Wojna domowa w Rosji

Pierwszą wielką wojnę Armia Czerwona – źle uzbrojona i wyposażona, głodująca i dziesiątkowana przez epidemie – stoczyła na olbrzymich przestrzeniach lodowatej Syberii i żyznej Ukrainy z setkami tysięcy swoich rodaków, mieszkańców imperium rosyjskiego, których wspomagało dziesięć tysięcy żołnierzy amerykańskich, brytyjskich i francuskich.

Wojnę tę prowadziły trzy główne siły: Czerwoni, Biali oraz Zieloni, czyli chłopska partyzantka. Każda ze stron musiała walczyć z dwiema pozostałymi, a o sukcesie poszczególnych kampanii decydowały taktyczne sojusze zawierane przez Zielonych. Ostatecznie Białych pokonali Czerwoni w przymierzu z Zielonymi, lecz po zwycięstwie bolszewicy okrutnie rozprawili się ze swoim sojusznikiem – rosyjskim chłopstwem.

Rosyjska wojna domowa była brutalna i gwałtowna. Rok po obaleniu caratu wydawało się, że dni bolszewików są policzone, jednak niecałe trzy lata po tzw. rewolucji październikowej Lenin, Trocki i Stalin mogli triumfować. To w tej wojnie tkwiły najgłębsze korzenie późniejszej dyktatury Stalina i z niej wynikała największa, immanentna słabość – społeczna, polityczna i moralna – Związku Sowieckiego, który rozpadł się w grudniu 1991 roku.