, gdyż autorzy starali się w przystępny sposób przedstawić aktualny stan wiedzy o zagadnieniach, którymi zajmuje się ta nauka. I trzeba przyznać, że udało im się to zamierzenie całkiem dobrze zrealizować, gdyż nie przytłaczają czytelnika natłokiem specjalistycznej terminologii (chociaż używają jej tam, gdzie jest to konieczne) ani teoretycznymi wykładami, a jednocześnie wiernie przedstawiają rezultaty
współczesnych badań naukowych.

W Rusz głową znajdziemy piętnaście rozdziałów poświęconych rozmaitym zagadnieniom z zakresu psychologii (miedzy innymi osobowości, inteligencji, motywacji, zbiorowości czy zaburzeniom psychicznym) oraz jeden, w którym zawarto krótką historię tej nauki. Współczesna psychologia korzysta również z osiągnięć innych dyscyplin, więc w książce znalazło się całkiem sporo informacji z zakresu psychiatrii czy biologii (w szczególności w częściach poświeconych zaburzeniom psychicznym oraz mózgowi). W zasadzie każdy rozdział stanowi osobną całość (chociaż czasem pojawiają się odesłania do zagadnień poruszanych w innym miejscu), dlatego spokojnie można wybrać sobie problematykę, która nas interesuje, i poprzestać na lekturze tylko tej części książki. Niewątpliwie istotne jest też, że Rusz głową jest po prostu ciekawie napisane. Daniel i Jason Freemanowie znakomicie ilustrują omawiane zagadnienia nie tylko opisami fascynujących eksperymentów badawczych, ale również umiejętnie nawiązują do znanych dzieł
literackich (np. * Mansfield Park* czy W poszukiwaniu straconego czasu). Właśnie dzięki takim zabiegom nie mamy wrażenia, jakbyśmy czytali nudny podręcznik akademicki i podczas tej lektury nie tylko przyswajamy nowe wiadomości, ale możemy też dobrze się bawić. W przypadku Rusz głową w zasadzie można się przyczepić tylko do paru drobiazgów. Przede wszystkim dość irytująca jest maniera autorów do podawania informacji na temat przebiegu kariery naukowej, a nawet życia osobistego naukowców, którzy przeprowadzili opisywane eksperymenty czy stworzyli nowe teorie psychologiczne, gdyż tak naprawdę nic to nie wnosi do omawianej materii. Trudno też zrozumieć, po co całkiem sporo miejsca w rozdziale „Mężczyźni, kobiety i komunikacja” poświęcono na przedstawienie różnic w budowie anatomicznej przedstawicieli odmiennych płci, bo przecież trudno zakładać, że czytelnicy tego nie wiedzą. Natomiast nie jest już winą Daniela i Jasona
Freemanów, że niektóre przykłady z książki zdecydowanie lepiej trafiają do czytelnika z Wielkiej Brytanii niż z Polski – z tym po prostu musimy się pogodzić, kiedy czytamy tłumaczenie (notabene naprawdę dobre).

Oczywiście ze względu na objętość Rusz głową nie było możliwe tutaj wyczerpujące omówienie wszystkich poruszanych tematów, ale lektura ta pozwala wyrobić sobie opinię na temat kierunków, w których zmierzają obecnie badania nad ludzkim zachowaniem, oraz usystematyzować posiadaną wiedzę osobom, które już trochę liznęły mniej lub bardziej fachowej literatury z zakresu psychologii. Krótko mówiąc, Rusz głową to świetna książka popularnonaukowa, która powinna zainteresować czytelników pragnących lepiej poznać tajemnice ludzkiego umysłu.