Zielone lata

Nowogródek jest bohaterem tej książki prawie w równym stopniu, co sama Autorka. Nie dlatego, by w jej opowieści miały się znajdować historyczne refleksje, lub długie wzruszające opisy kościoła farnego, w którym ochrzczono Mickiewicza, albo ruin zamku Mendoga, opisanego w _Grażynie. Nie, to nie tak. Wprawdzie liczne ważne miejsca są wspomniane z imienia, ale miasto obecne jest przede wszystkim w codziennym życiu zamieszkujących je ludzi, którzy wprawdzie pamiętają, gdzie Mickiewicz był ochrzczony, gdzie mieszkał. I gdzie była szkoła, do której uczęszczał, ale na co dzień nie celebrują przeszłości, chodzą po zakupy na targ, muszą palić w piecach drewnem mokrym od śniegu, martwią się o dobre zamęście córki, kochają na zabój w pięknej sąsiadce - a jeśli są młodzi, jak była w tamtych latach autorka - przeżywają swoje śmieszne, dziecinne przygody, wielkie radości, a czasem także - prawdziwe dramaty. (...)_
Małgorzta Czermińska