Żydzi papieża

Opowieść o spiskach, intrygach, poufnych rozmowach i desperackich próbach ratowania ludzkiego życia.

Papież Pius XII zyskał niechlubne miano "papieża Hitlera" za rzekomą bezczynność wobec tragedii Żydów w czasie Holokaustu. Gordon Thomas przedstawia w tej książce całkowicie odmienny wizerunek Piusa XII. To za jego sprawą działała tajna siatka - którą tworzyło około pięćdziesięciu księży, zakonnic i mieszkańców Rzymu - pomagająca ratować Żydów. Trzecia Rzesza uznała go za tak poważne zagrożenie, iż planowano go porwać.

Gdy zaczęły się prześladowania Żydów, Pius skłonił przywódców społeczności żydowskiej, Niemców niechętnych nazizmowi oraz katolickich duchownych do współpracy przy zdobywaniu podrobionych wiz umożliwiających Żydom i zbiegłym jeńcom alianckim opuszczenie Włoch. Wielu Żydów pozostało jednak w Rzymie. Gdy Niemcy zajęli miasto, watykańska siatka dostarczała im fałszywe dokumenty i oferowała bezpieczne schronienie - na przykład w szpitalu bonifratrów, gdzie ukrywano ich jako cierpiących na chorobę zakaźną. Organizowanie kryjówek i dokumentów wyjazdowych uratowało życie tysiącom osób.

Wykorzystując m.in. nieznane materiały źródłowe, autor przedstawia działania siatki, kreśli portrety głównych postaci, między innymi siostry Pascaliny, gospodyni i najbardziej zaufanej powiernicy papieża, Izraela Zollego - naczelnego rabina Rzymu, ale także osiemnastoletniej Celeste di Porto, członkini bandy Czarnych Panter, która wydała okupantom dziesiątki Żydów.

Thomas ukazuje zawiłości polityki papieża, który unikał publicznego potępienia Hitlera i reżimu nazistowskiego, a jednocześnie potajemnie ratował Żydów. To dlatego, po śmierci Piusa XII, Golda Meir publicznie złożyła mu hołd.