Józef Wilkoń

Największą artystyczną aspiracją Józefa Wilkonia było zilustrowanie dzieła Miguela de Cervantesa "Don Kichote z La Manchy". Książka o błędnym rycerzu z rysunkami polskiego mistrza ukazała się w 2016 roku.

Józef Wilkoń – życiorys

Józef Wilkoń – wybitny polski ilustrator i rzeźbiarz, brat językoznawcy Aleksandra Wilkonia – urodził się w 1930 roku w małopolskiej miejscowości Bogucice (koło Wieliczki). W 1954 roku ukończył historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, a rok później zdobył dyplom krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1956 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie tworzył ilustrację książkowe na zlecenie wielu wydawnictw krajowych i zagranicznych, m.in. Naszej Księgarni, Wydawnictwa Literackiego, Czytelnika, Flammarion, Kinderbuchverlag i Atlantis Verlag. Pierwsza książka z jego pracami ukazała się w 1959 roku. Były to opowiadania Heleny Bechlerowej "O kotku, który szukał czarnego mleka". Dziś portfolio artystyczne Józefa Wilkonia liczy około dwustu publikacji. W latach 80. przerwał współpracę z polskimi wydawcami w ramach protestu przeciw wprowadzeniu stanu wojennego. Razem z żoną i synem zamieszkał w podwarszawskiej miejscowości Zalesie Dolne. Kolejna dekada przyniosła zmianę w głównym nurcie twórczości Wilkonia – artysta zajął się rzeźbieniem w drewnie. W 2009 roku założył fundację, która ma chronić i promować jego dorobek, a przy tym inicjować rozmaite projekty artystyczne związane z malarstwem i rzeźbą. Sam czynnie uczestniczy w pracach "Arki", np. prowadząc warsztaty dla dzieci.

Józef Wilkoń – ilustracje

Prace Józefa Wilkonia są inspirowane wiejską naturą, której obraz pozostaje żywy w pamięci twórcy jeszcze od czasów sielskiego dzieciństwa w Bogucinie. Kreska Wilkonia charakteryzuje się dynamizmem, a dzieło powstaje w kilku ruchach pędzla. Artysta jest zwolennikiem eksperymentowania z technikami malarskimi i fakturami. W PRL-u radził sobie z brakiem papieru, rysując na dużych opakowaniach po cukrze. Używał tuszów, pasteli i akwareli. Jego ilustracje mają metaforyczny sens, tworzą opowieść równoległą względem tekstu. Zdradzają niezwykle emocjonalny stosunek artysty do literatury. Bajkowe zwierzęta powołane do istnienia przez Wilkonia przypominają ludzi nie tylko dzięki typowo ludzkim akcesoriom, w które są wyposażone, ale również dzięki wymalowanej na obliczach ekspresji. Ilustracjami Józefa Wilkonia zostały wzbogacone książki Adama Mickiewicza, Bolesława Leśmiana, Mieczysławy Buczkówny, Wandy Chotmskiej, Anny Kamieńskiej, a także Francesco Petrarki, Miguela de Cervantesa, Rudyarda Kiplinga, Jamesa Joyce'a, Rainera Marii Rilkego i wielu innych twórców.

Józef Wilkoń – rzeźba

Rzeźbiąc, Wilkoń skupia się na oddaniu faktury futra. Wykorzystuje do tego blachę, młotki, siekierę i piłę mechaniczną. Ogranicza się do wykonania kilkunastu ciosów, które wystarczają, by ukazać drewniane zwierzę w ruchu. Jest autorem monumentalnego dzieła "Arka Wilkonia". Drewniany zwierzyniec wędruje po całym świecie i zdobywa wyróżnienia na wystawach. W warszawskiej Zachęcie pracę można było podziwiać na przełomie 2006 i 2007 roku. Wilkoń otrzymał za nią nagrodę TVP Kultura.

Józef Wilkoń – książki dla dzieci

Józef Wilkoń jest autorem kilku własnych książek dla dzieci. W "Skarbie Alibaby" (2014) ujawnia się fascynacja autora sztuką dalekowschodnią, natomiast w "Kici, kici, miau" (2009) widać talent do ukazywania subtelnych zmian nastrojów. Wśród najnowszych publikacji powstałych we współpracy z artystą na wyróżnienie zasługują książki Anny Czerwińskiej-Rydel i Aleksandry Zgorzelskiej o Chopinie, a także dwie bajki napisane przez Agnieszką Taborską: "Blues Nosorożca" (2008) o odkrywaniu pasji do sztuki i "Czarna Góra" (2001) o odbudowywaniu życia po kataklizmie.